جغرافياى طبيعى لیبی چین مکزیک آفریقای جنوبی اتریش کوبا لهستان نروژ مالزی فنلاند شیلی مجارستان لائوس ایسلند الجزایر پاکستان اندونزی جمهوری چک تایلند برمه (میانمار) آرژانتین بحرین بنگلادش سنگاپور عمان فیلیپین قبرس قزاقستان قطر کره شمالی ویتنام رومانی کرواسی هلند آنگولا اوگاندا تونس جمهوری آفریقای مرکزی زامبیا اين کشور با مصر در شرق، با سودان در جنوب شرقي، با چاد در جنوب، با نيجر در جنوب و جنوب غربي، با الجزاير در غرب و با تونس در شمال غربى همسايه مىباشد. ليبى در حدود شش هزار کيلومتر مرز دارد که با همسايگان به ترتيب ذکر شده، ۱۱۵۰ کيلومتر با مصر، ۳۸۳ کيلومتر با سودان، ۱۰۵۵ کيلومتر با چاد، ۳۵۴ کيلومتر با نيجر، ۹۸۲ کيلومتر با الجزاير و ۴۵۹ کيلومتر با تونس مرز مشترک دارد و ۱۷۷۰ کيلومتر آن را سواحل درياى مديترانه تشکيل مىدهد. به تعبير ديگر اين کشور تقريباً با ۱۸۰۰ کيلومتر خط ساحلى در قلب شمال آفريقا و مديترانه در حدفاصل مغرب عربى و خاورميانه قرار گرفته و به عنوان پل ارتباطى بين کشورهاى آفريقائى و مغرب عربى و خاورميانه تلقى مىگردد. به طور کلى اين کشور از سه منطقه مشخص جغرافيائى تشکيل شده است که هر يک داراى نواحى جداگانه مىباشد. ۱. منطقه غربى تويپوليتانيا که از غرب به جنوب امتداد دارد. ۲. منطقه شرقى سيرنيکا که دومين منطقه قابل اهميّت بهشمار مىرود. ۳. منطقه فذان که در واقع سومين استان بزرگ در قسمت جنوبى کشور به حساب مىآيد. اين ناحيه داراى اهميت چندانى نبوده و عمدتاً بيابان و لَمْزرع مىباشد. نودوچهار درصد خاک کشور ليبى از بارندگى اندکى برخوردار است. لذا اين کشور از نظر آب و هوائى گرم و خشک است. قسمتهاى شمالى اين سرزمين که در جوار درياى مديترانه واقع شده است هوائى ملايم و مديترانهاى دارد. بلندىهاى شمالى ناحيه شرقى در مسير بادهاى غربى آن منطقه واقع شده و آب و هوائى مرطوب و مطبوع دارد. درجه دما و حرارت در اين کشور متغير است. زيرا بادهاى مخصوص که از ويژگىهاى مربوط به اوضاع جوى اين کشور است از ناحيه صحرا مىوزد و باعث تغييرات شديد درجه حرارت در ظرف چند ساعت و يا چند روز مىگردد. مناطق قابل سکونت کشور جماهيرى ليبى عمدتاً شامل نوار سرسبز ساحلى درياى مديترانه مىباشد که آنهم در عريضترين مناطق از ۷۵ کيلومتر عمق در اطراف جلگههاى شرقى از جمله جبل اخضر تجاوز نمىکند. تقريباً در مناطق صحرائى کسى زندگى نمىکند و اگر جمعيت اندک و پراکنده در اين گونه مناطق وجود دارد، به صورت چادرنشينى قبيلهاى است، جمعيت تنها در ده درصد خاک اين کشور زندگى مىکنند و نود درصد خاک اين کشور عملاً بيابان و غيرمسکونى است و طبق برآوردهاى آمارى تنها ۵/۱ درصد از خاک اين کشور قابل کشاورزى است. از اين رو اصطلاحاً به جماهيرى ليبى نام خانه خلاء بزرگ اطلاق مىنمايند. لازم به تذکر است که با تکميل شدن نهر صناعى عظيم (بحث نهر صنايع عظيم در مبحث اقتصادى تشريح خواهد شد.) ميزان سرزمينهاى قابل کشت در ليبى افزايش خواهد يافت. بيابانها قسمت اعظم اين کشور را پوشانده و از اين رو آب و هواى آن گرم و خشک و بسيار کم باران است و دوره گرما طولانى است و خاک بيابانهاى آن استعداد بسيار کمى براى رويش گياه دارد و در بسيارى از جاهاى آن حتى گياه هم نمىرويد. همانطور که اشاره شد اين سرزمين واقعاً کم ارتفاع بوده و بلندترين نقطه آن از سطح دريا قلهُ بطر با ۲۲۸۶ متر ارتفاع مىباشد. همانطور که اشاره شد قسمت اصلى کشور ليبى صحرائى و بىآب و علف است که در صدها کيلومتر آن هيچ نوع گياه يا حيوان زنده يافت نمىشود. نود درصد خاک اين کشور را صحرا تشکيل مىدهد. از نظر موقعيّت، ليبى بين درياى مديترانه در شمال و صحراهاى عمده آن در جنوب داراى آب و هواى مخصوص به خود است که اثرات طبيعى دريا و صحرا در آن ديده مىشود، نزديک سواحل آب و هواى مديترانهاى به علت بادهاى موسمى بىدوام و ناپايدار است. بيشترين باران در ماه دسامبر مىبارد که ميزان آن به حدود ۳۷ ميلىمتر مىرسد. منطقه دوم؛ جلگهاى است که آب و هواى دريائى در آن اثر دارد و درجه دما گاهى اوقات به ۲ تا ۳ درجه سانتىگراد زير صفر و ميزان بارندگى به حدود ۱۵۰ ميلىمتر مىرسد. منطقه سوم؛ از نظير آب و هوائى فلات ليبى است که ارتفاعى در حدود ۵۰۰ الى ۶۰۰ متر از سطح دريا دارد و ميزان بارندگى در آن اغلب به ۳۳۰ ميلىمتر مىرسد، منطقه چهارم و پنجم صحرائى مىباشد که بارندگى نامرتب و بسيار اندک است، امکانات زندگى وجود ندارد، در طول روز درجه حرارت ۵۰ الى ۵۲ درجه سانتىگراد است. بادهاى خشک و گرم که از جانب صحرا بخصوص در فصول بهار و پائيز مىوزد تا چند روز ادامه دارد و به حدى شديد است که اگر به صورت طولانى استمرار يابد مىتواند به فاصله زمان کوتاهى همه محصولات کشاورزى را نابود سازد. به دليل مشکلات تثبيت شنهاى روان در ليبى موضوع جنگلکارى همواره به عنوان يک راهحل مناسب تاکنون مورد بررسى قرار گرفته و تصميماتى در زمينه آن گرفته شده است. در سال ۱۹۷۱ طرح تثبيت شنهاى روان در ليبى آغاز و بلافاصله توسعه کاشت درخت اُکاليپتوس بر روى مناطق تثبيت شده شروع و تا سال ۱۹۸۴ تعداد ۲۶ ميليون درخت جنگلى در يک منطقه به وسعت ۲۸۰۰ هکتار کاشته شد و تا سال ۱۹۹۸ مجموعاً ۰۵/۳ ميليون درخت ميوه و ۵/۳۴۶ ميليون درخت جنگلى در ليبى کاشته خواهد شد. لازم به توضيح است که تاکنون نگهدارى جنگلهاى مذکور هزينه قابل ملاحظهاى براى دولت دربَر داشته است. هرچند که مسئلهُ توريستى در جماهيرى ليبى هنوز جا نيافتاده و در پائينترين درجه خود قرار دارد ولى اخيراً دولت با ايجاد وزارتخانه توريسم و جهانگردى به اين مسئله اهميُت داده است و سعى دارد تا از امکانات بالقوه مناسب براى توسعه صنعت توريسم و جهانگردى استفاده نمايد. در اين زمينه مىتوان به مهمترين شهرهاى اين کشور نظير طرابلس، بنغازي، طبرق، ورنه، البيضاء، مصراته، سرت، الخمس، الزاويه زواره و ... اشاره نمود. شهرهاى تاريخى که از مراکز جهانگردى اين کشور محسوب مىشوند و عبارتند از: صبراته، لبده، شحات، ظلمينه، سومه، زويل، جرمه. اين مراکز عمدتاً داراى آثار باستانى قابل ملاحظهاى مىباشند که توجه جهانگردان زيادى را به خود جلب نمودهاند. همچنين مناطق سرسبز در دل صحرا (واحات)، از جمله شهرهاى نسبتاً مهم اين کشور محسوب مىشوند که شهرهاى جالو، اوجله، الکفره، غدامس، رغات در اين سه دسته جاى مىگيرند. چاپ دانلود صفحه افزودن به علاقمندیها