اِبْنِ بَزْری، زینالدین جمال الاسلام ابوالقاسم عمر بن محمد بن احمد بن عکرمهٔ جزری (471-560ق/1078- 1165م)، فقیه شافعی. ابن بزری اهل جزیرهٔ ابن عمر - شهری در شمال موصل (اکنون در ترکیه) که از آن تا موصل 3 روز راه و محاط به دجله است (یاقوت، 2/138) - و امام، فقیه، مفتی و مدرس آن شهر بود (ابن خلکان، 3/444- 445). بزری منسوبِ بزر به معنی استخراج روغن کتان است (ذهبی، سیر، 20/352). وی نخست در جزیرهٔ ابن عمر فقه را از شیخ ابوالغنائم محمد بن فرج سلمی فارقی که نزیل جزیره بود و نیز از دادری فرا گرفت (ابن خلکان، همانجا؛ اسنوی، 1/258). وی از دانش عمویش هم بهرهور شد (همانجا). پس به بغداد سفر کرد و نزد کیای هراسی و امام محمد غزالی و برادرش احمد غزالی دانش آموخت و با ابوبکر شاشی (چاچی) صاحب کتاب المستظهری مصاحبت داشت و گروهی از دانشمندان را درک کرد و از علم آنان سود جست (ابن خلکان، 3/444). آنگاه به جزیره بازگشت و به تدریس پرداخت و مردم از نقاط مختلف به او روی آوردند (همو، 3/445). وی در فقه شافعی یگانهٔ روزگار بود (ابن اثیر، 11/321؛ ابوالفدا، 5/59). ابن بزری کتاب المهذب شیخ ابواسحاق شیرازی را شرح و اشکالات و اسماء رجال آن را بیان و تفسیر کرد و آن را الاسامی و العلل من کتاب المهذب نامید (ابن خلکان، 3/445). فتاوی او نیز مشهور است و سبکی بعضی از آنها را به تفصیل آورده است (7/252-253). ابن بزری 89 سال عمر کرد و در جزیره درگذشت (ذهبی، العبر، 3/33؛ اسنوی، 1/258).