۳ آبان ـ ۲۵ اكتبر ـ دكتر متین دفتری هوادار آلمان نخست وزیر ایران شد و...

سوم آبان ۱۳۱۸ (۲۵ اكتبر ۱۹۳۹) چند هفته پس از آغاز جنگ جهانی دوم و زمانی كه اخبار پیروزی های آلمان گوش فلك را كر كرده بود، رضاشاه دكتر احمد متین دفتری داماد دكتر مصدق را كه شهرت ناسیونالیستی …

سوم آبان ۱۳۱۸ (۲۵ اكتبر ۱۹۳۹) چند هفته پس از آغاز جنگ جهانی دوم و زمانی كه اخبار پیروزی های آلمان گوش فلك را كر كرده بود، رضاشاه دكتر احمد متین دفتری داماد دكتر مصدق را كه شهرت ناسیونالیستی و هواداری از آلمان داشت و در این هواداری تعصب می ورزید نخست وزیر ایران كرد. روزنامه های اروپای غربی این انتصاب را گامی برای نزدیكی هرچه بیشتر رضاشاه به دولت وقت آلمان و جلب دوستی آن دولت قلمداد كردند و مطبوعات فرانسوی زبان نوشتند كه رضاشاه در باطن می كوشد كه ایران از زیر بار نفوذ انگلستان كاملا برهد و اینك فرصت مناسبی به دست آورده است. سه روز پس از انتصاب دكتر متین دفتری به نخست وزیری بود كه دولت ایران محرمانه به هیتلر اطلاع داد كه شوروی نسبت به ایران نظر سوء دارد و همین خبر بر سوء ظن هیتلر نسبت به استالین که باهم قرارداد عدم تعرض داشتند و آلمان نیمی از لهستان را به شوروی بخشیده بود نسبت به او تغییر داد. تحولات بعدی و یک خواست استالین در مورد ایران و بلغارستان بر سوءظن و تردید هیتلر نسبت به استالین افزود و به تدریج به قدری نسبت به وی دچار سوء ظن شد كه علی رغم نظر ژنرالهایش دستور تهاجم به شوروی را صادر كرد.
شنیده شده است كه دكتر متین دفتری هرگاه خبری از شكست نظامی آلمان در یك جبهه می شنید نه تنها آن را دروغ می دانست بلكه غمزده وخشمگین می شد و در ملاقاتهای خود با رضا شاه همه اش از پیروزی های آلمان می گفت. مخالفان دكتر متین دفتری گفته اند كه همین تلقین های او باعث تردید رضا شاه از اتخاذ یك سیاست درست شده بود كه بالاخره به اشغال نظامی ایران از سوی دولتهای مخالف المان انجامید.
پس از اشغال نظامی ایران توسط انگلستان و شوروی، با این كه دكتر متین دفتری مدتها بود كه دیگر نخست وزیر نبود به اتهام هواداری از آلما ن و تشویق رضا شاه به حمایت از آن دولت به زندان متفقین افتاد و دوسال زندانی بود.
دكتر متین دفتری بعدا سالها نماینده مجلس و سناتور بود و در سالهای دهه ۱۳۴۰ از فعالان ردیف اول مبارزه با آلودگی هوا در تهران بشمار می رفت. فعالیت او در این راه از طریق نطق و مصاحبه و مذاكره با مقامات وقت به حدی بود كه اورا « آقای شماره یك ضد دود » لقب داده بودند.