فیلم‌ها چگونه جوان می‌شوند؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، فیلم‌ها هم مثل هنرمندان و تماشاگران خود، گرد پیری بر رخسارشان می‌نشیند؛ به ویژه فیلم‌هایی که به شیوه آنالوگ تولید شده‌اند، بیشتر در خطر کهولت سن و آسیب‌های ناشی از آن هستند. فیلمخانه ملی ایران اگرچه وظیفه حفظ و نگهداری نگاتیوها و نسخه‌های قدیمی آثار سینمایی کشورمان را برعهده دارد، اما به‌روز رسانی، دیجیتال کردن و در یک کلام، جوان ساختن این فیلم‌ها را هم انجام می‌دهد. 

در چند سال گذشته، فیلمخانه ملی ایران، روند مرمت آثار شاخص سینمای ایران را آغاز کرده و تعدادی از این فیلم‌ها را برای مخاطبان به ویژه در جشنواره جهانی فجر به نمایش درآورده است. در همین ارتباط، فیلمخانه ملی ایران، در متن زیر که در اختیار خبرآنلاین قرار داده، درباره روند اصلاح نسخه‌های قدیمی توضیح داده است. 

«اصلاح و مرمت آثار شاخص و با ارزش سینمای ایران در فیلمخانه ملی ایران که با دو فیلم «اون شب که بارون اومد» و «گاو» آغاز شد و با فیلم‌های «باد صبا»، «برای آزادی»، «خانه خدا »، «ناخدا خورشید»، «یک اتفاق ساده» و... ادامه یافت، مسیری طولانی و همراه با دشواری‌های بسیار است که فقط اعتقاد عمیق و علمی و تعهد حرفه‌ای نسبت به حفظ میراث تصویری ملی و پشتیبانی و تائید مردم که پس از دیدن این آثار ابراز می‌شود، می‌تواند انگیزه متولیان جهت ادامه این تلاش‌ها باشد.

 اگرچه هرکدام از این آثار بارها و به دلایل مختلف چون نمایش‌های عمومی، نمایش‌های جشنواره‌ای و یا مناسبتی بر پرده سالن‌های نمایش رفته‌اند و احتمالا علاقه‌مندان سینمای ایران چندین‌بار آن هارا دیده‌اند ، اما بی‌تردید، دیدار نسخه مرمت شده‌ای که غبار گذشت زمان از چهره تصاویر و صداهای‌شان با دقت و وسواس بسیار زدوده شده، با لذتی خاطره‌انگیز همراه است.

در دوره اخیر جشنواره جهانی فجر و در بخش نمایش فیلم‌های کلاسیک، به روال چند سال اخیر، نسخه‌های مرمت شده فیلم‌های «دیده‌بان»، «طلسم»، «دونده»، «پرده آخر» و «جاده‌های سرد» به نمایش درآمد که بسیار مورد توجه بینندگان و دست‌اندرکاران سینمای ایران قرار گرفت.

اما و با این همه، به این واقعیت هم باید توجه کرد که یادآوری‌های ما از صداها و تصاویرفیلم‌های ماندگار قدیمی معمولا همراه با خاطره‌هایی نه چندان صریح و واضح است که گاه می‌تواند تاثیرهایی همراه با تردید و شک بر این دیدارهای اخیر بگذارد و به نظر بیاید تغییراتی نابجا و شاید هم نادرست در صدا و تصویر این آثار پیدا شده است. اگر بخواهیم به یک نکته اصلی –و فنی – از این بابت اشاره‌ای روشنگرانه داشته باشیم، باید بگوییم که  نمایش فیلم‌های سینمایی با آپارات‌های قدیمی سینماها باعث می‌شد که بسیاری از عیوب فیلم‌ها دیده نشوند و زمانی که این فیلم‌ها به نسخه‌های دیجیتال تبدیل و نمایش داده می‌شوند، بسیاری از عیوب تصویری و صوتی آشکار ، دیده و شنیده می‌شوند. در مقابل، فناوری دیجیتال قادر است آسیب‌هایی را که در گذر زمان به فیلم‌ها وارد شده است، برطرف کند؛ آسیب‌هایی چون رنگ پریدگی، دندانه خوردگی، جای چسب‌های متعددی که گاه بر چهره بازیگران سایه افکنده و یا خط‌های کوچک و بزرگی که بر اثر نمایش فیلم‌ها با دستگاه‌هایی که از استانداردهای اولیه‌شان خارج شده بودند، پدید آمده است.

هر چند امروزه با استفاده از فن‌آوری دیجیتال، ساز و کار حفظ، نگهداری و نمایش محصولات سینمایی در سراسر جهان دگرگونی و تحولات اساسی پیدا کرده و کشورهایی در این زمینه صاحب تخصص و شهرت‌اند، اما نباید از نظر دور داشت که هزینه ارسال فیلم‌های سینمای ایران به کشورهایی که توانایی اصلاح و مرمت به نحو احسن را دارند، بسیار گزاف و خارج از توان اقتصادی سینمای ایران است. به همین دلیل، فیلمخانه ملی ایران تلاش کرده تا با تهیه تجهیزات لازم و دستیابی به دانش و فن‌آوری روز دنیا در کنار جلب همکاری نیروی انسانی متخصص، نجات هر چه سریعتر اسناد تصویری کشور را محقق کند؛ و با اسکن نسخه آنالوگ فیلم‌ها و اصلاح و احیای رنگ و تصاویر از دست رفته‌شان و همچنین بهسازی صداهای نامطوب‌شان به تجربه نوینی از بازیابی اسناد دیداری و شنیداری کشور دست یابد. هرچند که تجهیزاتی چون دستگاه‌های دیجیتال اسکن، تصحیح رنگ و مرمت فیلم‌ها بسیار گران قیمت‌اند، و آموزش و به کارگیری متخصصان این حرفه نیز پر هزینه است، اما با بومی کردن این فرآیند علاوه بر صرفه‌جویی اقتصادی و نمایش توان و ظرفیت جوانان توانمند ایرانی، دیگر نگرانی‌هایی از نوع وارد شدن آسیب‌های احتمالی ناشی از خارج شدن فیلم‌ها از کشور وجود نخواهد داشت و امروزه فیلمخانه ملی ایران و مرکز اسناد و آثار تصویری کشور، در زمره آرشیوها و مراکزی در جهان به شمار می‌رود که توانایی کامل علمی و تخصصی چنین کاری را در بالاترین سطوح قابل قبول دارا است.

اما باید در نظر داشت که کار اصلاح و مرمت فیلم‌ها در یک مرحله و حتی پس از نمایش‌شان کامل نشده و پایان نمی‌گیرد و این حرکتی است مداوم و پایان ناپذیر تا رسیدن به کیفیت نهایی بی‌نقص در صدا و تصویر که مورد رضایت دست‌اندرکاران هر فیلم، متخصصان و بالاخره علاقه‌مندان سینما باشد.»

۵۷۵۷