تلاش بین‌المللی برای صیانت از میراث مشترک فارسی زبان‌ها

ایران می‌تواند پرونده مشترک چوگان را به ثبت جهانی برساند. نام تار، این ابزار موسیقایی ایرانی که البته نوعی از آن نیز در آذربایجان ساخته می‌شود برای نخستین بار در جهان با نام آن کشور درآمیخته شد و در فهرست جهانی یونسکو، تار آذربایجان به ثبت رسید. گفته شد ایران نیز می‌تواند پرونده تار ایرانی را به یونسکو بفرستد. کتیبه‌های فارسی آرامگاه نظامی گنجوی شاعر پارسی گوی در همین همسایگی ایران در آرامگاه او برچیده می‌شود و جای آن‌را کتیبه‌هایی به زبان آذری می‌گیرد.

هنوز دعوا بر سر مالکیت مولانا و ابن سینا و رودکی و بزرگان دیگر در گستره ایران بزرگ به پایان نرسیده است که رئیس‌جمهور ایران لایحه‌ای را به مجلس تقدیم کرده که براساس آن قرار است با تشکیل مقر بین‌المللی صیانت از میراث مشترک فرهنگی فارسی زبان‌ها، گامی برای پاسداری از میراث فرهنگی مشترک کشورهای فارسی زبان برداشته شود.

تهران، مقر صیانت از میراث مشترک

این لایحه که با عنوان «اساسنامه سازمان فرهنگی هنری فارسی زبانان (ایتا)» توسط رئیس‌جمهور تقدیم مجلس شده است به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تصویب هیأت وزیران رسید و اکنون در انتظار تصمیم مجلس در پاسداری از میراث فرهنگی مشترک است.

لایحه تشکیل مقر ایتا در تهران تأکید کرده است که این مقر با توجه به اهمیت صیانت از میراث مشترک فرهنگی بین کشورهای فارسی زبان، احیا و گسترش آن و همچنین تقویت پیوندهای فرهنگی بین کشورهای فارسی زبان به‌منظور شناساندن و معرفی تمدن مشترک و ادبیات غنی منطقه به سایر ملل تشکیل می‌شود. سایت دولت خبر داده است که در لایحه جدید دولت در پاسداری از میراث مشترک فرهنگی آمده که مقر بین‌المللی صیانت از میراث فرهنگی مشترک کشورهای فارسی زبان در راستای توسعه و ارتقای سطح روابط منطقه‌ای تشکیل می‌شود و بدین‌ترتیب لایحه اساسنامه سازمان فرهنگی هنری فارسی‌زبانان (ایتا) به‌منظور طی مراحل قانونی به مجلس تقدیم شده است. لایحه اساسنامه سازمان فرهنگی هنری فارسی زبانان (ایتا) شامل یک مقدمه و 8 ماده است. در این لایحه تأکیدشده که اصلاح اساسنامه ایتا همچنین به موجب اصل77 قانون اساسی نیازمند تصویب در مجلس است.

معرفی جهانی تمدن مشترک فارسی‌زبان ها

بدین‌ترتیب پیش‌بینی می‌شود با نظر مثبت نمایندگان در مجلس شورای اسلامی، مقر صیانت از میراث مشترک فرهنگی، معرفی تاریخ و تمدن مشترک، گسترش و تقویت ادبیات غنی منطقه و همچنین تقویت پیوندهای فرهنگی بین کشورهای حوزه تمدنی مشترک در تهران و توسط کشورهای فارسی زبان ایجاد شود.

وزرای فرهنگی رکن صیانت از میراث مشترک

ارکان مقر بین‌المللی صیانت از میراث فرهنگی مشترک کشورهای فارسی زبان که به‌صورت هیأت امنایی اداره می‌شود، متشکل از شورای وزیران، شورای نمایندگان و دبیرخانه ایتا خواهد بود. بدین‌ترتیب ایتا یا همان مقر صیانت از میراث فرهنگی مشترک در تهران از وزرای فرهنگ یا هر وزیر دیگری که مسئولیت امور فرهنگی در کشورهای عضو را برعهده دارد، تشکیل می‌شود. شورای وزیران سیاستگذار و تصمیم‌گیرنده اصلی در این مقر فرهنگی بین‌المللی نیز با عنوان ای.‌آی.‌تی هر سال به‌صورت دوره‌ای در کشورهای عضو تشکیل جلسه می‌دهد و تصمیمات با اجماع هیأت امنای مقر بین‌المللی صیانت از میراث فرهنگی مشترک اجرایی می‌شود. شورای نمایندگان مقر بین‌المللی صیانت از میراث فرهنگی کشورهای فارسی‌زبان را نیز سفرا و نمایندگان دائم دولت‌های عضو این مرکز بین‌المللی در تهران تشکیل می‌دهند که از سوی دولت‌های خود معرفی شده‌اند. از دیگر وظایف مقر بین‌المللی صیانت از میراث فرهنگی مشترک فارسی زبان‌ها نیز تصویب طرح‌ها و پیشنهادهای کشورهای عضو و تصویب بودجه سالانه و نظارت بر هزینه‌های این مقر بین‌المللی است.

کشورهای عضو مقر بین‌المللی صیانت از میراث فرهنگی کشورهای فارسی زبان (ایتا) که درصورت موافقت مجلس با لایحه رئیس‌جمهور در تهران گشایش می‌یابد، قادر خواهند بود دفاتر نمایندگی‌های ایتا را در کشورهای عضو تاسیس کنند که رئیس این دفاتر با پیشنهاد کشور متبوع و حکم دبیرکل این مقر منصوب می‌شود.

ایتا قرار است در ارتباط نزدیک با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و غیردولتی فرهنگی کشورهای مختلف باشد. مقر صیانت از میراث فرهنگی مشترک فارسی زبان‌ها همچنین در چارچوب سیاست‌های مصوب شورای وزیران می‌تواند با سازمان‌های بین‌المللی و مؤسسات خصوصی و دولتی فرهنگی قرارداد همکاری امضا کند. گفتنی است کشورهای دارای پیوندهای مشترک فرهنگی و تمدنی، سازمان‌های فرهنگی بین‌المللی مرتبط با حوزه فعالیت ایتا نیز می‌توانند با تصویب شورای وزیران مقر بین‌المللی صیانت از میراث فرهنگی مشترک فارسی زبان‌ها در تهران به عضویت این مقر درآیند.