آرامکو و مشت بازشده ترامپ

بازار ایران بدون واکنش

با این وجود و علی‌رغم تهدیدات رسانه‌ای و کلامی از سوی این ائتلاف، همچون ماه‌های اخیر هیچ اقدامی از سوی آنان صورت نگرفته و همین مسئله سبب شده تا آنانی که تا پیش از این به حمایت‌های آمریکا دلخوش بودند، بدل به منتقدان سیاست‌های ایالات متحده شوند. جالب آن که شرایط کنونی اقتصاد ایران هم به این تهدیدات واکنشی نشان نمی‌دهد. طی هفته اخیر، شاخص بازار بورس روال همیشگی خود در ماه‌های اخیر را داشت و نرخ ارز در بازار هم تفاوتی با گذشته نکرد. قیمت جهانی نفت نیز که پیش‌بینی می‌شد در واکنش به این اتفاق، جهش صعودی جدی داشته باشد، به ثبات نسبی رسید و سپس روند کاهشی گرفت؛ چراکه همواره نبض سیاست در اختیار بازار است. این گزارش در پی رصد و بررسی نگاه صاحب‌نظران غربی در خصوص واکنش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده نسبت به بمباران آرامکو است.

تنها ۱۳ درصد آمریکایی موافق حمله به ایران هستند

بر اساس نظرسنجی بیزنس اینسایدر، فقط ۱۳ درصد مردم آمریکا از پیوستن ارتش آمریکا به تقابل نظامی عربستان سعودی در پی حمله پهپادی شنبه هفته جاری به تأسیسات نفتی «آرامکو» عربستان حمایت کرده‌اند.

در چنین شرایطی، چند نفر از کارشناسان اندیشکده بروکینگز نظر خود را درباره حمله به تأسیسات نفتی عربستان سعودی نوشته‌اند. بروس ریدل- با سابقه ۳۰ سال خدمت در سازمان سیا و کارشناس فعلی اندیشکده بروکینگز- در این مورد نوشت: «دولت ترامپ هنوز اطلاعات معتبری مبنی بر اینکه این حملات از ایران انجام شده‌اند، ارائه نکرده است. حوثی‌ها قبلاً هم حملاتی به همین وسعت انجام داده‌اند. اهداف سعودی، عظیم و آسیب‌پذیر هستند».

جمهوری‌خواه و دموکرات هشدار می‌دهند

سناتور برنی سندرز در پاسخ به مواضع توییتری ترامپ نوشت: «آقای ترامپ، قانون اساسی ایالات متحده کاملاً واضح است. تنها کنگره و نه رئیس‌جمهوری می‌تواند اعلام جنگ کند. و کنگره چنین اجازه‌ای را به شما نمی‌دهد که چون دیکتاتوری خشونت‌گرای سعودی از شما خواسته، وارد جنگ فاجعه‌بار دیگری در خاورمیانه بشوید».

تولسی گابارد، عضو مجلس نمایندگان آمریکا و یکی از نامزدهای انتخابات ۲۰۲۰، نیز در پاسخ توییت دونالد ترامپ نوشت: «ترامپ منتظر دستورات اربابان سعودی خود است. این‌که کشور ما همانند فاحشه عربستان عمل کند، مطابق شعار «اول آمریکا» نیست».

اول آمریکا، یکی از شعارهایی بود که ترامپ سیاست اصلی دولت خود را از آن الهام گرفت و آن را در مراسم تحلیف خود ذکر کرد.

ریاض نمی‌تواند این اهمال را توجیه کند

همچنین بابی گاش، در مقاله خود در نشریه بلومبرگ با اشاره به ضعف قدرت و توان دفاعی عربستان سعودی نوشت: «ریاض نمی‌تواند این اهمال را توجیه کند و ترامپ باید به ولیعهد عربستان یادآوری کند که اقدامات این کشور در دفاع از خودش کافی نیست».

وی در بخش دیگری از این مقاله نوشت: «از زمانی که سعودی‌ها چهار سال پیش هدایت ائتلافی عربی را در جنگ علیه حوثی‌های یمن آغاز کردند، کیفیت و دفعات حملات تلافی‌جویانه پیوسته افزایش یافته است. شاید حوثی‌ها جنگ را به‌عنوان گروهی بی‌سامان و سازمان نیافته آغاز کرده باشند، اما به‌تدریج آموزش دیدند و تسلیحات پیشرفته‌تر و مرگبارتری را در اختیار گرفتند. اما ائتلاف سعودی نه‌تنها حوثی‌ها را از صنعا خارج نکرده، بلکه حتی نتوانسته جلوی تأمین تسلیحات آنها را نیز بگیرد. در حالی که حملات حوثی‌ها به‌تدریج از حال تصادفی، خارج و به‌ویژه در خصوص زیرساخت‌های سعودی مانند فرودگاه‌ها و تأسیسات نفتی هدفمندتر شده است، عربستان تنها در چند مورد توانسته موشک‌های حوثی را رهگیری کند. این گروه به‌هیچ‌وجه تمایل خود را برای وارد کردن ضربه‌های اقتصادی به دشمنان قسم خورده شمالی خود پنهان نکرده‌ است. ذات جنگ نامتقارن این است که شبه‌نظامیان با فناوری تسلیحاتی اخلالگر و ارزان خود می‌توانند یک نیروی نظامی قدرتمند را زمین‌گیر کنند، اما چنین توضیحی برای توجیه اتفاقی که در بقیق افتاد، بسیار ساده‌انگارانه است».

میت رامنی از سناتورهای جمهوری‌خواه و سناتور منتخب ایالات متحده از یوتا در توییتی نوشت: «مداخله مستقیم ارتش آمریکا در پاسخ به حملات ایران به زیرساخت‌های نفتی سعودی، یک اشتباه بزرگ خواهد بود. ایالات متحده به فروش تسلیحات به عربستان سعودی ادامه داده است تا این کشور بتواند از خودش دفاع کند. اگر عربستان سعودی به حملات ایران پاسخ دهد، ایالات متحده باید برای حمایت غیرمستقیم از این کشور آماده باشد».

سیاست‌های بر زمین مانده ترامپ

نشریه پولیتیکو در گزارشی با اشاره به نوع کنش‌های ترامپ در خصوص حمله به آرامکو نوشت: «معتمدان و نزدیکان دونالد ترامپ می‌گویند که رئیس‌جمهور آمریکا شاید به‌تندی و سرسختانه صحبت کند، اما او به‌شدت در زمینه کشاندن آمریکا به یک جنگ جدید در خاورمیانه بی‌میل است».

پولیتیکو به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت: «او (ترامپ) دوست دارد درباره یک بازی بزرگ صحبت کند و آن نوع از سیاست‌هایی را که به نظر سرسختانه می‌رسند، دوست دارد، اما وقتی آن سیاست‌ها وارد صحنه جهان واقعی می‌شود، به اجرای این سیاست‌ها بسیار بی‌میل می‌شود».

عربستان سعودی می‌خواهد با ایرانی‌ها بجنگد، اما تا آخرین قطره خون نظامیان آمریکایی

همچنین نیویورک تایمز در مقاله‌ای به قلم نیکلاس کریستوف از خطر غلتیدن آمریکا به جنگ با ایران نوشت: «رابرت گیتس، وزیر دفاع اسبق یک بار به طعنه گفته بود که عربستان سعودی می‌خواهد «با ایرانی‌ها بجنگد، اما تا آخرین قطره خون نظامیان آمریکایی». این خطر وجود دارد که ما به سمت این کابوس بغلتیم....رئیس‌جمهور ترامپ با وضعیت بغرنجی روبه‌روست».

مقاله دیگر نیویورک تایمز به قلم اندرو باسویچ با اشاره به دخالت نظامی آمریکا در هشت سال جنگ تحمیلی خاطر نشان کرد: «همچون دهه ۱۹۸۰ دشمنی با ایران، آمریکا را به سمت یک سیاست خارجی غیر اخلاقی هدایت کرده است. البته منظور این نیست که واشنگتن در جنگ یمن از طرف اشتباه حمایت می‌کند. در واقع ما باید به‌طور کامل در این جنگ بی‌طرف باشیم. ایران شاید دشمن آمریکا محسوب شود، اما عربستان سعودی دوست ما نیست».

تمامی این مقالات و بسیاری مواضع دیگر از سوی سیاستمداران آمریکایی نشان از این واقعیت دارد که آمریکا به قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی پی برده و به همین خاطر توان ورود به فاز نظامی در مواجهه با ایران را ندارد. راهکار تحریم نیز که در یک سال اخیر ضربات سنگینی به ساختار اقتصادی کشور وارد کرده ‌بود، امروز کارایی خود را از دست داده، و سیستم اقتصادی کشور تاب‌آوری بالایی از خود نشان می‌دهد و اینها حاکی از به بن‌بست رسیدن استراتژی‌های ظالمانه ائتلاف غربی است.

وقتی نفیو، ترامپ را مسخره می‌کند

جمعه شب گذشته پس از اعلام تحریم بانک مرکزی از سوی ترامپ، به‌بهانه آنچه وی مجازات ایران می‌خواند – که البته پیش‌تر اعلام شده بود و چیز تازه‌ای نبود- ریچارد نفیو معمار تحریم علیه ایران در واکنش به این خبر در توییتر خود نوشت:«به لحاظ عملی، دارم تلاش می‌کنم ببینم این تحریم‌ها چه فشاری به فشارهای موجود فعلی اضافه می‌کنند.»

همچنین استیون منوشین، وزیر خزانه‌داری آمریکا، گفت: «با تحریم‌های امروز، منابع مالی سپاه پاسداران قطع می‌شوند». اما نفیو پاسخ داد: «این یکی دیگر خیلی عجیب است. ما امروز سپاه را تحریم کردیم؟ وای پسر! این خیلی گام بزرگی است... البته اگر بالغ بر یک دهه قبل همین کار را نکرده بودیم. بانک مرکزی چطور؟ ای کاش این یکی هم در لایحه بودجه دفاعی سال ۲۰۱۲ تحریم نشده بود».

جنگ رسانه را نبازیم

علی‌رغم همه آنچه ذکر شد، توجه به یک نکته دیگر ضروری است. دنیای غرب فضای افکار عمومی را در اختیار دارد و پایگاه‌های رسانه‌ای آنها، حجم زیادی از اضطراب و مخاطره را به افکار عمومی دنیا منتقل می‌کند. از همین روست که ‌باید توجه ویژه‌ای به جنگ رسانه‌ای از سوی مسئولان و سیاست‌گذاران صورت گیرد، تا جنگ در امواج رادیویی مغلوب نشود.