زیست شبانه، اشتغال و رونق اقتصادی می آورد

چند سالی است که بحث زیست شبانه در تهران و سایر کلانشهرهای کشور مطرح است البته بخشی از فعالیت شبانه کسب و کارهای مختلف همواره وجود داشته است اما آنچه که باعث شده تا موضوع اقتصاد شب مطرح شود حضور بیشتر مردم در عرصه‌های عمومی شبانه و طولانی شدن ساعات فعالیت شبانه تا نیمه‌های شب است.

بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران معتقدند یکی از مهمترین برکات زیست شبانه ایجاد رونق اقتصادی است. تجربه نشان داده هرگاه زندگی هنگام شب نیز در خیابان‌ها و مراکز تفریحی و گردشگری در جریان باشد می‌توانیم انتظار داشته باشیم که رونق اقتصادی نیز محقق شود و بسیاری مشاغل همچون رستوران‌ها، کافی شاپ‌ها، سینماها و بسیاری مراکز خدماتی می‌توانند از این امکان برای کسب درآمد بیشتر استفاده کنند.

آمارها نشان می‌دهد «قاهره» پایتخت مصر، «مونته ویدئو» پایتخت اروگوئه، «بیروت» پایتخت لبنان، «مالاگا» در جنوب اسپانیا، «زاراگوزا» در شرق اسپانیا، «مادرید» پایتخت اسپانیا، «بارسلون» مهمترین شهر تجاری اسپانیا، «والنسیا» سومین شهر بزرگ اسپانیا و «بوئنوس آیرس» پایتخت آرژانتین ۱۰ شهر بزرگ جهان شب‌ها بیدار هستند و از نیمه‌های شب نبض زندگی در خیابان‌های آنها به اوج می‌رسد.

البته در کشور ما نیز شهر مشهد تجربه زیست شبانه را دارد و برخی فروشگاه‌ها و مراکز خرید آن تا پاسی از شب فعالیت می‌کنند و به زائران و گردشگران خدمات ارائه می‌کنند.

زمانی که بحث زیست شبانه در تهران پایتخت کشور مطرح شد، نیروهای امنیت با آن مخالفت کردند. پلیس تهران توضیح داد که تعداد نیروهایش در شیفت شب کم است و با استدلال اینکه ممکن است باعث ناامنی‌هایی در شهر شود، با این طرح مخالفت کرد. اما در مقابل اعضای شورای شهر معتقدند حضور مردم در ساعات شب، خود، امنیت بخش است و باعث می‌شود بخش عمده‌ای از تخلفات و سرقت‌ها کم شود. جرایمی که باعث ناامنی اجتماعی می‌شود در زمانی اتفاق می‌افتد که کسی حضور ندارد. سرقت‌ها اغلب در ساعت‌های پایانی شب و در زمانی است که کسی سارقان را نمی‌بیند. بر این اساس اگر مردم در شهر باشند، امنیت بیشتر می‌شود.

کارشناس حوزه کار معتقد است زیست شبانه امکانی است که می‌تواند ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی را به همراه داشته باشد. او به ایرنا، گفت: در شرایط اقتصادی موجود با نرخ بالای بیکاری، کاهش درآمد ملی و رشد اقتصادی منفی باید از همه فرصت‌های بالقوه استفاده کنیم.

«علی حیدری» افزود: امکان زیست شبانه در همه شهرها و مراکز جمعیتی وجود ندارد اما در بافت‌های اقتصادی متمرکز و نقاطی می‌توان این طرح را عملیاتی کرد.

وی تاکید کرد: زیست شبانه به دنبال خود گردش اقتصادی، اشتغال جدید و فرصت‌های جدیدی فراهم می‌کند و حتی می‌توانیم برخی فعالیت‌های خدماتی و تولیدی را به شیفت شب منتقل کنیم و از این موقعیت بهره‌مند شویم.

این کارشناس حوزه کار افزود: در حال حاضر برخی کارخانجات، مراکز درمانی، آتش نشانی، آب و فاضلاب، نیرو و مشاغل دیگر پست‌های شبانه دارند و فرآیند ارائه برخی خدمات به نوعی است که تعطیل بردار نیست.

وی بیان کرد: باید فرصت‌هایی خلق کرد که نیروی کار جدیدی را به کار گیریم و سرمایه‌ای به جریان بیفتد. ایجاد ارزش افزوده کند و در عین حال تقاضای کالا و خدمات را نیز در آن ساعات برای بخشی از جامعه تأمین و فراهم کند.

حیدری افزود: اگر از زیست شبانه صرفنظر کنیم در واقع از نوعی فرصت اشتغالزایی گذر کرده‌ایم.

این کارشناس اظهارداشت: طبیعی است که کار شب سخت است و اینکه در درون آن تهدیدهایی نیز وجود دارد. این قبول دارم اما با برنامه‌ریزی درست می‌توانیم این مسائل را برطرف کنیم برای نمونه به کمک مالیات‌هایی که اخذ می‌شود برای تأمین امنیت نیز اقدام کنیم.

وی تصریح کرد: در یک کلام براساس نیاز باید از هر فرصت مناسبی که بتواند در آن شغل و گردش اقتصادی تعریف شود، کمک بگیریم. منعی برای این کار وجود ندارد و اقداماتی از این دست در خیلی از جاهای دنیا مرسوم است و چیز غریبی نیست که بگوییم اولین کشوری هستیم که به آن فکر می‌کنیم و می‌خواهیم اجرایی کنیم.

حیدری اظهار داشت: می‌توان با شروع محدود این کار را انجام داد و همزمان کنترل، نظارت و پایش کرد و در نهایت هم اگر مشکل جدی در ادامه فعالیت وجود نداشته باشد، آن را گسترش داد.

وی در خصوص اینکه برخی معتقدند کار شبانه امکانپذیر نیست، گفت: در سال یک ماه رمضان داریم و در این ماه به برخی اصناف مجوز می‌دهیم که تا پاسی از شب فعالیت کنند، معتقدم اگر کار شبانه امکانپذیر نیست و شرایط آن مهیا و فراهم نیست پس چطور است که در یک ماه از سال این کار را می‌کنیم؟ بنابراین به طور آزمایشی این طرح را یک ماه در سال به طور مداوم انجام می‌دهیم.

این کارشناس بیان کرد: بازار و نظام عرضه و تقاضا خود را منطبق می‌کند و شرایط خود را دارد. فرض کنید نیروی کاری می‌خواهد کار شبانه انجام دهد و تقاضای اشتغالی برای آن وجود دارد اینها شرایط خود را از نظر قیمت، شرایط کار و سایر مسائل هماهنگ می‌کنند و نظام عرضه و تقاضا شرایط جدید را پوشش می‌دهد.

وی توضیح داد: ممکن است نظارت و بازرسی بر کارگاه‌ها دلیل مخالفت با این طرح‌ها باشد، اما می‌توانیم نوبت کاری هشت ساعته بعد از ظهر ایجاد کنیم و بخشی از این کارها عملاً با شرایط جدید و در فضای زمانی که به بطالت می‌گذرد فراهم شود.

حیدری معتقد است در زیست شبانه بیشتر مشاغل خدماتی مطرح است زیرا تولید منتظر اخذ جواز از مرکزی نیست و اگر لازم باشد کار خود را انجام می‌دهد.

ایرنا