جنگل‌دارى

در حدود ۸/۳ ميليون جريب از اراضى جنگلى اطراف بنگلادش تقريباً ۱۴ درصد کل نواحى ارضى بنگلادش را تشکيل مى‌دهد. علاوه بر اين ۴/۲ ميليون جيب ديگر اراضى جنگلى تپه‌اى کنترل نشده نيز که به جنگل‌هاى دولتى طبقه‌بندى نشده (USF) معروف هستند، وجود دارند. منابع جنگلى يکى از منابع اصلى مصرف انرژى سنتى در کشور است. اين منابع در سال ۸۵-۱۹۸۴ بيش از ۵/۶ درصد به ارزش کشاورزى افزوده و بيش از ۷۵% از مصرف انرژى را تشکيل مى‌دهد. با افزايش جمعيت، اراضى جنگلى براى کشت محصولات غذائى صاف مى‌شود و در عين حال تهيه چوب براى اهداف سوختى به حدود ۱۶ درصد حجم انرژى قبل مى‌رسد.

اراضى جنگلى که تحت مديريت ?ادارهٔ جنگل? مى‌باشد. ۵/۱ ميليون جريب جنگل تپه‌اي، ۴/۱ ميليون جريب جنگل‌هاى مانگرو (از خانوادهٔ شاه‌پسند) يا تيدال (جزرومدي) در ناحيه سونداربان ۳/۰ ميليون جريب جنگل‌هاى نمک در دشت‌هاى ديگر را دربردارد.

نواحى جنگلى موجود و بالقوه در جدول زير طبقه‌بندى شده‌اند ^(۱):

جدول نواحى جنگلى موجود و بالقوه در بنگلادش

نوع ديگرى از جنگل‌ها که داراى مالکيت خصوصى است جنگل رعيتى يا جنگل متعلق به يک دهکده ناميده مى‌شود. جنگل‌هاى دولتى سالانه ۹/۰ متر در متر مکعب الوار و چوب‌هاى سوختى مى‌دهد. اين مقدار عملاً ۱۵ برابر بازده جنگل‌هاى خصوصى است.

جنگل‌هاى خصوصي، عمدتاً کاشت‌هاى چند هدفى از جمله درختان ميوه و الوار را دربر دارد. اين جنگل‌ها در سراسر کشور پراکنده و بر طبق برآوردها داراى وسعت ۷/۰ ميليون جريب مى‌باشد که ۹۰ درصد مصرف خيزران، ۷۰ درصد الوار و ۹۰ درصد چوب سوختى کشور را فراهم مى‌آورد. جدول زير مصرف جارى چوب و بامبو و منابع آنها در بنگلادش را نشان مى‌دهد (Ibid. P:21.):

جدول مصرف جارى چوب و بامبو و منابع آنها در بنگلادش

احتمالاً آمارهاى مربوط به بازده جنگل‌هاى دولتى کمتر و آمارهاى جنگل‌هاى خصوصى بيشتر از آنچه هست بيان شده است؛ زيرا اولى منابع غيرقانونى را به حساب نمى‌آورد.

همان‌طور که انتظار مى‌رود تمرکز جنگل در نواحى پرجمعيت کمتر است. با توسعه مناطق مسکونى از جنگل‌ها کاسته مى‌شود. برآوردها نشان مى‌دهد که به ازاء افزايش هر ۱۰ نفر به جمعيت بيش از ۰۵/۰ درصد از جنگل‌ها کاسته مى‌شود.