اربعین؛ فراتر از قوم و ملت‌گرایی

دشمنان در قرن گذشته در رابطه با تجزیه عالم اسلام در کشور عثمانی طرح و برنامه‌ای را پیاده کردند و از آن زمان قومیت‌گرایی و ملیت‌گرایی، پان‌عربیسم در عراق و سوریه و مصر، پان‌ترکیسم در ترکیه و پان‌ایرانیسم را در ایران مطرح کردند و تا حدی در تجزیه بزرگ‌ترین اتحاد اسلامی که عثمانی بود موفق شدند. بعدها این قومیت‌گرایی و ملیت‌گرایی در آلمان تحت عنوان نازیسم جریان پیدا کرد و ضربات سهمگین خود به اروپا و جهان را وارد کرد. در ایام نهضت انقلاب اسلامی شعله‌هایی از پان‌عربیسم در مصر جریان پیدا کرد و در عراق قومیت‌گرایی عربی را حزب بعث و سردمداران آن مخصوصاً صدام پیگیری کردند و مخالفت با ایران و عجم و شعارهای آن زمان نتیجه‌ای که در بر داشت اخراج ایرانیان از عراق بود. با گذر زمان در کشورهای دیگر شاهد شعارهای قومیت‌گرایی هستیم، همچنین در ایران ملی‌گرایی مطرح می‌شود و در دوره پهلوی تحت عناوین مختلف و برگشت ایران به شکوه دوره هخامنشی اقداماتی صورت می‌گیرد که ایران قبل از اسلام ایران شکوهمند بوده که اسلام آن را تسخیر کرده است. در همان زمان در کشوری مثل سوریه شعاری تحت عنوان امت عربی شکل گرفت.

زمانی که جنگ بین ایران و عراق درگرفت تمام دیکتاتورهای جهان، منطقه و کشورهای عربی از صدام برای نابودی ملت ایران و حکومت نوپای جمهوری اسلامی حمایت کردند و ۸ سال شعار عربی و علیه عجم توسط حزب بعث سر داده شد در نهایت صدامی که توسط دیگران بزرگ شده بود پس از قرارداد صلح با ایران بر ضد همان افراد وارد عمل شد و به کشور کویت حمله کرد و اتحاد عربی در آن زمان شکسته شد.

از سویی ایران در دوره‌ای که کشور عراق تحت تحریم‌های شدید نفت در برابر غذا و دارو قرار داشت، کمک‌هایی را به مردم عراق انجام داد. در زمانی که مردم عراق در اثر تحریم‌ها در فقر شدید قرارگرفته بودند کمک‌های بدون منتی از مردم ایران و از سمت جمهوری اسلامی به مردم عراق رسید. مدتی بعد جامعه جهانی و آمریکا تصمیم می‌گیرند که به عراق حمله کنند. ایران در آن جنگ اعلام بی‌طرفی می‌کند و سرانجام حکومت صدام سرنگون می‌شود و دولتی از عراق سر برمی‌آورد که در مخالفت با صدام و حزب بعث است. ایران اولین کشوری است که به مردم عراق تبریک می‌گوید.

اما چه شد که ایران این‌گونه در عراق حضور پررنگی پیدا کرد؟ در طی جنگ ۸ ساله بین ایران و عراق طرفین متحمل خسران بسیاری شدند و از هر دو کشور بیش از چند هزار نفر کشته شدند اما اکنون مردم ایران به عراق می‌روند و مهمان آن‌ها هستند حتی خانواده شهدای ایرانی مهمان خانواده‌های شهدای عراق هستند. مگر می‌شود که فراموش کنند روزی مقابل یکدیگر قرارگرفته بودند؟ نکته‌ای که باعث اتحاد بین دو ملت پس‌ازاین همه چالش می‌شود تأثیر اباعبدالله الحسین است.

قیام امام حسین، وجود امام حسین و فرهنگ عاشورا تمامی مرزهای قومیت‌گرایی، پان‌عربیسم، پان‌ترکیسم و پان­ایرانیست را درنوردیده است. کسی که در عالم و در طول تاریخ بخواهد مستقل باشد و ندای آزادی‌خواهی سر دهد و ندای مخالفت با ذلت و ننگ را فریاد کند، توجه و نگاهش تأثیر گرفته از قیام امام حسین است. امام حسین با قیام خود فرهنگ‌ها و مرزهای فرهنگی، ملی‌گرایی و قوم‌گرایی را جابه‌جا کرد.

اربعین به شعار تشیع تبدیل‌شده است و زمانی که این جمعیت عظیم در کنار هم قرار می‌گیرند و دنیای عرب و دنیای امپریالیزم و قدرت‌های بیگانه شاهد آن هستند، تمام آنچه در طول سال برای رویارویی ملت عراق و ایران برنامه‌ریزی می‌کنند از بین می‌رود. فرهنگ اربعین فرهنگ برادری، برابری و انسانیت است و تمامی کسانی که تحت عنوان هر برنامه‌ای بخواهند ملت عراق و ایران را مقابل هم قرار دهند باید عملی شدن این ایده را به گور ببرند.

سعید شاه‌آبادی