اِبْنِ کُرّ، ابوعبدالله شمسالدین محمد بن عیسی بن حسن بن کر (681 -759 یا 763ق/1282 یا 1362م)، موسیقیدان، فقیه حنبلی، محدث، ادیب و صوفی. نسبت وی به مروان حمار واپسین خلیفهٔ بنی مروان میرسد. پدرش عیسی به هنگام غلبهٔ هلاکو بر بغداد در آن شهر میزیست و از آنجا به قاهره مهاجرت کرد و محمد در همانجا زاده شد (صفدی، 4/305-306؛ ابن حجر، 5/387). وی قرآن را نزد شیخ علی شَطَّنَوْفی آموخت و احکام عبدالغنی و عمدهٔ شیخ موفقالدین و ملحهٔ الاعراب حریری و جز آن را حفظ کرد. از مشایخ زمان خود چون دمیاطی و ابرقوهی و غازی حلاوی و مؤنسه خاتون، دختر عادل و دیگران بهره گرفت و موسیقی را از قاضی علاءالدین ابن تراکیشی حنبلی آموخت (صفدی، 4/306؛ ابن حجر، همانجا؛ ابن تغری بردی، 10/331). ابن حجر استاد او را در موسیقی بیش از یک تن دانسته است (همانجا). وی کتابی در موسیقی به نام غایهٔ المطلوب فی علم الانغام و الضروب نوشت که امروز اثری از آن برجای نیست. صفدی مینویسد: مقدمهٔ آن کتاب را از وی در زاویهاش در شوال 745 شنیدم، و مرا گفت که خطای جمعی از پیشینیان چون فارابی در این فن بر او آشکار گردیده و دلیلهایی نیز بر این امر آورده است (همانجا). وی در روش قدما به شیوهٔ علمی و عملی به بررسی و مطالعه پرداخت و روشهای آنان را نقل و تحریر کرد. به روزگار خویش در علم موسیقی برتر از دیگران بود و شماری از بزرگانِ علم آواز نزد او به آموزش مشغول بودند (همو، 4/305). نغمهای از آنچه ابوالفرج اصفهانی در کتابش آورده، مورد بررسی او قرار نگرفت، مگر آنکه آن را به بهترین وجهی بیان کرد (ابن حجر، همانجا). ابن حجر به نقل از ابن فضلالله مینویسد: او با من رفت و آمد داشت. روزی خود آنچه دربارهٔ فارابی شنیده بودم، از او دیدم: او با آواز خود شنوندگان را میخنداند، سپس میگریاند و سرانجام به خواب میبرد (همانجا). همو به نقل از ابن الصائغ حنفی مینویسد که ابن کر روزی بر جمعی که آواز میخواندند میگذشت، در حالی که قاطرش را هماهنگ آواز آنان حرکت میداد. او را شیخی با عزت نفس، دلیر و پاکدامن خواندهاند و با آنکه پیشوای علم موسیقی در عصر خود بود، از راه موسیقی کسب معاش نمیکرد (همانجا). ابن کر صوفی صاحب خرقه و شیخ زاویهای در نزدیکی مشهد حسین (ع) در قاهره بود (صفدی، 4/305؛ ابن تغری بردی، 10/330). وی در بعضی از مدارس مصر حدیث، فقه، لغت و ادب تدریس میکرد و کسانی چون حافظ عراقی و دیگران از شاگردان او بودند (ابن حجر، همانجا؛ زرکلی، 6/323؛ بستانی ف ). ابن کر در قاهره درگذشت.