دولت باید از انتشار فیش های حقوقی در راستای شفاف سازی مالی بهره ببرد

انتشار تصویر فیش های حقوقی چند ده میلیونی برخی مدیران دولتی در فضای رسانه ای کشور با واکنش گسترده مسوولان و افکار عمومی روبه رو شده است. اگرچه بیش از یک ماه از طرح این موضوع در کشور می گذرد اما هنوز ناظران پیامدها و ابعاد اثرگذاری آن را بر جامعه تحلیل و بررسی می کنند.
در این راستا، گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا به منظور بررسی سیاسی و جامعه شناختی پیامدهای انتشار فیش های حقوقی با زاهد مدرس دانشگاه، نویسنده و روزنامه نگار گفت وگو کرد.
وی انتشار فیش های حقوقی را در کل رخدادی مثبت دانست و تاکید کرد که این مساله می تواند به کاهش هزینه ها و افزایش اعتماد عمومی کمک بزرگی کند و گردش های مالی را روشن سازد.
به گفته زاهد، فساد مالی تنها مخصوص ایران نیست اما در دنیا نظام شفاف مالی و نظارت دقیق قانونی و رسانه ای وجود دارد که ما نیز باید به آن سمت حرکت کنیم.
متن کامل گفت وگوی ایرنا با زاهد به شرح زیر است:

***ایرنا: ارزیابی شما از دریچه نگاه جامعه شناسی سیاسی به انتشار فیش های حقوقی چیست؟
** زاهد: فکر می کنم نیت منتشرکنندگان فیش های حقوقی در حال حاضر تخریب دولت روحانی است. با این حال باید از دل هر رویداد و حادثه ای سویه های مثبت آن را مورد نظر قرار داد.
یکی از مهمترین ویژگی های دولت مدرن توجه به مساله شفافیت است اما متاسفانه ایران از نظر شفافیت مالی و اداری در جمع کشورهای دارنده شاخص های پایین است. در این زمینه ایران در رتبه بالای 130 قرار دارد.
ذهنیت مردم درباره دوره احمدی نژاد، وجود فسادهای فراوان بود که اکنون برخی با انتشار فیش های حقوقی قصد دارند در افکار عمومی بین دوره روحانی و احمدی نژاد قرینه سازی کنند. در این میان، اگر آقای روحانی و تیمش هوشمندانه رفتار کنند می توانند از انتشار فیش های حقوقی ایجاد فرصت کنند.

***ایرنا: برخی بر این باورند که انتشار فیش ها و دریافتی ها به نوعی نشانگر یک آسیب جدی ساختاری است؟ آیا می توان با چنین دیدگاهی به مساله نگریست؟
**زاهد: نمی شود با انتشار فیش های حقوقی درباره کلیت یک ساختار قضاوت کرد، زیرا آسیبی چون فساد نیازمند شاخص های مختلفی است. انتشار فیش های حقوقی نشانگر آن است که نظام مالی و اداری کشور دارای چه رخنه ها و شکاف های بزرگی است.
در همه جای دنیا فاصله حقوق میان پایین ترین و بالاترین سطح دارای یک استاندارد است. اگر در جوامعی امکان درآمدهای بالا وجود دارد از طریق مالیات آن را کنترل می کنند. در ایران ما با یک نظام مالیاتی ضد محرومان طرف هستیم چرا که در جامعه ما هر چه محرومتر باشید، باید بیشتر مالیات بدهید.
آقای روحانی باید از این فرصت استفاده کند و کل نظام دریافتی را در کشور شفاف کند. باید ورودی و خروجی مدیران کنترل شود به این معنی که دارایی های آنان پیش از مسوولیت و پس از آن بررسی شود.
این مساله تنها مختص به ایران نیست اما کاری که در دنیا صورت می گیرد فعالیت نظام شفاف مالی و نظارت دقیق قانونی و رسانه ای است.

***ایرنا: پیامدهای منفی و مثبت انتشار فیش های حقوقی چیست؟
**زاهد: مهمترین اثر منفی انتشار فیش های حقوقی ایجاد نوعی بی اعتمادی است. همچنین مشکلی که اکنون ما با آن روبرو هستیم آسیب دیدن سرمایه اجتماعی است.
اثر مثبت آن نیز گسترش شفافیت است که بر اساس ما باید یک نظام قانومند و شفاف مالی ایجاد کنیم. حقوق همه را زیر شیشه بگذاریم. البته نه فقط دولت بلکه همه نهادها باید چنین کنند. این مساله به کاهش هزینه ها و افزایش اعتماد عمومی کمک بزرگی می کند و گردش های مالی را روشن می سازد.

***ایرنا: آیا انتشار فیش های حقوقی، موجب احساس بی عدالتی و ناامیدی نمی شود؛ احساسی که به باور برخی گریز از مسوولیت های ملی و اجتماعی در جامعه را کلید می زند.
**زاهد: متاسفانه مدت ها است که بسیاری از ایرانی ها تصمیم گرفته اند که خودشان گلیم شان را از آب بیرون بکشند. برای نمونه وقتی در سوییس از مردم خواسته می شود که نظرشان را در ارتباط با دریافت یارانه ها اعلام کنند نزدیک به 80 درصد مردم به آن رای منفی می دهند اما در ایران نزدیک به 90 درصد مردم ایران خواهان دریافت آن هستند.
متاسفانه هنوز آن وحدت و انسجام ملی در همه سطوح برای ما شکل نگرفته است. در جامعه این باور وجود ندارد که درآمدها صرف هزینه های آبادانی و عمران کشور می شود. جامعه ای که امیدهای خود را به آینده از دست بدهد، افسرده و منزوی شده و مسوولیت گریز می شود.
در این حالت شما به وجود یک بیماری عادت کرده و احساس می کنید که هیچ گونه امیدی برای نجات و تلاش وجود ندارد. در این صورت شما با جامعه ای رخوت زده، ناتوان و غیرقابل پیش بینی روبرو خواهید شد.

***ایرنا: به نظرتان دولت چگونه می تواند از روند انتشار فیش های حقوقی، سازوکاری را برای شفافیت ایجاد کند؟
**زاهد: آقای روحانی باید 2 اتفاق را رقم بزند؛ نخست گزارشی از وضعیت گذشته کشور به افکار عمومی ارایه دهد و دوم تیم رسانه ای و مشاوران را فعال تر سازد. روحانی در رویدادهای اخیر به دنبال مسایل می رود در حالی که باید پیشگام باشد و ابتکار عمل را در دست بگیرد.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
پژوهشم**458** 9283**9279