افزایش غلظت مواد مغذی پس از سیلاب در مصب اروندرود و مُند

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، مریم قائمی توضیح داد: در یک ایستگاه نزدیک دهانه مصب اروند، تغییرات ساعت‌به‌ساعت شوری سطحی و شوری نزدیک ‏بستر (توسط دستگاه ‏CTD‏) و همچنین تغییرات کشندی عمق ایستگاه اندازه‌گیری به مدت 14 ساعت در زمان حضور سیلاب اندازه‌گیری شد.
وی افزود: نتایج نشان‌دهنده چیره شدن اثر سیلاب بر تغییرات کشندی شوری است، سیلاب موجب شد که آب سطحی همواره ‏در مدت 14 ساعت، حتی در زمان مَد، شیرین باشد. همچنین، شوری آب نزدیک بستر فقط در زمان‌های نزدیک به نقطه مد (‏High ‎Water‏) کمی تحت اثر شوری خلیج‌فارس قرار گرفت و تا حدود 23 بالا آمد. در بقیه زمان‌ها، به دلیل حضور سیلاب، از سطح تا بستر ‏آب کاملاً شیرین بود.‏
وی ادامه داد: نتایج بررسی‌های انجام‌شده در ایستگاه بالادست مصب رودخانه مُند (استان بوشهر) نیز نشان داد شوری در ‏زمان سیلاب منطقه‌ای نسبت به شرایط بدون سیلاب بیش از 8 واحد کاهش و هم‌زمان تراز آب 40 سانتیمتر افزایش داشته است.‏
وی با بیان این‌که مواد ﻣﻐﺬی و میزان آن از حیاتی‌ترین ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی زیست‌بوم سامانه‌های آﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ که در این پایش مورد ‏مطالعه قرار گرفت، اظهار داشت: مواد ﻣﻐﺬی به‌ویژه ﻧﻴﺘﺮوژن و ﻓﺴﻔﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻛﻴﻔﻲ آب در ﻣﺼﺐ‌ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ، زﻳﺮا آن‌ها ‏اﺛﺮات ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ رﺷﺪ ﮔﻴﺎﻫﺎن، ﻏﻠﻈﺖ اﻛﺴﻴﮋن ﻣﺤﻠﻮل، ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ آب و ﻧﺮخ رسوب‌گذاری دارﻨﺪ. اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻮاد ‏ﻣﻐﺬی در اکوسیستم‌های ساحلی باعث تغییرات قابل‌توجه اکولوژیکی می‌شود و تنوع زیستی در مصب‌ها و خلیج‌ها کاهش ‏می‌یابد. اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی می‌تواند ﺑﻪ ﻳﻮﺗﺮﻳﻔﻴﻜﺎﺳﻴﻮن و ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﺟﻠﺒﻜﻲ مضر ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد. ‏
رئیس مرکز اقیانوس‌شناسی خلیج‌فارس بوشهر نتایج اندازه‌گیری مواد مغذی محلول (نیترات، نیتریت، آمونیوم و فسفات) را نشان ‏از افزایش قابل‌توجه تمام مواد مغذی پس از سیلاب نسبت به اندازه‌گیری‌های قبلی دانست و گفت: افزایش غلظت نیترات به ‏میزان 6.5 برابر پس از وقوع سیلاب منطقه‌ای نسبت به شرایط قبل از سیلاب (بهمن‌ماه 97)، غلظت نیتریت به میزان 2.8 برابر، ‏آمونیوم به میزان 17 برابر و فسفات 15 برابر، گویای اثرات سیلاب فروردین‌ماه 98 روی حوضه مصب رود مُند است.
وی گفت: این در حالی ‏است در مطالعه‌ای که در بهمن‌ماه 92، توسط قائمی (1396) در همین ایستگاه انجام شد نسبت به اندازه‌گیری که در بهمن‌ماه 97 (قبل از سیلاب و در یعنی فاصله زمانی 5 سال) صورت گرفت، غلظت نیترات 1.5 برابر افزایش و غلظت نیتریت و فسفات ‏کاهش نشان داده بود. ‏
علمی 9014** 1055