اِبْن‌ِ ماهان، یعقوب، مشهور به سیرافی، پزشک ایرانی سدهٔ 3ق/9م. از زمان‌زندگی‌او اطلاعی دردست نیست و ابن‌ندیم (د 385ق) نیز در این باره اظهار بی‌اطلاعی کرده است (ص 356). همو (همانجا) و دیگران (قفطی، 378؛ ابن ابی اصیبعه، 1/203) او را سیرافی دانسته‌اند. در عین حال ابن ابی اصیبعه (همانجا) او را در طبقهٔ پزشکان سریانی یاد کرده است. این دو روایت از آن رو که اطبای سریانی در نواحی جنوبی ایران می‌زیسته و پزشکان جندیشاپوری غالباً از این گروه بوده‌اند، تعارضی با یکدیگر ندارند. می‌توان گفت با اینکه خود او یا خاندانش از سیراف فارس بوده است، به احتمال، پرورش او نزد استادان سریانی یا در سرزمین سریانیان، مانند شام بوده است. قفطی (همانجا) ابن ماهان را طبیبی مشهور دانسته و کتاب السفر و الحضر او را دلیل شهرت او و نیز «لطیف» دانسته است (قس: ابن ابی اصیبعه، 1/203). این کتاب طبی که نسخه‌ای از آن در دست نیست، برای استفاده در سفر و حضر تألیف یافته بوده است (نک: لکلرک، .(I/304 ابن ماهان با آنکه زبان سریانی را می‌دانست و در صدر دورهٔ ترجمه قرار داشت، اما گزارشی از فعالیت او در زمینهٔ ترجمه در دست نیست.