اِبْنِ مَعْتوق، شهابالدین بن سعید موسوی حُوَیزی (1025- 1087ق/1616-1676م)، شاعر خوزستانی شیعی و مداح اهل بیت. گویا وی در آغاز به ابومعتوق شهرت داشته است، زیرا در میان اجداد او کسی به نام معتوق شناخته نیست، اما فرزندی به نام معتوق داشته است. شاید در اثر تحریف ناسخان، ابومعتوق به ابن معتوق تغییر یافته است (نک: امین، 352-353). از زندگی او آگاهی اندکی در دست است. وی در بصره پرورش یافت (امینی، عبدالحسین، 11/316؛ هاشمی، 469؛ اسکندری، 315). طبعی روان و ذوقی سرشار داشت و از جوانی به سرودن شعر بسیار علاقهمند بود، اما اشعار خویش را گرد نمیآورد (معتوق، 3)، تا آنکه در حدود 1055ق (همانجا؛ ابن معتوق، 26) به سید علی خان که از سوی دولت صفویه بر بصره ولایت داشت، پیوست (هاشمی، اسکندری، همانجاها). سید علی خان وی را گرامی داشت و نیک بنواخت. و بدین سان ابن معتوق در شمار ستایشگران وی درآمد و کوشید تا شعرهای پیشین خویش را نیز گردآورد، اما در این امر توفیق نیافت (معتوق، 4). در 1055ق بود که وی شعر خویش را در ستایش سیدعلی خان سرود (ابن معتوق، همانجا)، اما شهرت او بیشتر به سبب مدایح پرشوری است که در ستایش اهل بیت و به ویژه علی بن ابی طالب(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) سروده است (امینی، م.، 8؛ هاشمی، 470؛ اسکندری، 316؛ نک: ابن معتوق، 16). هرچند که در دیوان او که شامل 52 مدح، 4 مرثیه و برخی سرودههای کوتاه در موضوعات گوناگون و نیز چند قطعهٔ کوتاه نثر است (نک: همو، جم)، جز دو قصیده در مدح رسولاکرم(ص)، یک قصیده در مدح علی بن ابی طالب(ع) و یک قصیده در رثای حسین بن علی(ع) که در محرم 1082 سروده شده است، شعر دیگری دربارهٔ خاندان پیامبر دیده نمیشود (نک: همو، 6 -19، 213-216، جم). احتمالاً مدیحههای وی دربارهٔ امامان شیعه در زمرهٔ همان شعرهایی است که به گفتهٔ فرزندش معتوق از میان رفته است (ص 3). برخی از نویسندگان اهل سنت از او به عنوان شاعری که در ستایش علی بن ابی طالب(ع) و دو فرزندش از حد شرع و عقل پا فراتر نهاده است، یاد کردهاند (هاشمی، اسکندری، همانجاها) که البته از تعصب تهی نیست (نک: امینی، عبدالحسین، 308-309). بقیهٔ اشعار وی سراسر در ستایش خاندان سیدعلی خان و به مناسبت پیروزیهای آنان بر اعراب، تبریک و تهنیت عیدهای نوروز، فطر، قربان و جز آن سروده شده است (ابن معتوق، 86، 106، 134، 143، 208، جم؛ اسکندری، همانجا) و حتی گاه که برخی از آنان در شهرهای دیگر به سر میبردهاند، سرودههای خویش را برای ایشان میفرستاده است (نک: ابن معتوق، 207). ابن معتوق که در واپسین سال عمر خویش و یا اندکی پیشتر، مفلوج شده بود، ناگزیر برخی از سرودههایش را به فرزند خود املا میکرد (نک: همو، 188). شعر وی دلنشین و زیباست و گاه در نسیبِ قصیدهها که به شیوهٔ قصیدهٔ کهن عرب سروده شده است، قطعههایی بسیار لطیف به چشم میخورد و به همین سبب شعر وی، به رغم شهرت او به غلو در مدح اهل بیت، در میان اعراب سنی نیز رواج یافته است و دیوان او که به همت فرزندش و به فرمان سیدعلی خان گردآوری شده (معتوق، 5)، بارها در مصر، بیروت، اسکندریه و نجف به چاپ رسیده است.