آفتاب
ورود | عضویت
یکشنبه ۹ بهمن ۱۴۰۱ ۰۲:۵۱
  • اخبار
    • اخبار سیاسی
    • اخبار اقتصادی
    • اخبار فرهنگی
    • اخبار ورزشی
    • اخبار اجتماعی
    • اخبار فناوری
    • اخبار سلامت
    • اخبار ایران و جهان
    • پیشخوان روزنامه ها
  • دانش سرا
    • مقالات
    • کتاب الکترونیکی
    • دانستنی ها
    • لینک های مفید
    • فرهنگ فیلم
    • لغت نامه دهخدا
    • دائره المعارف
    • کتابهای منتشر شده
    • بانک های اطلاعاتی
  • چندرسانه ای
    • 60 ثانیه با اخبار
    • کیوسک آفتاب
    • فیلم
    • عکس
    • پادکست
    • اینفوگرافی
    • آفتاب پلاس
  • دیجیتال مارکتینگ
    • خدمات دیجیتال مارکتینگ
    • نیازمندیها
    • بانک مشاغل
    • وبگردی
    • بنر
    • مشاوره کسب و کار
    • رپورتاژ آگهی
    • کمپین
    • خدمات
    • سایتچین
  • گردشگری
    • مجله گردشگری آفتاب
    • گزارش لحظه ای جاده ها
    • نقشه ترافیک تهران
  • تفریح و سرگرمی
    • شبکه های اجتماعی
    • موسیقی
    • فیلم و سریال
    • تئاتر
    • آشپزی
    • کارت تبریک
    • فیلم های سینما
    • بازی های اینترنتی
    • شعر و ادب
    • گل و گیاه
    • ضرب‌المثل
    • فتوبلاگ
    • سخن بزرگان
    • تعبیر خواب
    • داستان سرا
    • فال و طالع بینی
    • چیستان
    • شخصیت‌ها
    • لطیفه

دائره المعارف بزرگ اسلامی

جلد یکم (آب - آل داوود)

جلد دوم (آل رشید - ابن ازرق)

جلد سوم (ابن ازرق - ابن سیرین)

جلد چهارم (ابن سینا - ابن میسر)

جلد پنجم (ابن میمون - ابوالعر قلانسی)

جلد ششم (ابوعزه - احمدبن عبدالملک بن شهید)

جلد هفتم (احمد بن علویه - ازبک خان)

جلد هشتم (ازبکستان - اشبیلیه)

جلد نهم (اشتب - البیره)

جلد دهم (البیری - باباطاهر)

جلد یازدهم (بابافرج تبریزی - برماوی)

جلد دوازدهم (برمکیان - بوسنوی)

ابن‌معتوق‌

اِبْن‌ِ مَعْتوق‌، شهاب‌الدین‌ بن‌ سعید موسوی‌ حُوَیزی‌ (1025- 1087ق‌/1616-1676م‌)، شاعر خوزستانی‌ شیعی‌ و مداح‌ اهل‌ بیت‌. گویا وی‌ در آغاز به‌ ابومعتوق‌ شهرت‌ داشته‌ است‌، زیرا در میان‌ اجداد او کسی‌ به‌ نام‌ معتوق‌ شناخته‌ نیست‌، اما فرزندی‌ به‌ نام‌ معتوق‌ داشته‌ است‌. شاید در اثر تحریف‌ ناسخان‌، ابومعتوق‌ به‌ ابن‌ معتوق‌ تغییر یافته‌ است‌ (نک: امین‌، 352-353). از زندگی‌ او آگاهی‌ اندکی‌ در دست‌ است‌. وی‌ در بصره‌ پرورش‌ یافت‌ (امینی‌، عبدالحسین‌، 11/316؛ هاشمی‌، 469؛ اسکندری‌، 315). طبعی‌ روان‌ و ذوقی‌ سرشار داشت‌ و از جوانی‌ به‌ سرودن‌ شعر بسیار علاقه‌مند بود، اما اشعار خویش‌ را گرد نمی‌آورد (معتوق‌، 3)، تا آنکه‌ در حدود 1055ق‌ (همانجا؛ ابن‌ معتوق‌، 26) به‌ سید علی‌ خان‌ که‌ از سوی‌ دولت‌ صفویه‌ بر بصره‌ ولایت‌ داشت‌، پیوست‌ (هاشمی‌، اسکندری‌، همانجاها). سید علی‌ خان‌ وی‌ را گرامی‌ داشت‌ و نیک‌ بنواخت‌. و بدین‌ سان‌ ابن‌ معتوق‌ در شمار ستایشگران‌ وی‌ درآمد و کوشید تا شعرهای‌ پیشین‌ خویش‌ را نیز گردآورد، اما در این‌ امر توفیق‌ نیافت‌ (معتوق‌، 4). در 1055ق‌ بود که‌ وی‌ شعر خویش‌ را در ستایش‌ سیدعلی‌ خان‌ سرود (ابن‌ معتوق‌، همانجا)، اما شهرت‌ او بیشتر به‌ سبب‌ مدایح‌ پرشوری‌ است‌ که‌ در ستایش‌ اهل‌ بیت‌ و به‌ ویژه‌ علی‌ بن‌ ابی‌ طالب‌(ع‌)، امام‌ حسن‌(ع‌) و امام‌ حسین‌(ع‌) سروده‌ است‌ (امینی‌، م‌.، 8؛ هاشمی‌، 470؛ اسکندری‌، 316؛ نک: ابن‌ معتوق‌، 16). هرچند که‌ در دیوان‌ او که‌ شامل‌ 52 مدح‌، 4 مرثیه‌ و برخی‌ سروده‌های‌ کوتاه‌ در موضوعات‌ گوناگون‌ و نیز چند قطعهٔ کوتاه‌ نثر است‌ (نک: همو، جم)، جز دو قصیده‌ در مدح‌ رسول‌اکرم‌(ص‌)، یک‌ قصیده‌ در مدح‌ علی‌ بن‌ ابی‌ طالب‌(ع‌) و یک‌ قصیده‌ در رثای‌ حسین‌ بن‌ علی‌(ع‌) که‌ در محرم‌ 1082 سروده‌ شده‌ است‌، شعر دیگری‌ دربارهٔ خاندان‌ پیامبر دیده‌ نمی‌شود (نک: همو، 6 -19، 213-216، جم). احتمالاً مدیحه‌های‌ وی‌ دربارهٔ امامان‌ شیعه‌ در زمرهٔ همان‌ شعرهایی‌ است‌ که‌ به‌ گفتهٔ فرزندش‌ معتوق‌ از میان‌ رفته‌ است‌ (ص‌ 3). برخی‌ از نویسندگان‌ اهل‌ سنت‌ از او به‌ عنوان‌ شاعری‌ که‌ در ستایش‌ علی‌ بن‌ ابی‌ طالب‌(ع‌) و دو فرزندش‌ از حد شرع‌ و عقل‌ پا فراتر نهاده‌ است‌، یاد کرده‌اند (هاشمی‌، اسکندری‌، همانجاها) که‌ البته‌ از تعصب‌ تهی‌ نیست‌ (نک: امینی‌، عبدالحسین‌، 308-309). بقیهٔ اشعار وی‌ سراسر در ستایش‌ خاندان‌ سیدعلی‌ خان‌ و به‌ مناسبت‌ پیروزیهای‌ آنان‌ بر اعراب‌، تبریک‌ و تهنیت‌ عیدهای‌ نوروز، فطر، قربان‌ و جز آن‌ سروده‌ شده‌ است‌ (ابن‌ معتوق‌، 86، 106، 134، 143، 208، جم؛ اسکندری‌، همانجا) و حتی‌ گاه‌ که‌ برخی‌ از آنان‌ در شهرهای‌ دیگر به‌ سر می‌برده‌اند، سروده‌های‌ خویش‌ را برای‌ ایشان‌ می‌فرستاده‌ است‌ (نک: ابن‌ معتوق‌، 207). ابن‌ معتوق‌ که‌ در واپسین‌ سال‌ عمر خویش‌ و یا اندکی‌ پیش‌تر، مفلوج‌ شده‌ بود، ناگزیر برخی‌ از سروده‌هایش‌ را به‌ فرزند خود املا می‌کرد (نک: همو، 188). شعر وی‌ دلنشین‌ و زیباست‌ و گاه‌ در نسیب‌ِ قصیده‌ها که‌ به‌ شیوهٔ قصیدهٔ کهن‌ عرب‌ سروده‌ شده‌ است‌، قطعه‌هایی‌ بسیار لطیف‌ به‌ چشم‌ می‌خورد و به‌ همین‌ سبب‌ شعر وی‌، به‌ رغم‌ شهرت‌ او به‌ غلو در مدح‌ اهل‌ بیت‌، در میان‌ اعراب‌ سنی‌ نیز رواج‌ یافته‌ است‌ و دیوان‌ او که‌ به‌ همت‌ فرزندش‌ و به‌ فرمان‌ سیدعلی‌ خان‌ گردآوری‌ شده‌ (معتوق‌، 5)، بارها در مصر، بیروت‌، اسکندریه‌ و نجف‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.

درباره ما

  • درباره آفتاب
  • قوانین و مقررات
  • سیاست حفظ حریم خصوصی
  • راهنمای آفتاب
  • نقشه سایت

تماس با ما

+۹۸ ۲۱ ۸۸۰۰ ۰۵۳۴

تلگرام آفتاب

اینستاگرام آفتاب

+۹۸ ۲۱ ۸۸۰۰ ۷۱ ۳۲

ایران، تهران، امیرآباد شمالی خیابان هفتم کوچه سوم پلاک ۳

پشتیبانی آفتاب

همکاری در کسب و کار

  • آگهی رایگان
  • تبلیغات در آفتاب
  • مشاوره کسب و کار

خبرنامه

برای عضویت در خبرنامه پست الکترونیک خود را وارد نمایید
عضویت
کلیه حقوق این سایت برای شرکت شبکه ی اینترنتی آفتاب محفوظ است.