پیشگامان طراحی‌کشتی‌بخار

شاید بتوان از رابرت فولتن، مخترع کشتی بخار به عنوان کسی نام برد که بیشترین اعتبار را به خاطر یک ابتکار از آن خود ساخت در حالی که اصولا یک مبتکر پرنبوغ نبود. در واقع مبتکران واقعی …

شاید بتوان از رابرت فولتن، مخترع کشتی بخار به عنوان کسی نام برد که بیشترین اعتبار را به خاطر یک ابتکار از آن خود ساخت در حالی که اصولا یک مبتکر پرنبوغ نبود. در واقع مبتکران واقعی در پشت‌پرده استفاده از نیرو محرکه بخار در کشتی‌ها جان فیتچ و جیمز رامسی بودند.
فیتچ و رامسی آزمایش‌های هدفمند خود را حدود سال‌های ۱۱۶۰ هجری خورشیدی آغاز کردند. این در حالی بود که نمایش موفقیت‌آمیز فولتن با کشتی کلرمونت حدود ۲۰ سال پیش از آن به دست آمد.
رامسی یک مکانیک نابغه با رویکردی جدید و نوآورانه در حل مشکلات مکانیکی بود و فیتچ یک مبتکر بزرگ بود که به‌نظر می‌رسد در تمام طول زندگی‌اش از شانس خوبی برخوردار نبود و با سرنوشت شومی دست و پنجه نرم می‌کرد.
شواهدی مبنی بر کار این دو روی کشتی بخار را می‌توان از حدود ۲۳۰ سال پیش مشاهده کرد. شاید بتوان گفت که رامسی از همان ابتدای کار در این زمینه برتری‌هایی نسبت به‌حریفش داشت. او یک معمار و مبتکر موفق بود. رامسی پیش از آن و زمانی که جورج واشنگتن او را به سمت سرپرست پروژه رودخانه پوتوماک منصوب کرده بود، طرحی برای به آب انداختن قایقی بر خلاف جریان آب رودخانه داشت. ‌ اما فیتچ پس از تخریب کارگاه ریخته‌گریی‌اش طی جنگ‌های داخلی آمریکا، به عنوان یک نقشه‌بردار مرزی مشغول به کار شد که به دست سرخپوست‌ها اسیر گردید. او پس از آزادی به شغل فلزکاری و سپس تعمیرکاری ساعت مشغول شد.
هم فیتچ و هم رامسی در اندیشه استفاده از موتور بخاری در قایق بودند. فیتچ به قایق پارویی فکر می‌کرد که با نیروی بخار عقب و جلو می‌رفت و رامسی روی قرار دادن چرخ‌آبی بین محل اتصال دو بدنه کاتامران (قایق بادبانی دو بدنه) کار می‌کرد. گذشتن آب از بین چرخ آبی باعث می‌شد تا کاتامران بر خلاف جریان آب به حرکت درآید. اگرچه او موفق به انجام این کار شد اما این روش، چندان کارآمد نبود. پس از این رامسی تصمیم گرفت یک پیستون پمپ هیدرولیکی را مستقیما به پیستون موتور بخار متصل کند. او با حفظ ساختار سنتی قدیم و استفاده از لوازم جانبی مانند پمپ‌آب توانست یک نمونه جدید و عالی از موتورهای بخار بسازد که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. پمپ با مکیدن آب از عمقی نزدیک به کف قایق و پرتاب‌کردن آن از انتهای قایق، نیروی پیشرانه را فراهم می‌کرد. رامسی با کمک‌گرفتن از یک دیافراگم انعطاف‌پذیر توانست این طرح مفهومی را با موفقیت بسازد و نمایش دهد.
با وجود ایده‌های عالی این دو مخترع و صنعتکار در طرح مفهومی حمل و نقل دریایی به وسیله نیروی بخار، عملا نام این دو نفر هیچ‌گاه به عنوان مخترعان کشتی بخار ذکر نمی‌شود. کشتی بخار طراحی شده توسط رابرت فولتن، حدود ۲۰ سال پس از تلاش‌های فیتچ و رامسی توانست با موفقیت دل دریاها را بگشاید و آینده متفاوتی را به بشریت عطا کند. رابرت فولتن همان شخصی است که امروزه همه ما او را به عنوان پدر کشتی‌بخار می‌شناسیم.

asme
مترجم: آتنا حسن‌آبادی