سعدی شاعر انسانی و مرد خداست

اول اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی (606 تا 690 ه. ق) ملقب به استاد سخن، پادشاه سخن و شیخ اجل است، وی اهل شیراز بود و در این شهر زاده شد، در نظامیه بغداد تحصیل و بسیار سفر کرد و در نهایت در همین شهر درگذشت و به خاک سپرده شد.
آثار فراوانی از سعدی برجای مانده است؛ «بوستان» که اثری منظوم در چهار هزار بیت است و سعدی در آن آرمانشهر خود را ترسیم می کند. «گلستان» که اثری منثور به نثر مسجع است و سعدی در آن با زبان داستان به بیان اخلاق زبان می گشاید. «غزلیات» شامل حدود 700 غزل از وی است و پاره ای آثار پراکنده شامل هزلیات و مجموعه آثار وی بارها با تصحیح مختلف منتشر شده است از جمله مجموعه ای به تصحیح مرحوم غلامحسین یوسفی.
اسماعیل آذر عضو کمیسیون هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در مورد اهمیت سعدی در منظومه ادبیات فارسی اظهار داشت: دو نکته در زمینه اهمیت سعدی در منظومه ادبیات کلاسیک فارسی حایز اهمیت است؛ نکته نخست اینکه سعدی یک شاعر انسانی است؛ یعنی بوی انسان از لا به لای شعرها و حکایت هایش به جان می رسد و دوم اینکه سعدی مرد خداست.
وی افزود: اما از هر دوی این نکات قابل توجه تر این است که سعدی در کوتاه ترین راه شیوه زندگی و صلاح و رستگاری را به انسان درس می دهد، سعدی در آثارش توحید را در یک جامه و لباس هنری معرفی کرده و ارزشش را به ذهن و زبان خواننده می رساند.
عضو کمیسیون هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سعدی گلستان و بوستان دارد که نام قبلش سعدی نامه بوده است و غزل هایش اما یوتوپیا، ناکجاآباد و بهشت موعود سعدی بوستانش است، بوستان انسان را با خدا رفیق و نزدیک می کند و بوی خدا را در وجود انسان می پیچاند.

* سعدی؛ شریعتمدارترین شاعر زبان فارسی
آذر تاکید کرد: بهشت امن سعدی بوستان است، گلستان روابط انسان را با هم میزان می کند و غزل سعدی انسان را با پَر خود به آسمان ها می برد، سعدی شریعتمدارترین شاعر زبان فارسی است. هیچ شاعری هیچ زمان و تا این حد که سعدی به شریعت احترام می گذارد به شریعت توجه نکرده و احترام نگذاشته است.
وی گفت: امروز دنیا زیر یوغ مساله ای به نام «من» است، «من» مطرح است و «دیگری» مطرح نیست؛ در حالی که اخلاق یعنی دیگری، «تو کز محنت دیگران بی غمی نشاید که نامت نهند آدمی» و سعدی می گوید می توان در کنار داشته های خود دیگری را هم در نظر گرفت.
آذر افزود: اما امروز روی این دیگری خط خورده، سیاه و تاریک شده، اما سعدی می گوید که چگونه می توان انسان را متنبه کرد از آنچه که وظیفه اش است و انجام نمی دهد.
وی که بیش از 80 کتاب در زمینه سعدی به رشته تحریر آورده است، ادامه داد: در تمام دنیا روی درس هایی مثل پلیدی طبیعت آزاری و حیوان آزاری کار می کنند در حالی که همه این تعالیم اخلاقی در آثار سعدی هست.
استاد ادبیات اذعان داشت: بدون شک 70 تا 80 شخصیت ادبی شهیر پس از سعدی از سعدی وام گرفتند مثل شاعران معاصر؛ رهی معیری و شهریار که از همه بیشتر از سعدی تبعیت کرد.
«یا جامی (شاعر قرن نهم) که «بهارستان» خود را با الهام از «گلستان» خلق کرد، اما هیچکدام در تقلید از سعدی موفق نبودند چون سعدی همه را به اشتباه واداشته است و تنها قائم مقام فراهانی قالب را از سعدی گرفت و حرف هایش را در آن قالب ریخت».
آذر در بیان اهمیت سعدی در زمان های مختلف به ذکر خاطره ای از تاریخ پرداخت و گفت: حساسیت ها روی سعدی همواره و همیشگی بوده است، خبرنگاری در زمان فروغی (ذکاء الملک) حرف ناصوابی برای سعدی نوشته بود و فروغی دستور داد او را گرفته سرش را تراشیده و به شهری دیگر تبعید کردند. سعدی معیار زبان فارسی و معیار زندگی است که خدا در آن زندگی حضور دارد.

* سعدی در ادبیات جهانی
این استاد ادبیات در مورد جهانی بودن سعدی افزود: در سال 1643 میلادی پس از ترجمه گلستان سعدی توسط «آندره دوریه» برای اولین بار، این ترجمه اروپا را تسخیر کرد؛ تا اندازه ای که رئیس جمهوری فرانسه نام سعدی را بر روی خود گذاشت و «سعدی کارنو» لقب گرفت و پاره ای از مسائل تربیتی و اخلاقی منشور سیاسی آن روزگار کشور فرانسه، برگرفته از همین ترجمه شد.
آذر گفت: سعدی خیلی زود مورد توجه مستشرقین قرار گرفت و بسیاری از ادیبان غرب با وی زندگی کردند.
کارشناس - مجری برنامه «مشاعره» گفت: «رالف والدو اِمرسون» فیلسوف بزرگ آمریکایی که به فیلسوف قرن 19 این کشور مشهور است، سعدی را با «هوراس» نویسنده و شاعر و مورخ بزرگ اروپایی قیاس می کند و به او «هوراس پارس» نام می نهد.
آذر گفت: امرسون در اروپا با سعدی و حافظ آشنا شد و پس از بازگشت به آمریکا مکتب تعالی گری را بنیان نهاد که تار و پود این مکتب از تفکر سعدی و حافظ بوده است، قطع به یقین سعدی به بسیاری از زبان های جهان ترجمه شده و او را به عنوان یک حکیم می نامند.
فراهنگ**3009**9157*1834