حزب جماعت اسلامى در اوت ۱۹۴۱ توسط گروهى از علماء در لاهور پاکستان حيات خود را آغاز نموده و مولانا سيدابوالعلاء مودودى به‌عنوان رهبر آن انتخاب شد. با رشد تدريجى اين حزب در ۱۹۴۵ اولين کنفرانس اعضاء اصلى اين حزب متشکل از ۸۰۰ نفر برگزار گرديد. از اين زمان به‌تدريج شعب اين حزب در سراسر شبه قاره گسترش يافت و با افزايش اعضاء اين حزب در دومين کنفرانس حزبي، دو هزار نفر شرکت کردند. با جدائى بخش مسلمان‌نشين شبه قاره از هند حزب جماعت اسلامى به دو قسمت حزب جماعت اسلامى پاکستان و حزب جماعت اسلامى هند تقسسيم شد. در اين زمان چند هيأت از حزب جماعت اسلامى پاکستان (از جمله مولانا مودودى رهبر آن) به قسمت شرقى کشور (بنگلادش کنوني) سفر کرده و به تبليغ و دعوت مردم اين کشور پرداختند. با پايان حاکميت مستبدانه ايوب خان و آزادى فعاليت سياسى در پاکستان آن روز، حزب جماعت اسلامى فعاليت خود را براى سازماندهى تشکيلاتى تشديد نمود. در سال ۱۹۶۹ غلام اعظم يکى از رهبران حزب به‌عنوان امير بخش شرقى پاکستان (بنگلادش کنوني) انتخاب شد. با روى کار آمدن ژنرال يحيى خان در اواخر ۱۹۷۰ انتخابات پارلمان در سراسر پاکستان برگزار شد. در اين زمان به دليلى توسعهٔ جو ضد پاکستانى در قسمت شرقى کشور و در نتيجه تضعيف موقعيت احزاب و گروه‌هاى اسلامى (که خواهان تداوم بقاء جمهورى اسلامى پاکستان بزرگ بودند) حزب جماعت اسلامى در قسمت شرقى پاکستان تنها توانست چهار کرسى پارلمان را احراز نمايد.


با آغاز مبارزات تجزيه طلبانه در قسمت شرقى پاکستان حزب جماعت اسلامى به‌دليل اعتقاد فوق علناً با تجزيه کشور و به وجود آمدن بنگلادش مخالفت و با تشکيل دو گروه شبه نظامي، از قواى پاکستان حمايت کرد. سرانجام، با تجزيه بنگلادش فعاليت کليهٔ احزاب طرفدار پاکستان و احزاب اسلامى از جمله حزب جماعت اسلامى ممنوع گرديد و غلام اعظم که به قسمت غربى پاکستان سفر کرده و به‌دليل وقوع جنگ نتوانسته بود به بنگلادش بازگردد از سوى دولت حاکم به‌عنوان تبعهٔ بنگلادش مورد شناسائى قرار نگرفت. با فروکش کردن نسبى حساسيت‌هاى دوران استقلال، غلام اعظم در سال ۱۹۷۸ با گذرنامه پاکستان به بنگلادش سفر نموده و با اقامت در اين کشور به‌طور غير علنى مجدداً رهبرى حزب جماعت اسلامى را که با ايجاد فضاى باز سياسى بار ديگر امکان فعاليت سياسى را به‌دست آورده بود در دست گرفت. اين حزب در زمان حاکميت ارشاد در اين کشور در جناح مخالف دولت فعاليت نموده و چند بار به همراه ديگر احزاب جناح مخالف انتخابات پارلمانى را (به‌جز يک مورد که ۱۲ کرسى به‌دست آورد) مورد تحريم قرار داد. به‌دنبال سقوط رژيم ارشاد و برگزارى انتخابات آزاد پارلمانى در اين کشور در فوريه ۱۹۹۰ حزب جماعت اسلامى ۱۸ کرسى پارلمانى را از آن خود کرد و با ائتلاف با حزب حاکم توانست دو کرسى مربوط به زنان در پارلمان را نيز تصاحب نموده و شمار کرسى‌هاى خود در پارلمان را به ۲۰ برساند.


اين حزب در حال حاضر به‌دليل پيشينهٔ تاريخى نامطلوب خود در دوران مبارزات استقلال کشور تحت فشار نيروهاى ملى‌گراى تندرو و احزاب ضداسلامى چپگرا و طرفدار هند بوده و در نتيجه اين فشارها غلام اعظم رهبر اين حزب در زندان به‌سر مى‌برد.


برنامه چهار ماده‌اى حزب جماعت اسلامى عبارتند از:


- تبليغ و دعوت: تبليغ اسلام و دعوت از مردم براى پيوستن به رهنمودهاى آن و تلاش در جهت اعتلاء ايمان و بازسازى عقايد مردم تحت تعاليم قرآن و سنت و تجهيز يک حرکت مؤثر براى برپائى عقائد واقعى اسلامى و ايجاد احساس ضرورت در پيروى از اسلام در تمامى مراحل زندگي.


- سازماندهى و آموزش: سازماندهى علاقه‌مندان به اسلام و کسانى که خواهان رستگارى مى‌باشند و آموزش عملى آنها به‌منظور ارتقاء آنان به درجات عاليه اعتقادى که آنها را قادر نمايد تا خادم واقعى الله باشند و بدين ترتيب زمينه براى رهبرى جامعه توسط صالحان فراهم آيد.


- اصلاحات اجتماعي: تلاش براى ارتقاء وضعيت مردم از طريق افزايش خدمات اجتماعى و رفاه عمومى به‌منظور خدمت به تودهٔ رنج کشيدهٔ کشور، و در کنار آن معرفى فرهنگ اسلامى و بازسازى شخصيت انسان بر پايهٔ ارزش‌هاى اسلامى و سازماندهى مردم براى مقاومت در برابر فعاليت‌هاى ضد مردمى از طرق مسالمت‌آميز.


- اصلاح دستگاه حکومتى و اداري: ارائه رهنمود اسلامى به دولت براى اصلاح دستگاه اداري، سياست خارجي، قوانين و مقررات، سيستم آموزشي.