روحی صفت: پیشنهاد ظریف پایه‌ای برای همکاری‌های امنیتی منطقه است

محسن روحی صفت در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص پیشنهاد ظریف مبنی بر امضای تعهدنامه عدم تجاوز بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس، با اشاره به سابقه تاریخی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران گفت: در جریان این موضوع تصویب قطعنامه 598 توسط سازمان ملل به‌عنوان راه حل مساله مطرح شد،  البته در این قطعنامه بندی ذکر شده که براساس آن کشورهای منطقه با همکاری و مشارکت خودشان بتوانند صلح،‌ امنیت و آرامش را در منطقه حفظ کنند که به نوعی پیمان دسته جمعی امنیتی در منطقه پایه‌گذاری شد .

وی تصریح کرد: تنها پیمان امنیتی موجود در آن زمان، شورای همکاری خلیج فارس بود که همچنان می‌توانست موجب تنش،‌ ناامنی و عدم تعادل در قدرت‌های منطقه شود.  متاسفانه علیرغم اصراری که ایران در این موضوع داشت تا هر چه زودتر مجمع منطقه‌ای امنیتی شکل بگیرد، برخی کشورها مخالفت کردند. آقای ظریف در آن زمان معاون رئیس هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل  و بعد از آن هم رئیس هیات نمایندگی در سازمان ملل بود که شخصا تلاش‌های بسیاری کرد تا بتواند آن مجموعه را راه اندازی کند.

معاون پیشین دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه افزود: اما به نظر می‌رسید کشورهای قدرتمند یا ابرقدرت‌هایی که از خارج از منطقه به این منطقه آمده بودند، تمایل نداشتند تا چنین مجمع امنیتی شکل بگیرد و علاقه مند بودند تنش در منطقه ادامه داشته باشد، تا بتوانند بیش‌تر از گذشته سلاح‌های خودشان را به کشورهای منطقه بفروشند.

روحی صفت خاطرنشان کرد:‌ همچنان این خلاء و شکاف در منطقه باقی ماند تا این‌که تجاوز صدام به کویت پیش آمد و بعد از آن هم درگیری‌هایی در عراق، افغانستان و ظهور داعش به وجود آمد، درواقع همه حوادث مصیبت بار منطقه ناشی از درک غلط موضوعات امنیتی بین کشورهای منطقه بوده که گاهی در ایجاد چنین سوء تفاهمی کشورهای بزرگ غربی خارج از منطقه هم نقش مهمی را ایفا کرده‌اند.  

وی ادامه داد: در جریان همین پیشامدهایی که با ظهور داعش به وجود آمد، آقای ظریف مجددا پیشنهاد کرد تا مجمع امنیتی منطقه‌ای تشکیل شود اما باز هیچ‌کدام از کشورهای منطقه یعنی کشورهایی که طرف قضیه بودند، ابراز تمایل و علاقه‌مندی نشان ندادند، تا این‌که موضوع همچنان وخیم‌تر شده و درواقع خطر جنگ به گوش همه می‌رسد، از این جهت مجددا ایران پیش‌قدم شده و چنین پیشنهادی را مطرح کرده تا این معاهده پایه‌ای برای همکاری‌های امنیتی منطقه باشد.

این کارشناس مسائل سیاسی با بیان این‌که ایران به دنبال صلح، امنیت و آرامش است، گفت: این در حالی است که برخی کشورهای دیگر ممکن است تصورشان این باشد که با مشورت کشورهایی دیگر این کار را انجام دهند و اگر چنین نکنند، امکان دارد چتر حمایتی‌شان را نسبت به آن کشورها از دست دهند از این جهت هنوز پاسخ‌های لازم به این موضوع داده نشده است.

روحی صفت اظهار کرد:‌ اما برخی از اطلاعات نشان می‌دهد برخی از کشورهای منطقه نسبت به این موضوع ابراز تمایل داشته و علاقه‌مند هستند تا این پروسه شکل گیرد و قدم به قدم جلو برود تا به یک همکاری امنیتی منطقه‌ای تبدیل شود.

وی در ادامه گفت: در 20 – 30 سال اخیر رویه‌ای در دنیا ایجاد شده که کشورها با حضور در اتحادیه‌های منطقه‌ای تلاش می کنند تا از مزایای همکاری و تعامل در راه پیشبرد اقتصاد کشورشان بهره ببرند، اما متاسفانه این رویه در منطقه خاورمیانه شکل نگرفته در حالی که کشورها در آسیای جنوب شرقی،‌ آمریکا، آفریقا و اروپا نیز از مزایای حضور در همکاری‌های منطقه‌ای استفاده می‌کنند.

معاون پیشین دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه تاکید کرد: متاسفانه در این منطقه چنین همکاری اتفاق نیفتاده و همه نتایج آن را می‌بینند، البته این‌گونه نیست اگر تخاصمی بین ایران و عربستان باشد، فقط این دو متضرر می‌شوند بلکه همه کشورهای  منطقه متضرر می‌شوند. به‌عنوان مثال کشورهایی آسیای میانه می‌توانستند نفت‌شان را با خط لوله از قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و ... به خلیج فارس ارسال کنند اما به دلیل رقابت‌های منطقه‌ای و اعمال فشاری که قدرت‌های خارج از منطقه اعمال کرده‌اند این کار عملی نشده و طبیعتا منافع لازم را به دست نیاورده‌اند.    

وی درباره این‌که آیا نهایی شدن این معاهده بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس، می‌تواند تهدیدی برای منافع آمریکا و اسرائیل در منطقه باشد،‌ گفت: تهدیدی علیه منافع آن‌ها نیست، آن‌ها هم دنبال چنین چیزی نیستند، زیرا اگر درگیری‌ها تشدید شود، آن‌ها سلاح‌های بیش‌تری را می‌توانند بفروشند. پارادایم منافع آن‌ها اکنون فروش سلاح در منطقه است اما می توانند کارهای عمرانی یا تجهیزات دیگری مربوطه به توسعه نیروگاه، برق وراه‌ آهن را در برنامه‌های خود قرار دهند.  

انتهای پیام