اِبْن‌ِ حاج، ابوعبدالله محمد بن ابراهیم جذامی غرناطی، معروف به ابن حاج و قنیقل، فقیه، متکلم و نحوی (د پس از 540ق/1145م). سیوطی (1/8) شهرت وی را فنقل ضبط کرده که احتمالاً تصحیف همان قنیقل است. ابن ابار که نزدیک‌ترین مأخذ به روزگار اوست، اطلاعات بسیار اندکی دربارهٔ وی به دست داده و تنها به ذکر نام و چند نکتهٔ مختصر بسنده کرده است (1/450). وی ظاهراً در غرناطه متولد شد و از استادانی چون ابوبکر غالب بن عطیّه، ابوالحسن بن باذش و ابومحمد بن عتّاب دانش آموخت (مراکشی، 6/108) و در ادبیات و علم کلام تبحر یافت. سیوطی (1/8، 9) از وی به عنوان فقیهی آگاه به نحو و ادب یاد کرده است. ابن حاج به تدریس نیز اشتغال داشته و به گفتهٔ مراکشی (همانجا) قرائت، فقه، ادبیات و کلام تدریس می‌کرده است. از شاگردان وی، ابوالحجاج ثغری تنها کسی است که ابن ابار (همانجا) شایستهٔ ذکر دانسته است. سیوطی و مراکشی (همانجاها) از چند تن دیگر نیز که از وی روایت کرده‌اند، نام برده‌اند. ابن حاج مدتی در جیّان و برخی نقاط دیگر عهده‌دار منصب قضا بود (مراکشی، همانجا). دربارهٔ سال درگذشت وی اختلافی نیست، اما محل درگذشت وی را سیوطی در مُرسیه و مراکشی در غرناطه دانسته است. ظاهراً ابن حاج هیچ گونه تألیفی نداشته است.
