غسل شب قدر: بایدها و نبایدها | آیا غسل شب قدر واجب است؟ | چطور غسل کنیم؟

یکی از اعمال شب قدر، غسل است. غسل شب قدر واجب نیست و از عبادات مستحب این شب به شمار می رود. اسلام همانگونه که به سلامت و پاکیزگی روح انسان اهتمام دارد، پاکیزگی و بهداشت بدن را نیز موضوعی مهم می شمارد. غسل شب قدر، از اعمال مستحب این شب است که انجام آن بین نماز مغرب و عشا توصیه شده.
این غسل مختص شبهای قدر نیست بلکه مستحب است انسان در تمام شبهای فرد ( اول ، سوم ، پنجم ...) ماه رمضان غسل کند ، ولی برای شب های قدر و نیز شب نیمه ، هفدهم ، بیست و پنجم ، بیست و هفتم و بیست و نهم تأکید بیشتر شده است.
غسل های مذکور را در هر وقت شب که انجام دهند کافی است ولی بهتر آن است که زمان انجام این غسل ها اندکی قبل از غروب باشد . بجز شب های دهه اخیر ( دهه سوم ماه رمضان ) ، که انجام آن بین نماز مغرب و عشاء بهتر است.
مستحب است در شب قدر سوم (شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان ) دو غسل انجام گیرد یکی اول این شب و دیگری در آخر آن

غسل شب قدر چگونه و به چه نیت انجام شود؟
پاسخ: در کیفیت انجام غسل ها فرقی وجود ندارد و فقط در نیت فرق است. اما باید دانست که لازم نیست شخص در وقت غسل، نیت کند که غسل واجب انجام می دهم یا مستحبّ و اگر فقط به قصد قربت، یعنى براى انجام فرمان خداوند غسل کند، کافى است.
نكته: نیت امری قلبی است و در نيت اعمال (غسل و غير آن) به زبان آوردن يا از ذهن گذراندن لازم نيست و صرف اين كه بداند چه مي كند كافي است.

غسل شب قدر در چه زمانی انجام می‌شود؟
پاسخ: غسل شب قدر مستحب است که در تمام شب می توان غسل را انجام دارد، ولی در شب نوزدهم بهتر است مقارن غروب آفتاب به جا آورده شود و در شب بيست و يكم و بیست و سوم بهتر است غسل را بين نماز مغرب و عشا به جا آورد.(مشهور)

آیا انجام یک غسل بجای چند غسل صحیح است؟ (مثلاً غسل شب قدر و زیارت و ...)
پاسخ: اگر شخصی چند غسل واجب و یا واجب و مستحب و یا چند غسل مستحب داشته باشد می تواند همه غسل ها را نیت کند و یک غسل انجام دهد.
آیا کسی که غسل شب قدر را انجام داده می تواند بدون وضو با همان غسل نماز بخواند؟
پاسخ: با غسل هاى مستحبّ نمى‏ شود نماز خواند و باید وضو هم گرفت. (آیات عظام امام، خامنه‏اى، بهجت، صافى، فاضل)
بله کفایت از وضو می کند ولى احتیاط مستحبّ آن است که در غیر غسل جنابت وضو بگیرد.(آیات عظام خویی، تبریزى، سیستانى، نورى، زنجانی، مکارم، وحید)
نکته: کسى که غسل جنابت کرده، نباید براى نماز وضو بگیرد.

آیا اثر غسل شب قدر با مبطلات وضو یا موجبات غسل، باطل می شود؟
پاسخ: باطل نمی شود.(مشهور)
باطل می شود، ولی دوباره غسل کردن مشروع نیست.(امام)
کسی که به هر دلیلی در زمان غسل شب قدر، غسل نکرد، آیا می تواند قضای آن را بجا آورد؟
پاسخ: غسل هایی که در زمان خاصی مستحب شده اند، قضا ندارند، اما شخص می تواند رجاء به قصد ثواب انجام دهد.
سؤال: آیا بانوانی که عذر شرعی دارند، می توانند غسل شب قدر را انجام دهند؟
پاسخ: بله، غسل شب قدر از زن حائض صحیح است.(آیات عظام امام، فاضل، مکارم، سیستانی)
منبع: پرسشنامه اعمال و احکام شب قدر، مجید فروهی، مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی خراسان رضوی