کارشناس روس: سازمان همکاری شانگهای سست و بی تحرک است/ ایران از این سازمان نا امید شده است

به گزارش خبرآنلاین به نقل از وب سایت روزنامه نزاويسيمايا الکساندر کنیازف، کارشناس امور آسیای مرکزی معتقد است این سازمان نتوانسته انتظارات اعضاء و حتی کشورهایی که مایل به پیوستن به این سازمان هستند را برآورده کند و یکی از مهمترین این کشورها ایران است. 

این کارشناس روس معتقد است که ایران که چندسالی است به عنوان عضو ناظر این سازمان پذیرفته شده تقریبا از عضویت در این سازمان نا امید شده و از این موضوع دلخور است. 

به گفته کنیازف سازمان همکاری شانگهای که در مرحله اولیه فعالیت خود توانست مسئله اختلاف ارضی چین و کشورهای شوروی سابق را حل کند سپس برای انجام مأموریت امنیتی در حیطه صلاحیت خود پرداخت ولی هیچ کدام از این مشکلات حل نشد. علت اصلی امر تفاوت منافع روسيه و چین و همچنین کشورهای پیوسته به سازمان بود.

او می نویسد سازمان همکاری شانگهای که خود را به عنوان سازمان امنیت منطقه‌ای معرفی کرده بود می‌توانست به حل درگیری هند و پاکستان کمک کند. سازمان همچنین می‌توانست به حل مسئله اتمی ایران مساعدت کند. ایران از سال 2005 عضو ناظر سازمان بود و سعی داشت وارد آن شود زیرا این ساختار را ضامن امنیت منطقه‌ای تلقی می‌کرد. ولی ایران در نهایت بدون کمک سازمان همکاری شانگهای مشکلات خود را حل و فصل کرده و از سازمان دلسرد شد و اینک بیشتر بر اساس عادت اقدام می‌کند. واگذاری موقعیت ناظر به افغانستان هم باعث شرکت سازمان در حل درگیری آن نشد.

این کارشناس روس با بیان اینکه سازمان همکاری شانگهای متأسفانه حتی در حل درگیری اعضای آن (چون درگیری مرزی قرقیزستان و تاجیکستان یا ازبکستان و قرقیزستان) دخالت نمی‌کند نوشته است: در بخش اقتصادی هم فعالیت سازمان فوق العاده سست بوده و بیشتر به امضای اسناد مختلف محدود مي‌شود که اساساً تحقق نمی‌یابد. طی 15 سال فعالیت سازمان، پکن پروژه‌های اقتصادی خود را بر اساس دوجانبه انجام می‌داد و سازمان همکاری شانگهای فقط در سطح اظهارات رسمی حضور داشت. سال گذشته در اجلاس اوفا قصد همگرایی اتحاد اقتصادی اورآسیا و کمربند اقتصادی راه ابریشم اعلام شد. از این همگرایی پیشاپیش ناممکن به اشکال مختلف ارزیابی مي‌شود ولی روشن است که کمربند راه ابریشم با اتحاد اقتصادی اورآسیا هماهنگ نمی‌شود اما هماهنگی در جهت معکوس خیلی وقت پیش شروع شده بود.

کنیازف با تاکید براینکه سازمان همکاری شانگهای ساختار همگرا نیست می گوید:  این سازمان می‌توانست به مکانیسم تغییر فرمت سامانه فرعی روابط بین‌المللی در اورآسیا تبدیل شود ولی نشد. مسکو و پکن از به دوش کشیدن مسئولیت بوجود آوردن جایگزین ساختارهای بين‌المللي (سازمان ملل، سازمان امنیت و همکاری اروپا، مشورت در مورد امور اعتماد در آسیا، سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی و دیگران) طفره رفتند. همچنین سیاست "چند برداری" دیگر کشورهای عضو باعث شد سازمان همکاری شانگهای از امکان انجام مأموریت واقعی خود محروم شود. هند و پاکستان فعلاً فقط تفاهم نامه عضویت را امضا می‌کنند. اما موقعیت ترکیه و سریلانکا به عنوان کشورهای شریک گفتگو و درخواست سوریه، آذربایجان، ارمنستان، بنگلادش و نپال برای کسب موقعیت ناظر می‌تواند از ردیف عجایب سیاسی تلقی شود.
این کارشناس روس در پایان پیش بینی کرده است: سازمان همکاری شانگهای با دوری از حل مسائل واقعی بطور نهایی به یک کلوپ تبدیل مي‌شود که همکاری دوجانبه در آن بر جمعی مسائل جهانی و منطقه‌ای غلبه می‌کند.

49261