اِبْن‌ِ ماشِطه، ابوالحسن علی بن حسن، دیوان سالار بلند پایهٔ سده‌های 3 و 4ق/9 و 10م. از زندگی او اطلاعات بسیار اندکی در دست است. با آنکه نویسندگان نزدیک به زمان او که بیشتر در سدهٔ 4ق می‌زیستند، از آثار او نام برده و از برخی از آنها در تألیفات خود استفاده کرده‌اند، ولی به شرح حال خود وی نپرداخته‌اند. همین قدر معلوم است که از کاتبان بزرگ بوده و به امور دیوانی تسلط کافی داشته (مرزبانی، 155) و به ویژه در حساب و فن خراج پرآوازه بوده است (ابن ندیم، 150). وی که گویا از سوی رقیبان خود و به سخره به ابن ماشطه مشهور شد (قس: یاقوت، 13/15)، در وزارت حامد بن عباس (306-311ق) به روزگار خلافت مقتدر عباسی که علی بن عیسی بن جراح (نک: ه د، ابن جراح) بر کارها چیرگی یافت، به جای هشام بن عبدالله، معروف به ابوقیراط به ریاست دیوان بیت‌المال منصوب شد (تنوخی، 4/54). وی مدتی نیز معزول و زندانی شد. چنانکه خود وی طی ابیاتی از آن ایام سخن گفته و یادآور شده است که حبس‌ِ کارگزاران دولت پس از عزل، در آن روزگار امری عادی بود و او نه به گناهی، بلکه به سبب کرامت و بزرگواریش زندانی شده است (مرزبانی، همانجا). از تاریخ تولد و مرگ ابن ماشطه نیز اطلاع دقیقی در دست نیست. مرزبانی (همانجا) او را پس از 310ق/1922م، در حالی که بیش از 90 سال داشته، دیده بوده است و تنوخی (همانجا) بر آن است که وی حدود 100 سال یعنی تا حدود 320ق زندگی کرد. با اینهمه چون گفته‌اند کتاب اخبارالوزراء او شامل شرح احوال وزرا تا پایان روزگار خلیفه‌الراضی (د 329ق) است (مسعودی، 1/17)، از این رو می‌بایست چندگاهی پس از آن هم زیسته باشد، اما تاریخ 350ق که بغدادی (1/680) به عنوان تاریخ درگذشت او یاد کرده، به کلی بعید می‌نماید.آثار: نویسندگان متقدم آثاری از ابن ماشطه ذکر کرده‌اند که هیچ یک از آنها اکنون در دست نیست: جواب المُنْعِت در فن کتابت (تنوخی، همانجا)، کتاب الخراج (ابن ندیم، همانجا)، کتاب تعلیم بعض المؤامرات که ابن ندیم (همانجا) آن را به خط خود ابن ماشطه دیده بوده است، اخبار الوزراء که تا آخر روزگار خلافت الراضی را در برداشته است (مسعودی، همانجا) و تنوخی و ابن صیرفی از آن در آثار خود استفاده کرده‌اند I/376) ؛ GAS, سوردل، .(1/7 وی شعر نیز می‌سرود و مرزبانی (همانجا) و به تبع او یاقوت (13/16-17) اشعاری از او نقل کرده‌اند.