بحرانهای زیست محیطی فقر کودکان را تشدید کرده است

وحید شالچی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری مهر، گفت: افزایش فقر در کشور تأثیر مستقیمی بر وضعیت آموزش، بهداشت و سلامت کودکان دارد زیرا به محض تشدید فقر در خانواده، کودکان ناچار می‌شوند ترک تحصیل یا همراه با تحصیل کار کنند که این موجب می‌شود آنها با آسیب‌های جدیدی مواجه شوند.

وی با اشاره به تأثیر گرانی‌ها در بازار مسکن، گفت: متأسفانه با گرانی نرخ ارز، مداخله مؤثری از سوی سیاست گذاران و تصمیم گیران در حوزه مسکن انجام نشد و با افزایش نرخ مسکن، تعدادی زیادی از خانوارها با وضعیت مالی متوسط به ناچار به حاشیه شهر رفتند، زیرا توان اجاره در محدوده شهرها برای این خانواده دیگر وجود ندارد، از سویی خانوارهای فقیر نیز به ناچار به مکان‌های دورتر از حاشیه رفتند. این اتفاق به ویژه در شهر تهران موجب شده تا کودکان بیشتری در محیط‌های ناایمن و نامناسب قرار گیرند و با انواع انحرافات و آسیب‌های اجتماعی مواجه شوند.

این آسیب شناس همچنین تصریح کرد: بحران‌های کلان اقتصادی بیشترین آثار را بر کودکان دارند، تصور کنید عضوی از یک خانواده مبتلا به سرطان یا بیماری خاص است، داروهای خاص متأثر از بحران‌های اخیر چندبرابر رشد قیمت داشتند، این یعنی، خانواده‌هایی که بیمار خاص دارند، افت طبقاتی پیدا می‌کنند و در این میان حتی اگر خانواده‌ای به تحصیل کودک خود اهمیت دهد، اما بدون شک سایر مسائل کودکان تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. البته اگر خانواده فقیر باشد، فقر کودک در آن خانواده بحران بیشتری خواهد یافت.

به گفته شالچی در کنار بحران‌های اقتصادی، بحران‌های زیست محیطی نیز فقر کودکان را تشدید کرده است زیرا با تخلیه روستاها، عمده خانواده‌ها به حاشیه شهرها مهاجرت می‌کنند، این مهاجرت در کنار فقر اقتصادی کودکان، امنیت روانی و محیطی کودکان را نیز تهدید می‌کند. در حقیقت بحران از هر نوعی، اولین قربانی خود را از کودکان می‌گیرد.
وی با بیان اینکه آماری دقیقی از تعداد کودکانی که در فقر به سر می‌رود، به درستی وجود ندارد، گفت: متأسفانه در کشور ما خانواده‌های فقیر، رسانه و تریبون برای درخواست مطالباتشان ندارند و عمدتاً کناره گذاشته می‌شوند، کودکان در این قشر از جامعه بیشتر آسیب می بیند زیرا عموماً مطالبات کودکان در این خانواده کمتر مورد توجه است.

شالچی با بیان اینکه کلید توسعه در هر کشوری کودکان هستند، تاکید کرد: توجه به آموزش، پرورش و سلامت کودکان اهمیت دارد اما متأسفانه در عمده استان‌های محروم و مرزی کشور به این مسائل توجه نمی‌شود، آمار نگران کننده ای از مدارس کپرنشین وجود دارد، عمده کودکان در استان‌ها و شهرهای محروم دارای سوءتغذیه هستند. سه چهارم کودکان در استان سیستان و بلوچستان سوءتغذیه دارند. چرخه فقر کودکان، چرخه معیوبی است عمده این کودکان آینده مناسبی ندارند و فرزندان آنها نیز کودک فقر می‌شوند. دولت و نهادهای مدنی باید به مقوله کودکان به خصوص کودکان فقر توجه کنند در غیر اینصورت کشور توسعه نخواهد یافت.

۱۳ میلیون نفر جمعیت کشور دارای مسکن نامناسب یا حاشیه نشین هستند

وی با بیان اینکه طبق آمارهای رسمی، ۱۳ میلیون نفر جمعیت کشور دارای مسکن نامناسب یا حاشیه نشین هستند، گفت: از دهه ۷۰ با سیاست خصوصی سازی و توسعه مدارس غیرانتفاعی شاهد تشدید نابرابری تحصیلی در مدارس بودیم. آموزش و پرورش باید به عدالت اجتماعی توجه کند اما با توسعه مدارس غیرانتفاعی، نابرابری اجتماعی و تحصیلی ایجاد شد. کیفیت آموزشی در مدارس بسیار متفاوت و نگران کننده است، این تفاوت در مدارس دولتی شهرها با روستاها و حاشیه‌های شهرها نیز تفاوت دارد و در مدارس غیرانتفاعی فاحش است. آموزش باید توأم با پرورش باشد، کودکان فقیر با فقر آموزشی و پرورشی نیز مواجه هستند. فضای موجود برای کودکان فقیر امیدوار کننده نیست.

این جامعه شناس بابیان اینکه با بحران‌های اخیر مالی در کشور، منابع مالی دولت محدود شده است، اعلام کرد: دولت نباید سرمایه گذاری در حوزه کودکان را به دلیل کمبود منابع از اولویت‌های خود خارج کند، سرمایه گذاری در این حوزه از مهمترین سرمایه گذاری هر دولتی است. بی توجهی به کودکان یعنی از دست دادن نیروهای انسانی هر کشوری، مهمتر اینکه در صورتی که به کودکان توجه نشود، به ناچار باید سالهای بعد هزینه بالایی برای رفع آسیب‌های این کودکان پرداخت شود.

وی تاکید کرد: دولت باید با همکاری وزارتخانه‌های کار و رفاه اجتماعی و آموزش و پرورش بسته‌های حمایتی از کودکان را طراحی کند تا در شرایط بحران مالی، فقر کودکان بیش از بیش نشود. در این میان باید از ظرفیت‌های نهادهای مدنی همچون سازمان‌های مردم نهاد بهره گرفت. همکاری دولت و بخش غیردولتی برای رهایی کودکان از فقر بسیار حائز اهمیت است و باید برای تقویت این دو بخش زمینه‌های لازم را فراهم کرد.

شالچی در پایان گفت: فقر در کودکان در صورتی که دولت پای کار باشد، قابل کنترل است برای نمونه طبق آمار مرکز آمار مصرف لبنیات در خانواده‌ها به دلیل گران شدن یک سوم کاهش یافته است، اما دولت می‌تواند به دانش آموزان شیر رایگان توزیع کند، زیرا در صورتی که کودکان با سوءتغذیه مواجه باشد، در آینده با مشکلات جسمی مواجه می‌شوند.