سلامت جنسی وارد حوزه مراقبت های اولیه بهداشتی شود

یک متخصص پزشکی اجتماعی ضمن اشاره به عوامل و خدمات ناکافی مشاوره‌های پزشکی و روان‌شناسی در کشور اظهار کرد: امید است سلامت جنسی به عنوان بخشی از سلامت افراد وارد حوزه مراقبت های اولیه بهداشتی شود.

به گزارش خبرنگار «اجتماعی» ایسنا، دکتر سید علی آذین، عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی در نشست تخصصی "جامعه و سلامت جنسی" که در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، عناصر اصلی در تامین سلامت جنسی را درک درست از مسائل جنسی و احترام قائل بودن برای حقوق جنسی افراد دانست.

آذین با بیان اینکه هدف، جلب توجه مسئولین به این نکته است که بحث سلامت جنسی موضوع ساده‌ای نیست، ادامه داد: در هیچ کشوری به اندازه کشورهای در حال توسعه مباحثی همچون ریشه کنی یا حذف آسیب های اجتماعی مطرح نمی شود، در کشورهای پیشرفته نیز چنین ادعایی در خصوص حذف آسیبها عنوان نمی‌شود؛ طرح چنین ادعاهایی اگر شعار نباشد به این معناست که مسئولین مربوطه درک درستی از موضوع ندارند و در مورد برخی آسیب های اجتماعی در حوزه رفتارهای جنسی نیز همین موضوع صادق است.

وی با بیان اینکه سلامت جنسی تنها مرتبط با رابطه جنسی نیست افزود: سلامت جنسی رفاه و آسایش فیزیکی، هیجانی، روانی و اجتماعی در امور مرتبط با جنسیت است و تنها به معنی بیماری، اختلال عملکرد یا ناتوانی نیست.

وی با بیان این که سلامت باروری زیرمجموعه‌ای از سلامت جنسی است گفت: سازمان بهداشت جهانی و سایر سازمان‌ها ابتدا به واسطه ملاحظات فرهنگی و سیاسی و همچنین وضعیت نامناسب شاخص های باروری در کشورهای توسعه نیافته، اهتمام بیشتری بر سلامت باروری داشتند. در کشور ما نیز بعد از پیروزی انقلاب، مراقبت‌های اولیه بهداشتی در کشور اجرایی شد که یکی از شاخص‌های آن سلامت باروری و مراقبت‌های دوران باروری بود و پس از آن مرگ و میر مادران، نوزادان و کودکان زیر پنج سال بهبود یافت، اما از حدود 10 تا 15 سال پیش همان صاحب نظران سلامت در جهان تشخیص دادند که وقت آن است تا گام دیگری در جهت سلامت مردم در این حوزه برداشته شود و لذا موضوع سلامت جنسی نیز در دستور کار برنامه های بهداشتی قرار گرفت و امروزه این حوزه با عنوان "سلامت جنسی و باروری" به عنوان یکی از حقوق تک تک افراد جامعه شناخته می شود.

این فلوشیپ سلامت جنسی خاطر نشان کرد: مقوله سلامت و رفتار جنسی در انسان تنها در موضوع باروری خلاصه نمی‌شود، ما در کشور رشته PhD سلامت باروری داریم، در حالی که عنوان این رشته باید سلامت جنسی و باروری باشد. همچنین وقتی بحث سلامت جنسی مطرح می‌شود ساده انگاری است اگر فکر کنیم این موضوع فقط به مسائل زناشویی مربوط است.

این متخصص پزشکی اجتماعی با اشاره به اینکه زمستان سال گذشته فرهنگستان زبان و ادب فارسی واژه "جنسینگی" را به عنوان جایگزین برای واژه "Sexuality" تصویب کرد ادامه داد: جنسینگی شامل خصوصیات پیچیده ای از جمله جنسیت، هویت، نقش و جهت‌گیری جنسی، تحریکات و تمایلات جنسی، صمیمیت و باروری است.

وی با بیان اینکه در فعالیت های شبانه‌روز کمتر موردی را می‌توان یافت که به جنسینگی مرتبط نباشد گفت: جنسینگی به اشکال مختلف افکار و تخیلات، تمایل، اعتقادات، نگرش‌ها و ارزش‌ها، رفتار و اقدامات، نقش‌ها و روابط، تجربه و یا بیان می‌شود و تحت تاثیر تعامل بین عوامل زیست‌شناختی، روان‌شناختی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، قانونی، تاریخی، مذهبی و معنوی بوده و حتی در کار بالینی نیز مدلی که باید از آن تبعیت شود ارزیابی زیست شناختی-روان شناختی-اجتماعی است.

وی ضمن اشاره به عوامل و خدمات ناکافی مشاوره‌های پزشکی و روان‌شناسی در کشور اظهار کرد: امید است سلامت جنسی به عنوان بخشی از سلامت افراد وارد حوزه مراقبت های اولیه بهداشتی شود.

این عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی، هر فرد را دارای یک شناسنامه جنسی دانست و افزود: در شناسنامه جنسی افراد جنس آنان شامل مرد یا زن بودن، هویت جنسیتی یا احساس خود فرد در مورد جنسیت خودش و ... جای می گیرد.

آذین، جنسینگی را جنبه‌ای از حیات انسان که غالباً با فانتزی یا خیالپردازی همراه است دانست و ادامه داد: فانتزی‌ها به شدت تحت تاثیر فرهنگ و جامعه هستند، به عنوان مثال مفهوم فمینیسم که ابتدا در فانتزی‌های غربی تاثیر گذاشت، به واسطه موضوع جهانی شدن وهمچنین ارتباطات، فضای مجازی و رسانه‌ها همه جوامع به سرعت در معرض همین تحولات قرار گرفته اند و جوامع در حال توسعه که آمادگی و آموزش مناسب ندارند از همه آسیب پذیرتر هستند.

این متخصص پزشکی اجتماعی درباره تفاوت انسان با جانوران دیگر گفت: رفتار بسیاری از جانوران متاثر از سیستم لیمبیک (بخش ابتدایی‌تر سیستم عصبی مرکزی) است که به آنها فرمان زنده ماندن و تولید مثل را می‌دهد، درحالی که مغز انسان بزرگتر از سایر جانوران است و توقع می رود رفتارش متاثر از سیستم کورتیکال (بخش تکامل‌یافته‌تر سیستم عصبی مرکزی) باشد که باعث می شود علاوه بر زنده ماندن و تولیدمثل، درگیر مسائل پیچیده تر جوامع انسانی از جمله تعهد، مسئولیت پذیری و اخلاق شود.

این عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی، حقوق جنسی و باروری را حق کلیه افراد برای برخورداری بدون تحمیل و تبعیض از استاندارهای قابل دستیابی خدمات سلامت در زمینه مسائل جنسی و باروری، بهره‌مندی از اطلاعات مربوط با مسائل جنسی، آموزش جنسی، انتخاب شریک زندگی، ازدواج و روابط جنسی رضایتمندانه، حق انتخاب بچه‌دار شدن و داشتن یک زندگی جنسی رضایت‌بخش و ایمن دانست و برشمرد.

وی افزود: آموزش جنسی باعث ترغیب روابط جنسی پرخطر نمی‌شود و حتی اقدام به روابط پرخطر را کمتر می‌کند. متولیان سلامت و همچنین مسئولین فرهنگی و آموزش و پرورش مسئول این آموزش‌ها هستند و باید در کنار محدود نمودن دسترسی به سایت های نامناسب که چندان هم اثربخش نیست، سایت‌هایی را با اطلاعات درست ایجاد کنند.

این متخصص پزشکی اجتماعی با بیان نکاتی کلیدی در سلامت جنسی گفت: سلامت جنسی بخشی از سلامت برای تمامی افراد جامعه و مفهومی برای تمام زندگی و نه تنها دوران باروری است که علاوه بر ابعاد زیست‌شناختی و روان‌شناختی، متاثر از هنجارهای جنسیتی، نقش‌ها و انتظارات فرد است و در برخورد با این مقوله توجه به چهارچوب‎های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بسیار حائز اهمیت است.

آذین در پایان با بیان اهمیت نقش خدمات سلامتی افزود: پزشک، مشاور و روان‌شناس باید بدانند چطور در برخورد با مراجعه‌کننده در خصوص سلامت جنسی و باروری در این خصوص با وی وارد صحبت شده و اگر نمی توانند خود مشکل او را حل کنند، با حفظ کرامت و ارزش‌های فرد و رازداری، او را به متخصص مربوطه ارجاع دهند.

انتهای پیام