اِبْنِ حُرَیوه محمد بن صالح بن هادی سماوی (د 1241ق/ 1826م)، عالم زیدی یمنی، حریوه لقب پدر وی بود. او در صنعاء پرورش یافت و بر علوم مختلف از ادبیات، علوم عقلی و اصول فقه اطلاع یافت. وی در فلسفه نظرات خاصی داشت. از جمله اینکه منشأ مشاجرات در مسائل عقلی را لفظی میدانست و بر آن بود که مسائل منطق بدیهی است. وی از تفکر مشّائی به حکمت اشراق گرایش یافت و به وحدت وجود قائل بود. او به جهت همین نظرات خاص فلسفی و نیز به سبب خردهگیری بر برخی از صحابه مورد سرزنش معاصران قرار گرفت. ابن حریوه در منازعهای که بین یک فرنگی خاطی و یک فقیه یمنی در بندر مُخا رخ داد و منجر به دستگیری فقیه یمنی گردید، سلطان عبدالله بن احمد المهدی را به سهلانگاری در دین نکوهید، به همین جهت وی مجازات و زندانی شد و سپس به جزیره کمران تبعید گردید. پس از چندی به بندر حدیده منتقل شد و در آنجا به فتوای برخی از علما به قتل رسید و جسد او را بر دار کردند (زباره، 2/274- 279). آثار: ابن حریوه آثار متعددی دارد که نسخههایی از آنها در دست است. از جملهٔ آنهاست: 1. توزیع العقال فی علم الرجال (رقیحی، 1/241)؛ 2. رسالهٔ حول الاختلاف بین الصحابهٔ و مایتعلّق بذلک (همو، 2/624)؛ 3. السؤال الوارد من علماء الحرم المحرّم و الجواب علیه حول آیات الصفات (همو، 2/648)؛ 4. سؤال و جواب حول انحطاط العلم فی آخر الزمان (همو، 2/647)؛ 5. الغطمطم الزخّار المطهر لحدائق الاْزهار که در رد کتاب السیل الجرّار نوشته است (همو، 3/1111؛ قائمهٔ، 31)؛ 6. القول الطیّب و العمل الصالح (رقیحی، 2/706) که ظاهراً همان تألیف شم 3 است؛ 7. منتهی الالمام فی احادیث الاحکام که نسخهٔ آن در کتابخانهٔ عز شرقی در صنعا موجود است ( قائمهٔ، 49). آثار دیگری نیز به او منسوب است همچون اختصار طبقات الزیدیهٔ و شرح تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسی که تا انتهای بحث وجود و عدم در آن آمده است (نک: زباره، 2/275، 277).