آبخیزداری از بروز سیل در گیلان کاست

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان گفت: آبخیزداری توانسته از بروز سیل در گیلان بکاهد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه‌ی گیلان، وقوع سیل‌های پیاپی در این استان، از مهم‌ترین حوادث مخرب طبیعی است که هر سال خسارت‌های مادی فراوانی را بر گیلان تحمیل می‌کند. تخریب راه‌های روستایی، تخریب بخشی از حریم جاده‌های اصلی، ریزش کوه در جاده‌های کوهستانی، شکستن علائم و تابلوهای ایمنی و هشداردهنده، آبگرفتگی معابر و از میان رفتن پل‌ها فقط بخشی از خسارت‌های ناشی از جاری شدن سیل در جاده‌های این استان است.

بررسی طرح‌های کنترل سیلاب در کشور نشان می‌دهد، هرچند یک راهکار مشخص برای همه‌ی نقاط سیل‌خیز قابل اجرا نیست، اما می‌توان با توجه به نوع اقلیم هر منطقه، خاک، پوشش زمین، تغییرات کاربری زمین و... راه حل‌هایی را برای پیشگیری و مهار سیل و حتی کاهش خسارات ناشی از آن انجام داد. از راهکارهای عملی برای کاهش خسارت ناشی از سیل، اجرای طرح‌های حفاظت و احیای جنگل‌های طبیعی، توسعه‌ی جنگل‌های دشت، کاشت و آبخیزداری است که می‌تواند بدون آسیب به اکوسیستم طبیعی در کنترل سیل موثر باشد.

کارشناسان معتقدند، اجرا و توسعه‌ی طرح‌های آبخیزداری برای مهار آب‌های سطحی و طغیان رودخانه‌ها و جلوگیری از به راه افتادن سیل‌ها از اولویت‌های گیلان است که با تحقق آن علاوه بر اینکه شاهد این خسارت‌های هنگفت نیستیم بلکه در مهار و ذخیره‌سازی آب نیز تحول اساسی به وجود می‌آید.

برنامه‌ریزی برای کنترل سیلاب

بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد، سیل در گیلان، پیامد استفاده‌های بی‌رویه از منابع طبیعی است و از همین‌رو باید احیای منابع طبیعی در همه‌ی برنامه‌ریزی‌ها برای کنترل سیلاب بعنوان مهم‌ترین راهکار مدنظر قرار بگیرد.

«رحمت‌الله رحمانی»، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان در این‌باره گفت: از راهکارهای مهم کنترل سیلاب، حفاظت و احیای پوشش گیاهی است که در این میان اجرای طرح‌های آبخیزداری، تأثیر بسزایی در کاهش خسارت و خطرپذیری ناشی از این عوامل دارد. تخریب جنگل‌ها نه تنها به لحاظ ارزش اقتصادی خسارت زیادی به کشور وارد می‌کند بلکه صدمات ناشی از جاری شدن سیل هم‌چنین توفان، فرسایش خاک و دیگر موارد غیرقابل تصور است.

وی اظهار کرد: جنگل می‌تواند سنگین‌ترین رگبارها را تحمل، آب باران را در خود نفوذ دهد و از جاری شدن سیل بر سطح زمین جلوگیری کند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان خاطرنشان کرد: آبخیزداری راهکاری است که توانسته در سال‌های گذشته تا حدی از بروز سیل در گیلان بکاهد بگونه‌ای که آمار نشان می‌دهد در هر کجای این استان که عملیات آبخیزداری انجام شده، توانسته بین 60 تا 70 درصد از وقوع سیلاب‌ها کم کند.

ماسوله، تجربه‌ی موفق

رحمانی اقدامات انجام شده در منطقه‌ی ماسوله را تشریح و اظهار کرد: این شهرستان که مشهور به سیل‌خیزی بود، امروز الگویی موفق در مقابله با سیل است. در ماسوله و مناطق «میل لرزان»، «صفاگشته»، «اشکلیت» و«دلی چال» 3000 هکتار را جنگل کاری کردیم چون پوشش گیاهی قادر است تا 50 درصد از شدت روان آب کاسته و مانع سیل شود، چون ریشه‌ی درختان، آب را در خود نگه می‌دارد.

وی گفت: ما این تجربه را در مناطق مستعد سیل «رستم‌آباد» رودبار که از دیگر نقاط آسیب‌پذیر گیلان بود تکرار کردیم و دیدیم که در این مناطق به هیچ وجه سیلی رخ نداده است. هم‌چنین در «سلانسر»، «اجمله»، «دلبرندی» و «کراسر» که حوزه‌هایی بود که احتمال می‌رفت منطقه‌ی «رستم‌آباد» به‌واسطه‌ی سیل در آنها دچار مشکلاتی چون سیل و رانش شود را کاملاً محصور کردیم، دام‌ها را خارج کردیم و جنگل‌کاری مناسبی انجام دادیم و امروز شاهد نتیجه مناسبش هستیم.

طرح‌های آبخیزداری گیلان در سال 92

آبخیزداری، مدیریت و بهره‌برداری هماهنگ، یکپارچه و قانونمند از منابع طبیعی و کشاورزی با حفظ منابع آب و خاک است که توانسته تا حدودی در پیشگیری و مهار سیل گیلان موثر باشد. نهال کاری، بذرپاشی، کپه‌کاری، بانکت‌بندی(ساخت جوی‌ها یا حفره‌هایی روی خطوط تراز است که بمنظور جمع‌آوری آب‌های حاصل از بارش برف و باران، کاهش سرعت و افزایش نفوذ آب ایجاد می‌شود)، تراس‌بندی، سکوبندی، بندهای رسوبگیر چبری(با استفاده از تیرهای چوبی و شاخ و برگ)، بندهای خشکه چین (با استفاده از سنگ)، بندهای گابیونی (توری سنگی) و بندهای خاکی از مهم‌ترین عملیات آبخیزداری است.

رحمانی طرح‌های آبخیزداری گیلان در سال 92 را تشریح و اظهار کرد: اجرای عملیات مکانیکی و بیولوژیکی در مناطق کوهستانی «دلی چال» و «ایلات زمین» در ماسوله به همراه نهال کاری در سطح 200 هکتار از اراضی مذکور با اعتبار 170 میلیون تومان از محل اعتبارات استانی، ساخت دیواره‌ی حائل در حوزه‌ی «خطبه سرا» از توابع شهرستان تالش در منطقه‌ی کوهستانی مشایخ به حجم 600 مترمکعب با قرارداد ریالی 77 میلیون تومان از محل اعتبارات استانی، ساخت دیواره‌ی حائل سنگی ملاتی، در حوزه‌ی امامزاده ابراهیم، شهرستان شفت با حجم 670 مترمکعب و قرارداد ریالی 77 میلیون تومانی از محل اعتبارات استانی از جمله این اقدامات است.

وی افزود: امسال هم‌چنین 2 سد گابیونی با حجم 550 مترمکعب یکی در حوزه‌ی «باباولی» از توابع شهرستان سیاهکل با هزینه 74 میلیون تومان و دیگری در حوزه‌ی «الله رود» از توابع املش با اعتبار 74 میلیون تومان ساخته شده که از محل اعتبارات ملی بوده است.

وی کمبود اعتبار را مانعی بر اجرای طرح های آبخیزداری دانست و گفت: آمار ارائه شده توسط ستاد مدیریت بحران استانداری گیلان نشان می‌دهد، در جریان سیل روزهای 29 و 30 آبان امسال 721 میلیارد ریال خسارت وارد شده است.

به‌گفته‌ی رحمانی، از وسعت یک میلیون و 417 هزار هکتاری گیلان، نظارت بر یک میلیون و 117 هزار هکتار آن بر عهده منابع طبیعی این استان است.

انتهای پیام