طاهريان

طاهربن حسين (ذواليمينين ـ ۲۰۶ تا ۲۰۷ هجرى قمرى)

توسط مأمون عباسى به حکومت خراسان منصوب شد. دليل اين انتصاب شرکت طاهر در جنگ عليه امين برادر مأمون و کشتن او بود. در اين زمان خراسان جزو قلمرو خليفه ولى در امور داخلى مستقل بود. در ۲۰۷ هجرى‌قمرى طاهر در اقدام شجاعانه‌اى اسم خليفه را از خطبهٔ مسجد جامع مرو انداخت. روز بعد او را مرده يافتند که گويا به‌دست عمّال خليفه مسموم شده بود.

طلحه (۲۰۷ تا ۲۱۳ هجرى قمرى)

پس از طاهر به فرمان مأمون به حکومت خراسان برگزيده شد. او با حمزهٔ خارجى جنگ‌هاى زيادى کرد و مدت کوتاهى پس از مرگ حمزه، درگذشت.

عبدالله‌بن طاهر (۲۱۳ تا ۲۳۰ هجرى قمرى)

او بردار طلحه و بزرگ‌ترين پادشاه طاهريان است. او فتنهٔ خوارج را در سيستان فرونشاند. به جنگ مازيار که در طبرستان برخاسته بود رفت، بر او دست يافت و او را نزد معتصم عباسى برد. به ادب و موسيقى علاقه داشت و حنظلهٔ بادغيسى شاعر فارسى‌سرا به دربار او انتساب داشته است.

طاهربن عبدالله (۲۳۰ تا ۲۴۸ هجرى قمرى)

پسر و جانشين عبدالله‌بن طاهر بود. محمدبن طاهر (۲۴۸ تا ۲۵۹ هجرى قمري) پس طاهربن عبدالله بود. سلسلهٔ طاهريان در زمان او به‌دست يعقوب ليث صفارى منقرض شد.

در حکومت طاهريان به‌دليل توجهى که آنها به کشاورزان داشتند، وضع رعايا بهتر از زمان حکّام عرب شد. در وضع معارف نيز طى اين مدت بهبودى حاصل شد.