رشتههاى دبيرى
براساس قانونِ متعهدان خدمت به وزارت آموزش و پرورش مصوب ۸/۳/۶۹ مجلس شوراى اسلامي، پذيرفتهشدگان رشتهٔ دبيرى ملزم به سپردن تعهد به اين وزارت هستند و ادامهٔ تحصيل آنان منوط به سپردن تعهد يا اعلام عدم نياز وزارت آموزش و پرورش است. اين قبيل متعهدان از آغاز تحصيل به استخدام آزمايشى درآمده، از حقوق و مزاياى مربوط بهرهمند مىشوند. براساس مفاد سند تعهد گرفته شده از اين افراد، آنان مکلف هستند پس از فراغت از تحصيل در هر نقطهاى که وزارت آموزش و پرورش تعيين کند ايفاء تعهد کنند. با اين حال، در سالهاى اخير بهمنظور تقويت سياست بومىپذيري، پس از هماهنگى با وزارت فرهنگ و آموزش عالي، استانهاى کشور به ۹ ناحيه تقسيم شدهاند و داوطلبان رشتههاى دبيرى با انتخاب رشتهٔ مورد نظر، آگاهانه داوطلب خدمت در يکى از استانهاى ناحيهٔ انتخابى خود مىشوند. در اين زمينه اطلاعات لازم از طريق دفترچهٔ راهنماى آزمون سراسرى به اطلاع داوطلبان مىرسد.
درخور توضيح است براى تعيين استان محل خدمت پذيرفتهشدگان رشتههاى دبيري، براساس رشتهٔ تحصيلي، جنسيت و امتياز کسبشده از عوامل زير و با اعمال ضرايب خاص اقدام مىشود:
۱. نمرهٔ آزمون ورودى
۲. وضعيت تأهل
۳. رزمنده بودن
۴. بستگان درجهٔ يک خانواده معظم شهداء، آزادگان (پدر، مادر، همسر و فرزند)
۵. بستگان درجهٔ دو خانوادهٔ معظم شهداء، ازادگان (برادر و خواهر)
۶. بومى استان بودن
۷. جانباز بودن
استان محل خدمت پذيرفتهشدگان رشتههاى دبيرى قاعدتاً تا پايان ترم اول تحصيلى به اطلاع آنان مىرسد و اين افراد موظف هستند در زمان تعيينشده براى تشکيل پرونده به استان محل خدمت تعيين شده مراجعه کنند.
نتايج اعلام شده قطعى است و دانشجويان متعهد خدمت جزو شاغلان استانهاى تعيين شده تلقى مىشوند. با اين حال، ممکن است موارد خاصى در جهت تغيير استان محل خدمت مطرح شود که تقاضاى اين قبيل دانشجويان در کميسيون موارد خاص بعد از فراغت از تحصيل قابل طرح و بررسى است. از جملهٔ اين موارد مىتوان به تأهّل و اشتغال همسر در استان ديگر، داشتن حکم قيموميّت و سرپرستي، جانباز ۷۰ درصد بالاتر بودن و ... اشاره کرد.
رشتههاى ستارهدار
در پذيرش دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالى تعدادى از رشتهها با علامت ستاره (٭) مشخص شدهاند. اين رشتهها از رشتههاى مورد نياز وزارت آموزش و پرورش است و چون ممکن است براساس نياز وزارت مذکور و پس از طى مراحل لازم از پذيرفتهشدگان در اين رشتهها اخذ تعهد شود ضرورت دارد داوطلبان متقاضى ادامهٔ تحصيل در اين رشتهها، شرايط مندرج در دفترچههاى راهنماى آزمون سراسرى دربارهٔ رشتههاى دبيرى را مطالعه کنند، زيرا با پذيرفتهشدگان رشتههاى ستارهدار تقريباً مانند پذيرفتهشدگان رشتههاى دبيرى اقدام مىشود.
در صورتىکه وزارت آموزش و پرورش به پذيرفتهشدگان رشتههاى ستارهدار نياز داشته باشد موضوع از طريق دانشگاههاى محل تحصيل پذيرفتهشدگان در طى دوران تحصيل (تا قبل از پايان ترم چهارم تحصيلي) به آنان اعلام خواهد شد و اين افراد موظف هستند به وزارت مذکور تعهد خدمت بسپارند. در غير اينصورت ادامهٔ تحصيل آنان مجوزى ندارد.
ضمناً متذکر مىشود که پذيرفتهشدگان رشتههاى ستارهدارى که از آنان اخذ تعهد مىشود موظف هستند در دورههاى کارآموزى تابستانى که توسط وزارت مذکور و قبل از فراغت از تحصيل اين قبيل افراد برگزار مىشود شرکت کنند و تعدادى از دروس علوم تربيتى را که براى احراز شغل دبيرى ضرورى است بگذرانند.
چنانچه وزارت مذکور به پذيرفتهشدگان رشتههاى ستارهدار نياز نداشته باشد، موضوع از طريق دانشگاه محل تحصيل پذيرفتهشدگان (تا قبل از پايان ترم چهارم تحصيل) به آنان ابلاغ خواهد شد و اين افراد مىتوانند بدون سپردن تعهد خدمت به تحصيل ادامه دهند.