مروری بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

مقام معظم رهبری در فرازی از بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که در سالروز چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی صادر شد، می فرمایند: «انقلاب اسلامی ملت ایران ... مرتکب افراط ها و چپ روی هایی که مایه ننگ بسیاری از قیام ها و جنبش ها است نشده است.»

سوال این است که اساسا کدام انقلاب ها یا قیام ها و یا جنبش ها هستند که مرتکب افراط و تفریط شده اند یا چه مصادیقی از احتمال افتادن انقلاب اسلامی در چاه ویل افراط و تفریط وجود داشته که رهبر معظم انقلاب به طور ضمنی به آن اشاره داشته اند. برای پاسخ به این سوال باید سراغ انقلاب های بزرگ دیگر دنیا رفت و نگاهی به سرنوشت و اتفاقاتی که آن انقلاب ها بدان دچار شدند، داشت.
یکی از انقلاب هایی که در مقایسه با انقلاب اسلامی ایران بعدها دچار افراط و تفریط شد، انقلاب فرانسه در سال 1789 بود. انقلاب فرانسه توانست پادشاهی فرانسه را از بین ببرد، اما دیری نگذشت که با روی کارآمدن روبسپیر، موجی از وحشت سراسر فرانسه را در بر گرفت و بسیاری از آرمان های انقلاب فرانسه نادیده گرفته شد.
پس از پایان سال 1792 دوره ای در فرانسه آغاز می شود که دوره خون ریزی های فراوان است. به دلیل عملکرد بسیار بد اشراف و لویی شانزدهم، او، ماری آنتوانت و سایر رهبران سلطنت طلب زیر تیغ گیوتین می روند. در طول ده سال از انقلاب فرانسه حدود دوازده هزار نفر زیر تیغ گیوتین رفتند. این در حالی بود که جمعیت فرانسه حدود بیست میلیون نفر بود. همه این دوازده هزار نفر نیز از رهبران انقلاب بودند. به واقع هیچ گروهی در امان نبود و تیغ گیوتین همواره فعال بود. آخرین نفری که زیر تیغ گیوتین رفت همان ژوبسپیر(رهبر رادیکال ها) بود. به همین علت بود که می گفتند انقلاب فرزندان خود را می خورد، چرا که هیچ کسی(اعم از اشراف، سلطنت ها و رادیکال ها) در امان نبود و این اوضاع تا سال 1799 و روی کار آمدن ناپلئون ادامه داشت.(گفتگو با دکتر منوچهر محمدی، چرا انقلاب فرانسه رفت و انقلاب اسلامی ماندگار شد، مندرج در پایگاه اطلاع رسانی؛ Khamenei.ir)
این انقلاب که از آن با عنوان «انقلاب کبیر» یاد می شود، عمر چندانی پیدا نکرد. افسر جوانی به نام ناپلئون بناپارت و فتوحات نظامی اش موجب شد تا وقتی به فرانسه بازگشت از او به عنوان یک قهرمان یاد شود. ناپلئون توانست در کودتای سال 1799 به عنوان قدرت اول فرانسه به روی کار بیاید و مورخان این کودتا راپایان انقلاب فرانسه می دانند. در زمان ناپلئون دیکتاتوری بر فرانسه حاکم شد و اساسا وی شخصیتی انقلابی نبود. ناپلئون شخصیتی صرفا نظامی بود که مردم فرانسه به دلیل مشکلات به وجود آمده و از روی ناچاری، مستاصل شده و به او روی آوردند. به همین خاطر است که رهبر معظم انقلاب در جای دیگری می فرمایند: «انقلاب معروف فرانسه – که معروف به انقلاب کبیر است- خب واقعا یک انقلاب بود. یک انقلاب کامل و همه جانبه و با حضور مردم، با آن حوادث تلخ که اتفاق افتاد. انقلاب بالاخره به پیروزی رسید، اما بقای این انقلاب به پانزده سال هم نرسید، انقلاب ضد سلطنت بود، کمتر از پانزده سال بعد از شروع انقلاب، سلطنت ناپلئون شروع شد، یک سلطنت مطلقه ی کامل، بعد هم انقلاب به کلی فراموش شد.»(بیانات در دیدار مردم قم، 19/10/1394)
اما اکنون با گذشت بیش از چهل سال از عمر پربرکت انقلاب اسلامی، همچنان روحیه انقلابی و شعارهای انقلابی همچون عدالت، معنویت، استقلال، آزادی و ... با قوت قبل ادامه دارد و بدون انحراف در اصول و آرمان ها و ارتکاب افراط و تفریط در راه رسیدن به تحقق آرمان های خویش- که همانا تحقق تمدن اسلامی است- به پیش می رود.