روابط بعد از پيروزى انقلاب اسلامى

اقتصادى

با اعزام سفير ايران به اسلو، روابط اقتصادى از تحرک چشمگيرى برخوردار گرديد. در سفر نالسوند معاون وزير خارجه و قائم‌مقام وزارت تجارت خارجى نروژ به تهران، که به همراه تعدادى از نمايندگان شرکت‌هاى مختلف صورت گرفت، زمينه‌هاى همکارى اقتصادى بررسى شد، و دو طرف آمادگى خود را براى همکارى در زمينه‌هاى اقتصادى زير ابراز نمودند:

اکتشاف و استخراج نفت در فلات قاره، ماهيگيري، شيلات و صنايع وابسته، ارتباطات و ناوبرى هوائي، تأمين تجهيزات بندرى و دريائي، احداث سد و نيروگاه‌هاى آبى و حرارتي، صنايع شيميائي، تأمين خطوط و ايستگاه‌هاى انتقال نيرو و برنامه‌ بازسازى ايران.

پس از آن در سال ۱۳۷۰، وزير نفت و انرژى بازديدى از ايران به عمل آورد در اين سفر نمايندگان شرکت‌هاى نفتى نروژ استات اويل نورشک هيدرو ساگا مذاکراتى با وزارت نفت ايران انجام دادند که منجر به امضاء قراردادهائى در زمينه همکارى‌هاى پتروشيمى و نفت شد. همچنين، توافق گرديد که ايران نفت خود را از طريق شرکت ملى نفت نروژ در منطقه آسياى جنوب شرقى به فروش رساند. در سال ۱۳۷۱، آقاى آقازاده، وزير نفت ايران بنا به دعوت دولت نروژ در اجلاس توليدکنندگان و مصرف‌کنندگان انرژى در آن کشور شرکت نمود.

حرکت‌هائى که در سال ۱۹۹۰ جهت گسترش همکارى‌هاى اقتصادى در بخش‌هاى مختلف، از جمله: شيلات و انرژى صورت گرفت در مجموع بازتاب روشنى براى سال ۱۹۹۲ به وجود آورد. در سال ۱۹۹۱، مجموع صادرات ايران به نروژ ۵۷/۱۰۶ ميليون کرون، معادل ۱۷ ميليون دلار بود که در مقايسه با سال ۱۹۹۰، از رشد ۱۳/۲۴۷ درصدى برخوردار بوده است. صادرات ايران به نروژ در سال ۱۹۹۰، به ميزان ۷/۳۰ ميليون کرون معادل ۵/۵ ميليون دلار بوده است. ضمناً واردات نروژ به ايران در سال ۱۹۹۱، در مقايسه با سال قبل از آن ۷۵/۳۳ درصد افزايش داشته است يعنى واردات از ۹/۲۲۱ ميليون کرون (معادل ۳۶ ميليون دلار) در سال ۱۹۹۰، به ۸/۲۹۶ ميليون کرون (معادل ۵۰ ميليون د لار) در سال ۱۹۹۱ رسيد. به اين ترتيب، گرچه موازنه تجارى همچنان به نفع نروژ باقى ماند، ولى نسبت به سال قبل کاهش يافت.

در سه ماهه اول سال ۱۹۹۲، با توجه به عدم صدور نفت ايران به نروژ کفه ترازو شديداً به نفع آن کشور سنگين شد، اما نکته قابل‌توجه اين‌که، حجم صادرات غيرنفتى در اين مدت به ميزان ۲ ميليون کرون (۳۰%)، نسبت به مدت مشابه سال قبل افزايش نشان مى‌داد.

ميزان روابط تجارى بين دو کشور، در مقايسه با ساير کشورهاى غربي، رقم قابل‌توجهى ندارد.

نروژى‌ها پس از دو سفر اخير به تهران متوجه شده‌اند که در مقايسه با ساير کشورهاى غربي، به ويژه دو کشور ديگر اسکانديناوى (سوئد و فنلاند) در زمينه همکارى‌هاى اقتصادى و تجارى با ايران، فرصت را از دست داده‌اند.

اقلام عمده وارداتى ايران از نروژ تاکنون شامل وسائل الکتريکى و الکترونيکي، تجهيزات و دستگاه‌هاى مولد سرما، دارو و وسائل پزشکي، انواع کاغذ، موتور کشتى و ماهى بوده است. در مقابل صادرات ايران به نروژ شامل: نفت، مواد شيميائي، مواد نيمه ساخته، توليدات فلزي، خشکبار و فرش مى‌شود. گرچه نروژ از کشورهاى عمده صادرکننده نفت در شمال اروپا مى‌باشد و با اين وجود تا سال ۱۹۹۲، حدود ۱۲ ميليون دلار نفت‌خام از ايران خريدارى مى‌کرد و به ديگر کشورهاى منطقه صادر مى‌نمود.

دو کشور از زمينه‌هاى مهمى براى همکارى برخوردار هستند. اکتشاف و استخراج نفت و گاز در دريا، صادرات محصولات يکديگر اعم از نفتى و غيرنفتى به ديگر کشورها، صنايع ماهى‌گيرى و شيلات، کشتى‌سازي، چوب و کاغذ و کشاورزى که تاکنون کشف شده و بسيارى زمينه‌هاى ناشناخته که نياز به انجام بررسى و کارشناسى دارد برخوردار بوده و در صورت تمايل و توافق دو کشور به توسعه مناسبات، حجم همکارى‌هاى اقتصادى نسبت به ميزان فعلي، افزايش قابل‌ملاحظه‌اى مى‌يابد.

جدول ميزان واردات و صادرات ايران با نروژ در طول ۸ سال (ارقام به ميليون کرون)