جشنواره فیلم فجر و کارکردهای آن

جشنواره سی و چهارم فیلم فجر با وجود جدا شدن بخش بین الملل از آن با همان شکل و ترتیب اجرایی برگزار شد.

جشنواره سی و چهارم فیلم فجر با وجود جدا شدن بخش بین الملل از آن با همان شکل و ترتیب اجرایی برگزار شد. اما آنچه بر جشنواره سی و چهارم سایه انداخته بود آرامشی است بعد از طوفان های چند سال پیش که هنوز هم باور کردنی نیست دلیل آن هم فیلم یک فیلم اولی است که امسال بیشترین جوایز را برده و ظاهرا مساعد برچسب های سیاه نمایی هم بوده است ولی داوران محترم از این سو به فیلم ننگریستند و این نشانه خوبی است که ترس از انگ زدن ها، غوغا سالاری و مصلحت اندیشی به گوشه ای رانده شده است و این امید را برای فیلمسازان و به خصوص فیلمسازان جوان زنده تر می کند اما همچنان معایب و حواشی، پر رنگ تر از اصل، خود را به رخ می کشد. نگارنده در یادداشت های قبلی خود درباره جشنواره به معایب این شکل از برگزاری جشنواره فیلم فجر اشاره نموده است.(۱)
به نظر می رسد مدیران محترم ضرورتی برای تغییرات نمی بینند و معایب و حواشی آن را به صورت یک امر طبیعی و ناگزیر پذیرفته اند. واقعییت این است که جشنواره می تواند اثر بزرگ و گسترده ای بر سینمای ایران گذاشته و راه های جدیدی را برای اهالی سینما بگشاید. اکنون جشنواره دو کارکرد اصلی دارد اول این که یک مراسم مناسبتی همزمان با جشن های دهه انقلاب است که ماهییتی از جنس گردهمایی، جشن و سرور و شادمانی دارد و دیگری رویکردی تبلیغی برای معرفی فیلم های سال آینده و رانتی تبلیغاتی که در اثر انتخاب شدن، نامزد شدن و گرفتن جایزه های این جشنواره است. شرکت کنندگانی که در متن و حاشیه ی این جشنواره از یکی یا هر دو این کارکرد بهره می برند –از مخاطب و منتقد گرفته تا اهالی رسانه و سینما- به نظر می رسد ترس از دست دادن این بهره ها و همچنین ارائه کارنامه ای بدون تنش از سوی مدیران مانع از تغییرات در جشنواره می شود. جدا شدن بخش بین الملل و برگزاری آن در زمانی دیگر نشان می دهد که سینمای ایران ظرفیت برگزاری دو جشنواره در یک سال را دارد شاید بدین ترتیب بتوان یک جشنواره مناسبتی با کارکردی تبلیغاتی و گردهمایی با شور و نشاط داشت و جوایز آن نیز همین کارکرد را داشته باشد مثلا با تعدادی فیلم اولی، فیلم های بین المللی و حتی فیلم هایی اکران نشده که داوطلبانه بخواهند در آن شرکت کنند برگزار شود. شیوه اجرا نیز همین باشد که هست. همچنین می توان جشنواره دیگری نیز همانند اسکار برگزار کرد اما با فیلم های اکران شده ی داخلی و خارجی، در فضایی آرام، به دور از شتاب زدگی، رانت خواهی و با دیدی کارشناسانه و گسترده تر با جوایزی معتبرتر و بین المللی که نما و نقشه ی راه مورد نظر نظریه پردازان فرهنگی را نیز در بر داشته باشد.

(۱) نقدی (نقبی) بر جشنواره (سی ام) فیلم فجر، روزنامه اسرار، یکشنبه ۷/۱۲/۱۳۹۰ ، شماره۱۹۴۴، و نگاهی به جشنواره سی و دوم روزنامه اسرار ۱۱/۱۲/۱۳۹۲ شماره ۲۴۹۸

زهره نبی زاده - کارشناس ارشد سینما
چاپ شده در روزنامه آفتاب یزد دوشنبه ۱۰\\\\۱۲\\\\۱۳۹۴