کنگره ملى آفريقا (ANC)

به دنبال تشکيل اتحاديهٔ آفريقاى جنوبى در سال ۱۹۱۰، شمارى از سياهپوستان اين کشور به منظور مبارزه با تبعيض نژادى در سال ۱۹۱۲ کنگرهٔ ملى بوميان را تشکيل دادند. اين سازمان در سال ۱۹۲۳ به کنگرهٔ ملى آفريقا تغيير نام داد. هدف اوليهٔ کنگرهٔ ملى آفريقا تشکل يک ملت واحد، مخالفت با محروميت و فقر سياه‌پوستان و ترويج اين عقيده که آنها نيز داراى حق رأى و حق انتخاب مى‌باشند، بود. اين سازمان بطور پنهانى و آشکار فعاليت‌هاى خود را عليه تصميمات غيرانسانى رژيم از جمله قانون زمين و قانون جواز عبور آغاز کرد و اعتصابات و اعتراضات کارگرى زيادى را به راه انداخت. در اين مرحلهٔ تاريخى بود که کم‌کم زمينهٔ ترويج و گسترش سوسياليسم در آفريقاى جنوبى مطرح گرديد. در بين سال‌هاى ۱۹۴۰-۱۹۱۲ اين سازمان فعاليت مهمى به جز يک رشته مخالفت‌هاى علنى و سياسى انجام نداد. اما بعد از سال ۱۹۴۰، ANC حالت راديکال‌ترى به خود گرفت. در سال ۱۹۴۳ اتحاديهٔ جوانان کنگرهٔ ملى آفريقا تأسيس گرديد. اين اتحاديه به حالت راديکالى ANC سرعت بيشترى بخشيد و در بعضى مواقع چنانچه کنگره ملى آفريقا در مسئله‌اى از خود انعطاف نشان مى‌داد مورد اعتراض اتحاديهٔ مزبور قرار مى‌گرفت. در سال ۱۹۵۰ با غيرقانونى شدن حزب کمونيست آفريقاى جنوبي، کنگرهٔ ملى آفريقا دست به ائتلاف با اين حزب و کنگره هنديان ناتال و رنگين‌پوستان دمکرات زد و کنگره متحدين يا اتحاد کنگره را به وجود آورد. اين ائتلاف باعث گرديد تا در ANC اختلافاتى به وجود آيد. در فاصلهٔ سال‌هاى ۵۹-۱۹۵۷ بحث و جدال‌هايى در داخل ANC در گرفت که نهايتاً به انشعاب کنگره پان آفريقايى (PAC) منجر شد.

در ۲۱ مارس ۱۹۶۰ با قيام شارپ‌ويل ۶۹ نفر جان خود را از دادند. متعاقب اين جريان ANC غيرقانونى اعلام گرديد و رهبران آن دستگير، زندانى و تبعيد شدند. بهرحال کسانى که از دست رژيم جان سالم بدر برده و به کشورهاى همجوار فرار کردند اقدام به برقرارى مناسبات سياسى با آن کشور نمودند و سپس چريک‌هاى ANC به داخل آفريقاى جنوبى بازگشتند و شروع به ضربه‌زدن به منافع حياتى رژيم نژاد‌پرست نمودند. اين طرح تا اوايل دههٔ ۱۹۸۰ موفقيت چندانى نداش زيرا اکثر کشورهاى همجوار آفريقاى جنوبى يا به استقلال نرسيده بودند يا اينکه توانايى حمايت از کنگرهٔ ملى آفريقا را نداشند. از اينجا بود که ANC علاوه بر آموزش‌هاى نظامى کادر خود، در خارج از آفريقاى جنوبى دست به فعاليت‌هاى گستردهٔ ديپلماتيک زد و موفق شد در بعضى از کشورهاى آفريقايى و غيرآفريقايى دفاتر نمايندگى داير نمايد. از آن پس ANC فعاليت‌هاى نظامى خود را تشديد نمود. اوج اين فعاليت‌ها در بين‌ سال‌هاى ۸۶-۱۹۸۵ بود. اثرات ناشى از فعاليت‌هاى ديپلماتيک ANC در اين سال‌ها بيش از فعاليت‌هاى نظامى آن بود. ANC علاوه برگسترش فعاليت‌هاى ديپلماتيک خود در خارج از کشور، اقدام به برقرارى ارتباط با گروه‌ها و نمايندگان جناح‌هاى مختلف سياسى و سازمان‌هاى اقتصادى - مذهبى در داخل نمود، تا جايى که به وسيلهٔ همين گروه‌ها توانست ابتکار عمل راه‌اندازى و تقويت بزرگترين تشکيلات سياسى ضد نژادپرستى يعنى UDF در داخل کشور را در دست گرفته و به موفقيت‌هايى نيز برسد. مبارزات مردمى چندين ساله و فشارهاى بين‌المللى که بردولت پرتوريا وارد آمد موجب شد تا اين رژيم در فوريهٔ سال ۱۹۹۰ مجدداً فعاليت‌هاى ANC در آفريقاى جنوبى را قانون اعلام نمايد و آقاى ماندلا رهبر کنگرهٔ ملى آفريقا را پس از ۲۷ سال از زندان آزاد کند.

کنگرهٔ پان آفريقايى (PAC)

سازمان PAC در تاريخ ۶ آوريل ۱۹۵۹ براساس اختلافات داخلى مورد بحث در طول سال‌هاى ۵۹-۱۹۵۷ از کنگره ملى آفريقا جدا شد. افراد عضو اين سازمان در بدو تأسيس عمدتاً جوانان پرشور و معتقد به نوعى مليت سياه بودند محور اصلى اختلافات بين دو جناح در ANC در حقيقت همين امر بوده است. گروه PAC مخالفت عضويت سفيدها در سازمان بود، زير نسبت به آنان بدبين بود. از طرف ديگر معتقد بود که مى‌بايست به فعاليت تندتر و شديدترى عليه رژيم آپارتايد دست زد و سوم اينکه اين گروه نگرانى خود را از گسترش نفوذ کمونيست‌ها پنهان نمى‌داشت و ANC را متهم مى‌کرد که تحت نفوذ کمونيست‌ها قرار گرفته است. لذا در اواخر سا ل ۱۹۵۸ گروه معترض از ANC جدا شد و در ۶ آوريل ۱۹۵۹ موجوديت PAC را اعلام نمودند. PAC پس از اعلام موجوديت، بيش از يازده ماه فعاليت علنى نداشت و اين سازمان نيز ماننده ANC در سال ۱۹۶۰ غيرقانون اعلام گرديد تا اينکه در سال ۱۹۹۰ همراه با ANC مجدداً فعاليت‌هاى خود را از سرگرفت. رئيس فعلى اين سازمان مک و تو مى‌باشد.

حزب ملى (NP)

اين حزب در سال ۱۹۱۴ پس از جدايى ژنرال هرتزوگ و همفکرانش از حزب آفريقاى جنوبى (S.A.P) بدليل اختلافات ايدئولوژيکى به وجود آمد و مبارزه‌اى سياسى را جهت در دست‌گيرى قدرت و کسب محبوبيت هرچه بيشتر آغاز کرد. افراد اين حزب در سال ۱۹۳۴ دوباره با حزب آفريقاى جنوبى متحد شده و حزب اتحاد (UP) را به وجود آوردند. از سال ۱۹۴۸ حزب ملى با کسب اکثريت کامل کرسى‌ها در مجلس حکومت را به دست گرفت و از آن تاريخ تا آوريل ۱۹۹۴ اين اکثريت را براى خود حفظ کرد. از مارس ۱۹۸۲ به بعد در سياست‌گذارى‌هاى NP تغييرات محسوس و قابل توجهى رخ داد که عمده‌ترين آنها سهيم کردن رنگين پوستان و آسيائى‌ها در قدرت و ورود آنها به مجلس قانون‌گذارى بوده است. همين امر موجب واکنش گروه تندرو در NP گرديد که ۱۸ نفر از آنان در نتيجهٔ اعتراض و انتقاد از اين امر، کنار گذاشته شدند.

حزب محافظه کار آفريقاى جنوبى (C.P.S.A)

اين حزب توسط اعضاى پيشين حزب ملى (NP) که در مارس ۱۹۸۲ به علت مخالفت با طرح تقسيم قدرت از حزب اخراج شدند به رهبرى آندرس - تريورانيچز تشکيل شد.

حزب محافظه کار آفريقاى جنوبى در انتخابات پارلمانى ۱۹۸۳ شرکت کرد و توانست به سبب پيروزى رهبر حزب يک کرسى در مجلس بدست آورد. اين حزب خواستار حفظ برترى نژادى سفيدپوستان بود و با تقسيم قدرت و سهيم کردن گروه‌هاى نژادى ديگر در قدرت مخالف بود.

حزب آزادى اينکاتا (IFP)

بنانگذار اين حزب آقاى بوتلزى مى‌باشد. وى معتقد است که سازمان اينکاتا نمايندهٔ زولوهاى آفريقاى جنوبى است. اين سازمان داراى سابقهٔ دشمنى ديرينه با ANC است و هزاران نفر بين اين دو سازمان کشته شده‌اند. لازم به توضيح است که اين حزب در سال ۱۹۷۵ بوجود آمد و تا اواخر دههٔ ۱۹۷۰ روابط خوبى با کنگره ملى آفريقا داشت.

احزاب AWF و AWB