نکاتی درباره عید فطر

عید فطر یکی از دو عید بزرگ در سنت اسلامی است که درباره آن احادیث و روایات بیشمار وارد شده است. مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را به روزه داری به پا داشته و از خوردن و آشامیدن و بسیاری …

عید فطر یکی از دو عید بزرگ در سنت اسلامی است که درباره آن احادیث و روایات بیشمار وارد شده است. مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را به روزه داری به پا داشته و از خوردن و آشامیدن و بسیاری از کارهای مباح دیگر امتناع ورزیده اند، اکنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را از خداوند می‏طلبند، اجر و پاداشی که خود خداوند به آنان وعده داده است.
امیر المؤمنین(ع) در خطبه عید فطر می‏فرماید:
«الا و ان المضمار الیوم و السباق غدا الا و ان السبقهٔ الجنهٔ و الغایهٔ النار». (۱)
دنیا محل مسابقه است و آخرت زمان اجر گرفتن، بهشت جایزه برندگان این مسابقه و جهنم جزای بازندگان است. در روایتی از فرزند گرامیش چنین آمده است:
«مر الحسن (ع) فی یوم فطر بقوم یلعبون و یضحکون فوقف علی رؤوسهم، فقال: ان الله جعل شهر رمضان مضمارا لخلقه، فیستبقون فیه بطاعته الی مرضاته، فسبق قوم ففازوا، و قصر آخرون فخابوا، فالعجب کل العجب من ضاحک لاعب فی الیوم الذی یثاب فیه المحسنون و یخسر فیه المبطلون و ایم الله لو کشف الغطاء لعلموا ان المحسن مشغول باحسانه و المسی‏ء مشغول باسائته. ثم مضی‏». (۲)
در این حدیث، امام حسن (ع) انجام اعمال عبادی در ماه مبارک رمضان را، تشبیه به مسابقه بین افراد نموده‏اند و عید فطر را زمان اخذ جوایز برندگان آن می‏دانند.
لذا حضرت علی (ع) در ویژگی‏های عید فطر می‏فرمایند:
۱- روزی که نیکوکاران ثواب می‏برند.
«هذا یوم یثاب فیه المحسنون‏».
۲- روزی که گنهکاران زیان می‏بینند.
«و خسر فیه المبطلون‏»
۳- شبیه‏ترین روز به روز قیامت است.
«اشبه بیوم قیامکم‏».
چون در قیامت عده‏ای که زیان کارند، تاسف می‏خورند و غضبناک می‏ گردند و عده‏ای که نیکوکارند رستگار و متنعم به نعمتهای الهی می‏شوند.
۴- روز عبرت گرفتن.
«فاذکروا بخروجکم‏»
وقتی از منازلتان برای خواندن نماز عید خارج می‏شوید، به یاد آورید زمانی را که از منزل بدن خود خارج خواهید شد و سوی خدای خود خواهید رفت.
«من الاجداث الی ربکم‏»
وقتی در جایگاه نماز خود می‏ایستید به یاد آورید زمانی را که در محضر عدل الهی می‏ایستید و از شما حسابرسی می‏کنند.
«و اذکروا وقوفکم بین یدی ربکم‏»
وقتی از نماز به منازلتان بر می‏گردید به یاد آورید زمانی را که به منازل خود در بهشت‏ خواهید رفت.
«و اذکروا منازلکم فی الجنهٔ‏»
۵- روز بشارت غفران و بخشش الهی.
«ابشروا عباد الله فقد غفر لکم ما سلف من ذنوبکم‏».

پی‏‌نوشت‏ها:
۱) من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۵۱۶.
۲) تحف العقول، ص ۱۷۰.