استراتژى جديد رشد و توسعهٔ اقتصادى

به گزارش خبرگزارى شين‌خوا بدهى خارجى دراز مدت ۶۵/۱۳۶ ميليارد دلار افزايش و ۱۶/۲ ميليارد دلار کاشه داشته است.

در سال ۱۹۹۹ چين ۰۵/۳۰ ميليارد دلار قرض خارجى جديد داشته است. از ۸۳/۱۵۱ ميليارد دلار بدهى خارجى چين در سال ۹۹، ۳/۴۷ ميليارد دلار آن توسط وزارتخانه‌ها و ادارات زير مجموعه شوراى دولتى قرض گرفته شده است. مؤسسات داخلى چين نيز در اين سال ۷/۱۴ ميليارد دلار قرض خارجى داشته‌اند. در سال ۱۹۸۶ چين ۱۴۶۰ قرارداد امضا نمود که ۸۷۰ قرارداد آن بصورت سرمايه‌گزارى مشترک چين و کشورهاى خارجي، ۵۶۰ قرارداد آن جهت پروژه‌هاى تعاوني، ۱۸ قرارداد آن کاملاً سرمايه‌گذارى خارجى و ۶ قرارداد برا ياستخراج نفت از دريا بود.

ارزش کل اين قراردادها ۸/۲ ميليارد دلار گرديد.

از زمان اجراى سياست درهاى باز يعنى سال ۱۹۷۹ تا سال ۱۹۸۶ مجموعاً ۷۷۳۸ قرارداد خارجى امضاء شد، ۳۲۱۰ قرارداد آن سرمايه‌گذارى مشترک چين با خارجى‌ها، ۴۳۹۰ قرارداد آن پروژه‌‌هاى تعاونى و ۱۳۸ قرارداد آن بطور خالص توسط خارجى‌ها سرمايه‌گذارى شد که مالکيت آن متعلق به آنان بود، تقريباً نيمى از اين قراردادها به پاى عمل رفته است.

در سال ۱۹۸۷ توليد ناخالص ملى چين به هزار ميليارد يوان رسيد که نسبت به سال قبل ۹ درصد افزايش داشت، ارزش توليدات صنعتى هزار ميليارد يوان بود که نسبت به سال قبل ۵/۱۴ درصد رشد داشت، توليد زغال سنگ در اين سال ۹۰۰ ميليون تن، نفت خام ۱۳۵ ميليون تن، الکتريسته ۵۰۰ ميليارد ساعت و فولاد ۵۶ ميليون تن بود، ارزش توليدات کشاورزى ۴ درصد رشد پنبه به ۹/۳ ميليون تن رسيد که ۱۲ درصد رشد داشت، همچنين توليدات ميوه و تنباکو نيز افزايش چشمگيرى داشت.

در اين سال، سرمايه‌گذارى غير منقول توسط شرکت‌هاى دولتى به ۲۲۶ ميليارد يوان رسيد که ۲/۱۴ درصد افزايش داشت، سرمايه‌گذارى در طرح‌هاى توليدى ۱/۸۹ ميليارد يوان (۱/۲۵ درصد رشد) رسيد، در سال ۱۹۷۸، بيش از ۱۰۰ طرح ساختمانى اصلى بزرگ و متوسط و ۱۸۰ طرح اصلى ديگر به اتمام رسيده ومورد بهره‌بردارى قرار گرفت.

در سال ۱۹۸۷، چين ۲/۳۸ ميليارد دلار کالا صادر (۴/۲۳ درصد رشد) و ۷/۴۱ ميليارد دلار کالا وارد (۸/۲ درصد کاهش) کرده است که کسرى صادرات نسبت به سال قبل، ۵/۸ ميليارد دلار کمتر بوده است. براساس آمار، جمعيت چين در پايان سال ۱۹۸۷، به ۰۸/۱ ميليارد نفر رسيد. بانک جهانى در اواخر ژوئن ۱۹۸۸ در پکن اعلام کرد: اين بانک ۴ ميليارد دلار جهت حمايت از توسعه اقتصادى چين در اختيار اين کشور قرار خواهند داد، ۳۵ درصد اين قرض ۳۵ ساله و بدون بهره و ۶۵ درصد ان قرض ۲۰ ساله با نرخ بهره پايين ساليانه ۷۲/۷ درصد مى‌باشد. قابل توجه است که چين از ابتداى عضويت در بانک جهانى يعنى سال ۱۹۸۰ مجموعاً ۲/۷ ميليارد دلار دريافت داشته که ۶۰ درصد آن قروض ۲۰ ساله به بهرهٔ کم و ۴۰ درصد قروض بدون بهرهٔ ۵۰ ساله بوده است قروض فوق به ۶۶ پروژه اختصاص يافته که ۲۲ آن جهت پروژه‌هيا انرژي، ۲۳ درصد جهت حمل و نقل، ۲/۲۲ درصد پروژه‌هاى کشاورزي، ۱/۱۶ دردص پروژه‌هاى بانک و صنعتى و بقيه به امور فرهنگي،اموزشى و بهداشت عمومى اختصاص يافته است.

حجم مبادلات بازرگانى در حاليکه در سال ۱۹۵۰، ۱۳/۱ ميليارد دلار بود در سال ۱۹۹۰ به ۱۱۵ ميليارد دلار و در سال ۱۹۹۸ به ۹/۳۲۳ ميلارد دلار رسيد که نسبت به سال ۱۹۵۰، ۲۸۷ برابر و نسبت به سال ۱۹۷۸، ۷/۱۵ برابر شد. چين که از نظر تجارت خارجى در سال ۱۹۷۸ مقام سى و دوم در جهان را داشت در سال ۱۹۹۷ به مقام دهم صعود کرد.

در طول حدود ۲۰ سال گذشته تغييرات زيادى در تجارت خارجى رخ داده است.

اول: ساختار کالاهاى وارداتى و صادراتى مداوماً بهبود يافته است. حجم صادرات کالاهاى اوليه (خام) نظر غذا، توليدات کشاورزى و نفت خام به مقدار زيادى کاهش يافته و از ۵/۵۳% کل صادرات در سال ۱۹۷۸ به ۲/۱۱ درصد در سال ۱۹۹۸ رسيده است و نسبت صادرات توليدات صنعتى از ۵/۴۶% در سال ۱۹۷۸ به ۸/۸۸% در سال ۱۹۹۸ افزايش يافته است. بعلاوه پيشرفت قابل ملاحظه‌اى در صدور ماشين‌آلات و توليدات الکتريکى بوقوع پيوسته و از ۴۱/۱ ميليارد دلار در سال ۱۹۸۰ به ۵/۶۶ ميليارد دلار در سال ۱۹۹۸ رسيده است.

دوم: شرکت‌هاى با سرمايه خارجى که قبلاً اصلاً وجود نداشت عامل جديدى در رشد تجارت خارجى گرديد. در سال ۱۹۸۱ حجم صادرات و واردات شرکت‌هاى با سرمايه خارجى ۱/۰% از کل صادرات و ۵۰/۰% از حجم واردات را تشکيل مى داد، اما در سال ۱۹۹۸ اين اعداد به ترتيب به ۱/۴۹% و ۷/۵۴% افزايش يافته.

جدول حجم واردات و صادرات (۱۰۰ ميليون دلار)

سوم: بازار تجارت بين‌المللى چين متنوع‌تر شد. در سال ۱۹۸۰ نزديک به ۱۸۰ کشور و منطقه با چين مبادلات تجارى داشتند که در سال ۱۹۹۸ به ۲۲۸ کشور و منطقه رسيد. حجم تجارت خارجى يا کشورهاى آسيايى رشد غير منتظره‌اى داشته است.

چين در سال ۱۹۸۶ رسماً تقاضاى درگات بعنوان عضو صاحب رأى نمود. از هنگاميکه سازمان تجارت جهانى WTO در سال ۱۹۹۵ تأسیس شد چین مرتباً تقاضای عضویت می‌نمود تا اینکه نهایتاً در سال ۲۰۰۰ عضویتش توسط آمریکا پذيرفته شد و در حال حاضر اين کشور درصدد اس تا با جلب نظر اتحاديه اروپا بتواند رسماً عضو اين سازمان شود که ظاهراً قرار است دراواخر سال ۲۰۰۱ اين کار انجام پذيرد، لکن يکى از مقامات اجرايى سازمان تجارت جهانى در ۸۰ فوريه ۲۰۰۱ گفت به زودى چين به سازمان خواهد پيوست و تا پايان سال جارى طول نخواهد کشيد.

در اين راستا چين نرخ تعرفه واردات را به مناسبت‌هاى مختلف کم نموده و پول کشور را نيز شناور کرده است.

در بررسى عوامل مؤثر در کاهش قابل توجه در واردات چين طى سال ۱۹۹۰ مى‌تواند از اعمال تحريم‌هاى اقتصادى غرب عليه چين در پى حوادث ژوئن ۱۹۸۹ و نيز کاهش تقاضاى داخلى براى کالا‌هاى خارجى نام برد. بعبارت ديگر سياست دولت چين کاهش واردات نبوده زيرا بازار چين نيازمند ورود انواع مواد و محصولات خارجى مى‌باشد.

صادرات کالاهاى ساخته شده از سال ۱۹۷۸ رشد بسيار رفته است. بين سال‌هاى ۱۹۸۵ و ۱۹۹۳ اين رشد فوق‌العاده و سالانه ۲۴ درصد در سال ۱۹۸۵ به ۱/۲ درصد در سال ۱۹۹۱ ارتقاء داد.

در سال ۱۹۹۲ کل تجارت چين از مرز ۱۶۵ مليارد گذشت و به ۲/۲ درصد تجارت جهانى رسيد. اين رقم در سال ۹۳ به ۱۹۶ ميليارد دلار يعنى ۵/۲ درصد تجارت جهانى بالغ شد.

چين در سال ۱۹۹۲ دهمين صادر کنندهٔ بزرگ جهان بود. اين کشور همچنين دريافت کنندهٔ بزرگ کمک‌هاى خارجى و وام گيرندهٔ عمده‌اى بازارهاى بين‌المللى سرمايه گرديد. چين در هر دو سال ۹۲ و ۹۳ تنها وام گيرندهٔ بزرگ از بانک جهانى بود و اقدام به فروش مقادير زيادى اوراق قرضه در بازارهاى بين‌المللى کرد.

سرمايه‌گذارى خارجى در چين نقش مهمى در ساختار اقتصادى چين داشته است. تاکنون تجار خارجى بيش از ۱۷۰ کشور و منطقه در چين سرمايه‌گذارى کرده‌اند. در سال ۱۹۹۸ سرمايه‌گذارى مستقيم خارجى در چين ۵/۴۵ ميليارد دلار بود و ميزان وام خارجى به ۱۱ ميليارد دلار رسيد و پروژه‌هايى که با سرمايه خارجى اجرا شد بالغ بر ۱۹۷۹۹ پروژه بود. سرمايه خارجى که چين فاصله سال‌هاى ۱۹۹۸-۱۹۷۹ مورد استفاده قرار داده بود ۹/۲۶۵ ميليارد دلار و مجموع وام خارجى در اين فاصله به ۱۳/۱۲۷ ميليارد دلار رسيد. تا سال ۱۹۹۸ دولت تأسيس ۳۷۵،۰۰۰ شرکت چينى ـ خارجى را مورد تصويب قرار داده بود که از آن ميان ۱۵،۰۰۰ شرکت به کار مشغول شده‌اند.