از نونوار کردن موزه تا رو کردن «نقاشی پشت شیشه» در دانشگاه‌ها

به گزارش ایسنا، بعد از آغاز مرمت موزه نقاشی پشت شیشه همراه به چند موزه دیگر در اواسط سال گذشته، این موزه همزمان با ادامه دار بودن عملیات مرمت، به روی مسافران نوروزی و گردشگران باز شد. هرچند در آن زمان نمایشگاهی از آثار نقاشی پشت شیشه به نمایش درآمده بود، اما دست‌کم فعالیت این موزه و هنر به نمایش درآمده در این موزه از دوره‌های گذشته تا امروز را به خوبی نشان می‌داد.

اکنون بعد از گذشت حدود دو ماه از بازگشایی مجدد موزه، مهدی کارخانی - رئیس موزه نقاشی پشت شیشه – در گفت‌وگو با ایسنا از روند مرمت و اقدامات در دست انجام برای فضای موزه‌ای و معرفی بهتر رشته «نقاشی پشت شیشه» می‌گوید.

او با بیان این که مرمت بنای تاریخی موزه که در سه مرحله تعریف شده بود، از ابتدای مهر سال گذشته آغاز شد، می‌گوید: مرحله‌ی نخست کار، تأمین امنیت و لوازم الکترونیکی موزه، دومین مرحله عملیات ساماندهی و تجهیز تأسیساتِ بنا و سومین بخش مرمت بنای تاریخی موزه بود.

حذف پوشش گچی از مقابل پنجره‌های قاجاری

او با بیان این که در مرمت بنا، ظاهر بنا شباهتی با استانداردهای موزه‌ای نداشت، بنابراین نیاز به ایجاد تغییراتی در فضای موزه‌ای بود، توضیح می‌دهد: باید به سمت استانداردهای موزه‌ای حرکت می‌کردیم، به همین دلیل نخست کفپوش سیاه موزه تعویض و یک سری پنل‌های گچی اضافه که جلوی پنجره‌های قاجاری را گرفته بود، حذف شدند. پنجره در بنای قاجاری عضو اصلی معماری این دوره است، اما یکسری پنل‌های گچی پنجره‌ها را پوشانده بود.

وی با اشاره به وجود یکسری ستون‌های اضافه که هیچ کاربرد سازه‌ای، معماری و زیبایی‌شناسانه‌ای در موزه نداشت، ادامه می‌دهد: با توجه به الحاقی بودن آن ستون‌ها که نقاط مختلف موزه نیز کار شده بود، می‌افزاید: این الحاقات که در سال ۷۷ به بنا اضافه شده بودند، نیز حذف شدند.

حذف تأسیسات برقی و لوله‌کشی از داخل موزه

او همچنین با بیان این که پیش از این لوله‌کشی و سیم‌کشی‌های موزه در داخل ساختمان بنا و فضای موزه‌ای قرار داشتند، اضافه می‌کند: براساس دستورالعمل استانداردسازی فضای موزه‌ای، که نباید هیچ نوع لوله‌کشی و وسیله گازسوزی داخل موزه‌ها وجود داشته باشد، همه‌ی لوله‌های تأسیسات به خارج از عمارت اصلی منتقل شدند.

کارخانی تاکید می‌کند: در حال حاضر هیچ لوله تاسیساتی و سیمیِ روی کاری داخل موزه وجود ندارد و سیم‌کشی‌های برق مجموعه که در طول سال‌های گذشته فرسوده شده و غیراستاندارد بود، نیز تغییر کردند، همچنین با استفاده از سیم‌کشی ضد حریق و نسوز، سیستم حفاظت الکترونیک بروز رسانی شد و در حال حاضر نیزاز نظر حفاظت الکترونیکی با مشکل و کمبودی در فضای موزه‌ای مواجه نیستیم.

مشکلات موزه در راه مرمت‌های سازه‌ای فضا / رنگِ موزه منطبق با گالری‌های دنیاست

رئیس موزه نقاشی پشت شیشه فاز بعدی مرمتِ موزه «نقاشی پشت شیشه» را به اعتبارات سال ۹۷ مربوط می‌داند و ادامه می‌دهد: اعتبارات سال گذشته با اعتبارات سال ۹۶ تداخل پیدا کرد و پروژه مرمت از اول مهر آغاز شد که تا ۲۹ اسفندماه ادامه داشت، در طول این ۶ ماه اعتبارات سال ۹۶ نیز تخصیص پیدا کرد و هزینه هم شد، پیوست این دو اعتبار به لحاظ زمانی به یکدیگر کار را مشکل‌تر کرد، از سوی دیگر پروژه‌های مرمتی موزه نیز آغاز شدند.

وی با بیان این که در پروژه‌های مرمتی سال ۹۷ رنگ آمیزی موزه در دستور کار بود، اظهار می‌کند: برای انتخاب رنگ تلاش کردیم تا رنگ موزه با رنگ گالری‌های دنیا مطابقت داشته باشد، از سوی دیگر چون آثارِ موزه، متفاوت از همه موزه‌ها هستند، رنگ‌های پر از درخشش و تلألو در آن به کار رفته و پایه کارمان نیز شیشه و آینه است، بنابراین اکنون در فضای موزه، به اندازه کافی رنگ و درخشش داریم، چون از رنگ‌هایی در قسمت نمایش آثار استفاده شد تا جلوی جلوه‌گری آثار را نگیرد و به برجسته‌سازی آن‌ها کمک کند.

تأمین امنیت مخزن موزه با انجام اصلاحاتی در موتورخانه

کارخانی انجامِ نورپردازی با طراحی خاص موزه‌ای را از دیگر برنامه‌های موزه‌ای می‌داند که در دستور کار است و ادامه می‌دهد: با توجه به جنس شیشه‌ای بودن آثار این موزه و انعکاس نور بالای آن‌ها، این آثار نیازمند نورپردازی خاصی هستند که اجرای در دستور کار است.

او استاندار سازی مخزن موزه را با حدود ۴۴۴ اثر موزه‌ای در این فضا، از دیگر اقدامات در دست انجام برای این موزه بیان می‌کند و یکی از اتفاقات خوب پروژه‌های عمرانی موزه را انجام اصلاحاتی در بخش «موتور خانه» می‌داند که در کنار مخزن قرار دارد و می‌افزاید: احتمال وارد کردن آسیب‌های بیولوژیکی به آثار را داشت و از سوی دیگر با توجه به وجود موتورخانه در کنار آثار نقاشی که قاب‌های چوبی دارند، یک خطر محسوب می‌شد، هر چند نخست طرح جابجایی موتورخانه تهیه شده بود، اما اکنون قرار است یکسری اصلاحات در این بخش از فضای تأسیسات موزهای انجام شود .

نبود تعریف دقیق از این رشته، یکی از مشکلات این هنر است

رئیس موزه نقاشی پشت شیشه، اما یکی از مشکلات نقاشی پشت شیشه را نبود تعریف درستی از این هنر می‌داند و بیان می‌کند: تاکنون این گونه القا می‌شد که نقاشی پشت شیشه نقاشی که در پشت شیشه و توسط رنگ‌های غیر کوره‌ای انجام می‌شود، در حالی که این تعریف، اشتباه است.

او ادامه می‌دهد: با توجه به تحقیقاتِ انجام شده، «نقاشی پشت شیشه» یکی از زیرشاخه‌های هنر نقاشی است که بر بستری از شیشه به روش معکوس‌نگاری ترسیم می‌شود به نظرم این تعریف طرح دقیق‌تری از نقاشی پشت شیشه است.

تمرکز ایتالیا و آلمان بر «نقاشی پشت شیشه»

وی این هنر را جزو رشته‌هایی می‌داند که در بسیاری از نقاط جهان مورد توجه است و می‌گوید: این توجه به دلیل آن است که این نوع کار در زیر شاخه نقاشی قرار می‌گیرد و در بسیاری از نقاط جهان تلاش شده تا وارد این شاخه از هنر نقاشی شوند و دست‌کم آن را تجربه کنند و حتی اگر به صورت حرفه‌ای وارد نشدند، دست‌کم آن را تجربه کردند.

او با بیان این که هنرمندانی مانند «واسیلی کاندینسکی» - آبستره کار - در دوره‌ای از فعالیت خود با روش نقاشی پشت شیشه، آثار هنرمندانی را خلق کرد که بر اساس ویژگی‌های دیگر آثارش، اکنون بسیاری از هنرمندان نقاش این نوع کار را تجربه کرده‌اند، ادامه می‌دهد: این روش در ایران نیز وجود دارد، هنرمندانی مانند «علی اکبر خان صنعتی»، دوره‌ای با تمام ویژگی آثاری که از خود به جای گذاشته، نقاشی پشت شیشه کارکرده و چند اثر از وی نیز در همین موضوع وجود دارد.

او با بیان این که تمرکز رشته «نقاشی پشت شیشه» در ایتالیا و آلمان بیشتر بوده، افزود: تمایل داریم تا ارتباط قوی از طریق روابط بین الملل سازمان میراث‌فرهنگی با هنرمندان آن‌ها برقرار کنیم، همچنین قصد داریم تا در سال جدید با سفارت آلمان و ایتالیا ارتباط گرفته و با رایزن فرهنگی آن دو کشور ارتباط بگیریم.

نقاشی پشت شیشه را با دیگر موزه‌ها مقایسه نکنید

کارخانی با تاکید بر این که نمی‌توان موزه نقاشی پشت شیشه را با موزه‌هایی مانند «موزه ملی»، «موزه رضا عباسی» یا «موزه آبگینه» مقایسه کرد، ادامه می‌دهد: آثار به نمایش درآمده در این موزه، اغلب آثار تاریخی نیستند و در حقیقت این فضا، موزه‌ای است که برای حفظ یک رشته و یک شاخه از هنر و هنرهای سنتی تشکیل شده، بنابراین مخاطب این موزه، مخاطبی خاص است که این رشته را می‌شناسد و تمایل به فعالیت در آن دارد.

او با تاکید بر این که رسالت موزه نقاشی پشت شیشه علاوه بر نمایش آثار تاریخی از جنس همین رشته، حفظ تکنیک و روش نقاشی پشت شیشه در مرحله‌ی اول است، ادامه می‌دهد: در درجه دوم اشاعه‌ی این رسالت را انجام می‌دهیم.

وی با بیان این که با انجام این اقدامات مرمتی، موزه از نظر ظاهری پوست‌اندازی داشته، می‌افزاید: اکنون آن قطعاً از نظر مفهومی و کارکرد نیز در حال پوست‌اندازی است.

تلاش برای وارد کردن رشته نقاشی پشت شیشه به دانشگاه‌ها

او می‌گوید: اتفاقی که ما به دنبال آن هستیم، ایجاد یک جریان‌سازی هنری است، همچنین یکی از دلایل رکود این رشته از هنر نیز همین است که چون جریانی در آن‌ها صورت نمی‌گیرد، ما باید بتوانیم خودمان را در مسیر جریان هنرهای تجسمی قرار دهیم و در مسیر اتفاقات هنری که در کشور رخ می‌دهد، باشیم، تا بتوانیم در حرکت بمانیم.

وی یکی از روش‌های این جریان سازی را «برگزاری نمایشگاه» می‌داند و ادامه می‌دهد: «آموزش» نیز می‌تواند به این جریان‌سازی کمک کند. بنابراین موزه نقاشی پشت شیشه خاستگاه و خانه تمام کسانی است که علاقه مند به این رشته‌اند، پس تلاش می‌کنیم در سال پیشرو این رشته وارد دانشگاه‌ها شود و دست‌کم در گروه صنایع دستی وارد شود.

کارخانی با اشاره به رایزنی‌های انجام شده برای به نتیجه رسیدن این اقدام، ادامه می‌دهد: فعالیت‌های صنفی و انجمنی نیز باید در این رشته افزایش پیدا کند، همچنین در حال حاضر انجمن هنرمندان نقاشی پشت شیشه ایران در دست تأسیس است، آن‌ها شروع فعالیت خود را از این موزه آغاز کرده‌اند، سمن‌ها و انجمن‌های که در صورت فعال شدن انجمن، می‌تواند راه خود را به خوبی پیدا کنند، بنابراین در تلاش هستیم تا این هنر را وارد جشنواره‌ها و دو سالانه‌ها کنیم.

او موزه نقاشی پشت شیشه را خاستگاه این هنر می‌داند و ادامه می‌دهد: در تلاش هستیم تا امسال سمپوزیوم نقاشی پشت شیشه را در همین موزه برگزار کنیم.

رئیس موزه نقاشی پشت شیشه همچنین درباره این موزه و زمان ایجاد آن توضیح می‌دهد: خاستگاه این بنا به سال ۱۳۰۷ برمی‌گردد. این عمارت متعلق به «سیاوش قشقایی» نخستین متخصص ریه و شوش است او تا سال ۱۳۴۲ - ۴۳ در این مکان زندگی می‌کرد، پس از آن، این خانه به شخص دیگری واگذار می‌شود و در نهایت در سال ۱۳۷۵ ملک توسط شهرداری خریداری شده و تغییر کاربر می‌دهد.

انتهای پیام