نحوهٔ قرار گرفتن بازيکنان در مناطق زمين براساس توانائى‌هاى ويژهٔ فردى آنان که در نهايت به يک کار گروهى نظم يافته مى‌انجامد سيستم ناميده مى‌شود. ولى بايد متذکر شد که هيچ سيستم اجرائى در بازى نمى‌تواند ضعف دقت در پاس دادن، دفاع کردن و به‌طور کلى ضعف تکنيکى بازيکنان را بپوشاند. همچنين هيچ سيستمى براى بازيکنانى که فاقد همکارى جمعى هستند و يا اصولاً کم‌کار و بى‌تحرک مى‌باشند تدارک ديده نشده است. توجه به اين موارد نشان دهندهٔ اين واقعيت است که انتخاب بهترين سيستم و به کارگيرى آن در رقابت‌ها شايد به‌عنوان يک شرط محسوب شود ولى به هيچ‌وجه براى يک مسابقه کافى به‌نظر نمى‌رسد.
انواع سيستم
وقتى يک تيم تشکيل شد با ترکيب و روش‌هاى مختلف در رقابت‌ها حضور مى‌يابد. در واليبال تاکتيک تيم همواره براساس دو بازيکن حمله کننده (آبشارزن) و پاس دهنده (پاسور) مورد مطالعه قرار مى‌گيرد. بنابراين مى‌توان با همين روش به تقسيم‌بندى انواع سيستم پرداخت.
- سيستم۵ ـ ۱ (تعداد آبشارزن يک نفر و تعداد پاس دهنده يا توپ‌گير پنج نفر)
- سيستم۴ ـ ۲ (تعداد آبشارزن دو نفر و تعداد پاس دهنده يا توپ‌گير چهار نفر)
- سيستم۳ ـ ۳ (تعداد آبشارزن سه نفر و تعداد پاس دهنده يا توپ‌گير سه نفر)
- سيستم۲ ـ ۴ (تعداد آبشارزن چهار نفر و تعداد پاس دهنده يا توپ‌گير دو نفر)
- سيستم۱ ـ ۵ (تعداد آبشارزن پنج نفر و تعداد پاس دهنده يا توپ‌گير يک نفر).
سيستم ۵ ـ ۱
معمولاً تيم‌هائى که داراى يک حمله کننده (آبشارزن) مى‌باشند، از اين سيستم استفاده مى‌کنند و همان‌طور که در تصوير نحوهٔ استقرار بازيکنان در سيستم ۵ ـ ۱ مشاهده مى‌شود، اين تيم به‌عنوان يک تيم بسيار ضعيف مطرح است، زيرا براساس مقررات، بازيکنان مجاز نيستند که تا پايان بازى به‌طور ثابت در يک منطقه زمين قرار گيرند. بنابراين تا زمانى که حمله کنندهٔ اصلى در خط جلوئى حضور دارد تيم تا حدودى شانس کسب امتياز را دارد، ولى وقتى اين بازيکن به خط عقبى رفت، طبعاً اجازه فعاليت در روى تور از او سلب مى‌شود و در اين حالت است که تيم او دچار مشکل عمده‌اى مى‌گردد. در هر صورت در چنين سيستمى بهتر است که بازيکن آبشارزن در شروع بازى در منطقه (۴) زمين مستقر شود.
سيستم ۲ ـ ۴
اين سيستم به‌دليل در اختيار داشتن تعداد بازيکنان بيشتر که توانائى اجراء مهارت‌هاى (حمله و دفاع) را دارند، طبعاً از دو سيستم قبلى ۴ ـ ۲ و ۳ ـ ۳ پيشرفته‌تر مى‌باشد. در اين سيستم در هر وضعيتى که براساس مقررات چرخش بازيکنان صورت گيرد، تيم مى‌تواند از دو بازيکن آبشارزن در منطقه جلوئى تور استفاده نمايد. اين سيستم در واقع از ۴نفر بازيکن حمله (آبشار) و ۲ بازيکن به‌عنوان پاس دهنده بهره‌مند مى‌باشد. اصولاً در سيستمى که با دو پاس دهنده انجام مى‌شود، هر دو بازيکن اصطلاحاً در قطر يکديگر قرار مى‌گيرند. بديهى است در اين سيستم در هر حال يکى از پاس دهنده‌ها در خط جلوئى و ديگرى در خط عقبى حضور دارند. در تصوير نحوهٔ استفاده از سيستم ۲ ـ ۴ به دو شيوه، شيوهٔ آرايش بازيکنان با دو وضعيت متفاوت نشان داده است.
سيستم ۱ ـ ۵
در واليبال امروز جهان اکثر تيم‌هاى صاحب نام از اين سيستم استفاده مى‌کنند. در اين سيستم تيم از ۵ بازيکن آبشارزن و يک پاس دهنده استفاده مى‌کند. در اين سيستم تا زمانى که پاس دهنده تيم در خط جلوئى قرار نگرفته، قدرت تهاجمى و حتى تدافعى تيم از توانائى بسيار قابل قبولى برخودار مى‌باشد. ولى موقعى که براساس مقررات چرخش به خط جلوئى مى‌رسد قدرت (حمله و دفاع) تيم کاهش چشمگيرى پيدا مى‌کند. بنابراين مربيان براساس توانائى بازيکنان خودى و حريف، ترکيب تيم را تدارک مى‌بينند، و همان‌طور که در تصوير زير ملاحظه مى‌شود سيستم ۱ ـ ۵ با دو نوع آرايش نشان داده شده است.
