ناکامی هند و پاکستان برای عضویت در گروه تامین کنندگان هسته‌ای

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - علی کاوسی نژاد: هند و پاکستان از جمله کشورهای هستند که پیمان منع گسترش سلاحهای  هسته ای (NPT) را امضا نکرده اند و از جمله قدرت هایی به شمار می روند که در جنوب آسیا با هم رقابت هسته ای دارند.

متن پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای در ژوئیه سال ۱۹۶۸ میلادی آماده و به امضای ۵۹ کشور جهان رسید. قانون منع گسترش سلاحهای هسته ای در مارس سال ۱۹۷۰ در کنگره آمریکا تصویب و به اجرا گذاشته شد.

نظارت بر اجرای پیمان ان. پی. تی و پروتکل الحاقی آن برعهده آژانس بین المللی انرژی اتمی است که خود یکی از آژانس های تخصصی سازمان ملل متحد محسوب می شود. آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال ۱۹۵۷ با هدف تسهیل استفاده های صلح آمیز از انرژی هسته ای و جلوگیری از کار برد کمک های این آژانس در مقاصد نظامی آغاز به کار کرد و مقر آن در وین است. این آژانس در چارچوب نظام پادمان های ایجاد شده توسط معاهده ان. پی. تی به منظور بررسی میزان پای بندی کشورهای عضو ان. پی. تی به مقررات این معاهده بازرسی هایی را از تاسیسات هسته ای کشورهای عضو انجام می دهد.

رقابت هسته ای هند و پاکستان از زمانی شروع شد که کشور هند در سال ۱۹۷۴ اولین آزمایش موشکی خود را در منطقه «پوکران» ایالت راجستان به انجام رساند و توانست نام خود را به عنوان ششمین قدرت هسته ای در جهان به ثبت برساند.

هند در اقدامی تصمیم به خرید سامانه موشکی «اس۴۰۰» از روسیه گرفته است تا بتواند آنرا در مرزهای خود با پاکستان و چین مستقر نماید و این خود به تنشهای آتی هند با دو کشور همسایه خود افزوده است. اسلام آباد نیز با ساخت سلاحهای هسته ای میان برد در تلاش است با قدرت روز افزون هسته ای هند مقابله کند.

کشورهای آمریکا، انگلیس و کشورهای دیگر با حمایت خود از هند قصد داشتند هند را به رویارویی در مقابل چین سوق دهند و در این میان از پاکستان اعلام حمایت نکردند. مهمترین علت عدم حمایت آمریکا و انگلیس از پاکستان یکی نزدیکی و دوستی این کشور با چین است و دومین دلیل آن فعالیت گروههای تروریستی در پاکستان است که هر ازگاهی با انجام عملیات تروریستی در افغانستان، هند و داخل کشور امنیت منطقه را با خطر جدی مواجه می کنند. به نظر می رسید در نشست سئول هند از بخت بیشتری برای عضویت در گروه تامین کنندگان برخوردار است، اما از سویی دیگر کشورهای عضو برای پیشگیری از بوجود آمدن تنش در منطقه شبه قاره با عضویت هند و پاکستان در گروه تامین کنندگان هسته ای مخالفت کردند.

رایزنی های مقامات پاکستانی با مقامات کشورهای مختلف و نیز سفر «ممنون حسین» رئیس جمهور پاکستان به تاشکند و دیدار با رئیس جمهور چین در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای باعث شد که چین حمایت خود را از پاکستان ادامه داده و با به عضویت رسیدن هند در گروه تامین کنندگان هسته ای مخالفت کند.

دلیل اصلی که باعث شد هند و پاکستان به عضویت در گروه تامین کنندگان هسته ای دستیابی پیدا نکنند عدم امضای معاهده منع گسترش سلاح های هسته های توسط این دو کشور بود. شرطی که خود واشنگتن در بدو تاسیس گروه تامین کنندگان هسته ای پیش روی اعضای این گروه گذاشت و بدین گونه هند نیز قربانی شرط شریک آمریکایی خود در منطقه شد و نتوانست به عضویت این گروه درآید و اسلام آباد ناکامی دهلی نو را کامیابی بزرگی در سیاست خارجی خود می داند تا جایی که «سرتاج عزیز» مشاور امور خارجه نخست وزیر پاکستان اعلام کرد با کمک و حمایت چین از عضویت هند در گروه تامین کنندگان هسته ای خودداری کردیم.