رايانه وسيلهٔ بسيار ارزشمندى است که روز به روز کاربرد آن در تحقيقات علمى بيشتر مى‌شود. اين وسيله کار تحقيق را ساده کرده، صرفه‌جويى زيادى را در امر نيروى انساني، هزينه‌ها و زمان باعث مى‌شود. بهره‌بردارى از رايانه در تحقيق جايگزين روش‌هاى دستى شده، زمان اختصاص يافته را به‌طرز عجيبى کوتاه مى‌نمايد.
مطالعه سوابق و ادبيات موضوع تحقيق
در هر تحقيقي، محققان براى اطلاع بيشتر و اشراف لازم بر جنبه‌هاى مختلف مسئله مورد مطالعه بايد سوابق و ادبيات مربوط به تحقيق را مورد مطالعه قرار دهند و از حاصل کار ديگران در جنبه‌هاى مختلف مسئله تحقيق و يا تجارب آنها از مشابهت‌ها در روش و تحليل مسئله استفاده کنند. در گذشته و حال سنت اين بوده و هست که محقق در آغاز کار و با مراجعهٔ به کتابخانه‌ها، کتاب‌شناسى لازم را انجام داده، فيش‌هاى مورد نياز را تهيه مى‌نمايد تا بتواند بر ادبيات مسئله اشراف پيدا کند و از سوابق امر مطلع گردد.
امروزه رايانه‌ها راه را براى دستيابى به نتايج تحقيقات ديگران که در قالب کتاب، مقاله، ديسکِت و ... ثبت شده است هموار مى‌نمايند و محقق به‌راحتى مى‌تواند به نتايج جديدترين تحقيقات علمى در حوزه کار خود، آن هم در سراسر جهان واقف شود.
رايانه‌ها از طريق شبکه‌هاى اطلاع‌ِسانى درون‌کشوري، فراکشورى و جهانى حجم زيادى از اطلاعات را در مدتى بسيار کوتاه و آن هم شامل جديدترين اطلاعات در اختيار محقق قرار مى‌دهند. اين شبکه‌ها که شامل پايگاه‌هاى توليدکنندهٔ اطلاعات و نيز پايانه‌هاى بهره‌بردارى هستند، تحول عظيمى را در زمينهٔ تحقيقات علمى به‌وجود آورده‌اند. دانشگاه‌هاى بزرگ و مراکز علمى و تحقيقاتى با اين شبکه‌ها ارتباط دارند و اطلاعات مورد نياز را براى دانشجويان و محققان خود فراهم مى‌آورند.
طبقه‌بندى داده‌ها
رايانه وسيله بسيار کارآمدى براى تنظيم جداول توزيع فراوانى و طبقه‌بندى داده‌ها و محاسبه نسبت‌هاى توزيع است. محقق در اين مرحله اقدام به کدگذارى پرسش‌نامه‌ها و استخراج آنها مى‌نمايد. اپراتور داده‌ها و اطلاعات پرسش‌نامه را پانچ و وارد حافظه مى‌کند و در فايل‌هاى ويژه جاى مى‌دهد. سپس با استفاده از برنامه‌هاى خاص اقدام به تنظيم داده‌ها به‌صورت جدول توزيع فراوانى مى‌کند. محقق در آغاز مرحلهٔ تجزيهوتحليل با استفاده از جداول مزبور، تصورى در مورد وضعيت متغيرهاى مورد مطالعه در بين افراد نمونه پيدا مى‌کند.
تجزيهوتحليل داده‌ها
در مرحلهٔ تجزيهوتحليل، رايانه وسيله بسيار ارزشمندى است. اين وسيله قادر است محاسبات فراوان و بسيار سنگين و پيچيده را در زمان بسيار کوتاهى انجام دهد. بعضى از محاسبات پيچيده با حجم بالاى داده را نمى‌توان با دست انجام داد ولى رايانه اين مشکل را به‌راحتى حل مى‌نمايد.
رايانه محاسبهٔ شاخص‌هاى گرايش به مرکز، شاخص‌هاى پراکندگي، ضرايب هم‌بستگي، وضعيت روابط و تأثير متغيرها، به‌خصوص آنجا که چند متغير مستقل در رابطه با يک متغير تابع قرار مى‌گيرند، تست‌هاى آمارى و تعيين سطح معنى‌دارى و درجهٔ اطمينان و نظاير آن‌را به‌سهولت و بادقت انجام مى‌دهد.
تنظيم و نگارش گزارش تحقيق
با توجه به انعطاف‌پذيرى رايانه‌ها و امکان کاربرى آنها در زمينه‌هاى مختلف نيازهاى جامعه بشري، برنامه‌نويسان اقدام به تدوين برنامه‌هاى ويرايشي، نگارشى و گرافيکى نموده‌اند. استفاده از اين برنامه‌ها در رايانه به محقق اين امکان را مى‌دهد که گزارش تحقيق خود را با رايانه تايپ، تصحيح و تنظيم نمايد و از نمودارها و نقشه‌ها و شکل‌هاى گوناگون براى توضيح تصويرى نتايج تحقيق خود و بيان داده‌ها استفاده نمايد.