تأملی بر یک غفلت رسانه‌ای درباره ترویج فرهنگ ایثار و شهادت

به گزارش خبرنگار مهر، فرهنگ ایثار و شهادت یکی از ارزشهایی شکل دهندة فرهنگ ایران و از سازه‌های مهم هویّت و حیات اجتماعی و سیاسی کشور است. حفظ هویت ایران به طور حت بسته به پایبندی و احترام به این ارزش و انتقال کامل آن به نسل‌های آینده است. مراکز آموزشی در سطوح مختلف، بستر مناسبی برای ایجاد و تثبیت فرهنگ شهادت هستند؛ زیرا تغییر نگرش در افراد جامعه، از کارآمدترین ابزار نفوذ و نهادینه کردن هر فرهنگی است و قشر دانش پژوه، به دلیل اثرپذیری بسیار، از جمله گروههای جامعه هستند که می‌توانند پذیرای فرهنگ ایثارگری و شهادت باشند. اما با وجود اهمیت این موضوع تا کنون در این حوزه کمترین آثار به رشته تحریر درآمده است. به طوری که تعداد تحقیقات مستقل، همایش ها و کتاب های تألیف شده در این بخش به انگشتان دست هم نمی رسد آسیب این وضعیت زمانی بیشتر می شود که نتایج بسیاری از این آثار و معرفی آنها در فضای رسانه ای به طور کلی مغفول مانده است.

طی ۵ سال اخیر به طور مشخص یک تحقیق در دوره دکترا انجام شده است که شیوه های کاربردی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت را در دانشگاه ها مدنظر قرار داده است و انعکاسی در فضای رسانه ای داشته است.

همایش ملی فرهنگ ایثار و شهادت هم که از آثار علمی- پژوهشی نخبگان استفاده می کند، هم در فضای رسانه ای بازتابی ندارد و تنها در سایت های ارائه دهنده مقالات علمی می توان کتاب حاصل جمع آوری مقالات این همایش ها را پیدا کرد. البته تذکر این نکته لازم است که در حال حاضر کتابی از مقالات این همایش در سال ۹۰ فقط به راحتی قابل دسترسی است.

طی ۵ سال اخیر تنها یک کتاب با موضوع چگونگی ارتقاء فرهنگی ایثار و شهادت به رشته تحریر درآمده است که با وحدت موضوع تمام فصل های این کتاب توسط دو مولف نگاشته شده است. در مورد این کتاب هم فعالان رسانه ای کم لطفی داشته اند و با وجود چاپ آن در سال ۹۳ هیچ خبرگزاری و سایت خبری برای معرفی آن تلاشی نکرده است.

کتاب چگونگی ارتقاء فرهنگی ایثار و شهادت اثر مهدی ناظمی و محمد شیخ زاده عوامل موثر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت را بررسی می کند که انتشارات آثار فکر در سال ۹۳ آن را چاپ کرده است. این کتاب به طور خاص ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در وزارتخانه بازرگانی مدنظر قرار می دهد، آن هم با به کارگیری کارمندان ایثارگر؛ فرض کلیدی کتاب این است که هرچه هر چه افراد شایسته منتسب به جامعه ایثارگران در پست‌های کلیدی مشغول به خدمت باشند، فرهنگ ایثار و شهادت، بهتر و بیشتر تقویت می‌شود. زیرا افراد ایثارگر به دلیل اعتقاد و باور عمیقی که دارند برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت نیازی به سخنرانی و صحبت کردن ندارند بلکه با عمل خود فرهنگ ایثار و شهادت در سازمان ترویج می‌کنند. این فرضیه با جمع‌آوری اطلاعات عملکردی و نگرش سنجی در وزارت بازرگانی مورد آزمون قرار گرفته و تأیید شد.

همان طور که اشاره شد فرضیه اصلی این کتاب تأیید شده است و از آنجایی که وزارت بازرگانی (امروز در قالب وزارت صنعت، معدن و تجارت درآمده است) از جمله وزارتخانه های کلیدی در اقتصاد کشور است که اصلاح ساختار آن به بهبود فعالیت های اقتصادی کشور هم منجر می شود در واقع استفاده از توصیه های این کتاب هم به لحاظ اقتصادی مفید به حال کشور است هم قابلیت تعمیم به سایر وزارتخانه ها و سایر ارگانهای اصلی دولتی دارد، چرا که در برخی ساختارهای دولتی تفاوت محسوسی در سازمان ها و ادارات دولتی نیست.

کتاب چگونگی ارتقاء فرهنگی ایثار و شهادت در هشت بخش طراحی شده است که در ادامه به طور مختصر معرفی می شود: بخش اول به بررسی فرهنگ ایثار و شهادت و شاخص‌های آن پرداخته می‌شود سپس در بخش دوم راهکارهایی برای توسعه فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه ارائه می‌گردد و در بخش سوم ضمن بررسی راه‌های توسعه فرهنگ ایثار و شهادت در سازمان به نقش و جایگاه ایثارگران در ترویج این فرهنگ نیز اشاره می‌شود و در بخش چهارم چگونگی سنجش و ارزیابی جایگاه ایثارگران در سازمان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بخش پنجم گزارش، جایگاه جامعه ایثارگران در وزارت صنعت، معدن و تجارت شناسایی و ارزیابی می‌گیرد. در بخش ششم گزارش نتایج ارزیابی عملکرد ایثارگران در مقایسه با سایر کارکنان وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه می‌شود. در بخش هفتم گزارش به بررسی نتایج بدست آمده از نگرش‌سنجی از کارکنان در خصوص جامعه ایثارگران می‌پردازد. در بخش هشتم نیز راهکارهای پیشنهادی جهت ارتقاء فرهنگ ایثار و شهادت در وزارت بازرگانی ارائه می‌شود. در پیوست گزارش نیز نمونه‌ای از پرسشنامه‌های بکار رفته در تحقیق ارائه می شود.