مبارزه میرزا كوچك خان در كنار دكتر حشمت، خالو قربان و دیگر یارانشان بر ضد دولت مركزی مقارن است با جنگ جهانی دوم. لشكری از پایتخت برای درهم كوبیدن نهضت جنگلیان گسیل میشود و میرزا دستور عقبنشینی میدهد. گروهی از اعضای نهضت فرمان را با اكراه گردن میگذارند و از صحنه نبرد عقب مینشینند؛ گروهی دیگر، از جمله دكتر حشمت و یارانش تسلیم و سپس اعدام میشوند. میرزا به همراه دو تن از یارانش به قصد مهاجرت بهطرف مرز اتحاد شوروی حركت میكند. یكی از همراهان میرزا دستگیر میشود، اما خود او جان سالم از مهلكه به در میبرد.