مهارت‌هاى دستکاري، به استفاده از اعضاء و بخش‌هاى بدن براى توليد نيرو جهت به حرکت درآوردن يک شيء و يا جذب نيروى حاصل از اشياء اطلاق مى‌شود. مهارت‌هاى دستکارى عبارتند از:


پرتاب کردن

پرتاب يک شيء از بالا (Overhand)، پهلو (Sidearm)، پايين (Under hand) مهمترين الگوهاى پرتابى هستند که با استفاده از يک دست يا هر دو دست، متناسب با هدف پرتاب، صورت مى‌گيرد. پرتاب از بالا رايج‌ترين الگوى پرتابى در بين کودکان و بزرگسالان است که توضيح داده خواهد شد.



پرتاب يک شيء از بالا (Overhand)، پهلو (Sidearm)، پايين (Under hand) مهمترين الگوهاى پرتابى هستند که با استفاده از يک دست يا هر دو دست، متناسب با هدف پرتاب، صورت مى‌گيرد. پرتاب از بالا رايج‌ترين الگوى پرتابى در بين کودکان و بزرگسالان است که توضيح داده خواهد شد.

گرفتن

گرفتن، عبارت است از استفاده از دست‌ها براى متوقف ساختن و کنترل يک شيء با نزديک شدن اشياء فرد محل گرفتن شيء را بررسى و مستقيماً به آن محل (در يک امتداد با شيء) حرکت مى‌کند و دست‌ها را در وضعيت مناسب گرفتن قرار مى‌دهد. چشم‌ها پرواز شيء را دنبال مى‌کنند و دست‌ها به طرف آن کشيده مى‌شوند. شيء با دست‌ها گرفته شده، به‌منظور جذب نيرو به طرف بدن کشيده مى‌شود.

ضربه‌ زدن با پا

وارد کردن نيرو از طريق ساق يا خود پا به اشياء را ضربه زدن با پا مى‌گويند. ضربه به يک شيء ساکن، اساس ضربه به يک شيء متحرک و ضربه زدن به توپ قبل از رسيدن به زمين در هوا است. در هنگام ضربه، پاى اتکا در کنار شيء قرار مى‌گيرد. پاى ضربه زننده با زانوى خميده از مفصل ران آزادانه در مسيرى قوسى شکل به طرف هدف حرکت مى‌کند. با تماس پا با شيء، مفصل زانو باز شده، بدن براى حفظ تعادل به عقب متمايل مى‌گردد و پاى ضربه زننده در جهت پرواز شيء به حرکت خود ادامه مى‌دهد. دست‌ها (بازوها) به آزادى و نرمى در جهت خلاف پاها حرکت مى‌کنند.م در طول ضربه چشم‌ها روى شيء متمرکز مى‌شوند.

ضربه‌ زدن با دست

در اين ضربه، از دست و يا يک ابزار (چوب) براى وارد کردن نيرو به يک شيء ساکن و متحرک استفاده مى‌شود. اندازه، طول و وزن ابزار ضربه زننده و ويژگى‌هاى شيء موردنظر بر الگوى حرکتى اثر مى‌گذارد.


براى ضربه زدن (ضربه ردن با چوب)، بدن به‌صورت عمود بر خط پرواز توپ پرتاب شده قرار مى‌گيرد. پاها (در وضعيت راه رفتن) به‌صورت پس و پيش به فاصلهٔ يک گام و به عرض شانه دور از هم قرار مى‌گيرند. تنه به عقب مى‌چرخد و سنگينى به پاى عقب منتقل گشته، چوب در وضعيت تاب عقب قرار مى‌گيرد. تا لحظهٔ تماس، پرواز توپ با چشم‌ها دنبال مى‌شود. وزن بدن با پاى جلو و پس از ضربه، به جهت ضربه انتقال مى‌يابد. با هدايت مفاصل ران و تنه، مفاصل ران در جهت تغيير وزن چرخش پيدا مى‌کند. دست‌ها براى تماس به جلو حرکت کرده، در جهت پرواز (پس از ضربه) جريان عمل را دنبال مى‌کنند و به حرکت خود ادامه مى‌دهند.


مهارت‌هاى حرکتى پايه، اساس توسعهٔ مهارت‌هاى ورزشى و حرکات ريتميک هستند. کسب مهارت‌هاى ورزشى و حرکات ريتميک براى شرکت مداوم در فعاليت‌ها، با تسلط بر مهارت‌هاى پايه شروع مى‌شود. معلمان بايد اطمينان حاصل کنند که تمام دانش‌آموزان اعم از ماهر، غيرماهر، استثنائي، و معمولى از فرصت و تجارب کافى براى تسلط بر اين مبانى حرکتى مهم برخوردار شوند.