اِبْنِ غَلْبون، ابوالطیب عبدالمنعم بن عبدالله بن غلبون بن مبارک (12 رجب 309-7 جمادیالاول 389ق/16 نوامبر 920-26 آوریل 999م)، مقری و محدث شافعی مصری. وی در حلب زاده شد، در مصر سکنی گزید و همانجا درگذشت (ابن خلکان، 5/277؛ ابن جزری، غایهٔ، 1/470). ابن غلبون در قرائت از استادانی مانند ابراهیم بن عبدالرزاق، محمد بن جعفر فریابی و ابن خالویه بهره برد (ذهبی، تاریخ، 184؛ ابن جزری، همان، 1/470-471) و از عبیدالله بن حسین انطاکی، عدی بن احمد بن عبدالباقی اذنی و احمد بن محمد بن عمارهٔ دمشقی حدیث شنید (ذهبی، همانجا). ابن سوار به خطا محمد بن سنان شیزری معروف به ابن سرج (ه م) را از مشایخ او شمرده است (نک: ابن جزری، همان، 1/471). ابن غلبون بعدها خود در این دو رشته به تدریس پرداخت. برخی از شاگردان وی در قرائت عبارت بودند از: فرزندش ابوالحسن طاهر، مکی بن ابی طالب قیسی، ابوعمر طلمنکی، احمد بن نفیس و مقدسی جغرافیدان مشهور (ذهبی، ابن جزری، همانجاها؛ مقدسی، 202). در حدیث نیز کسانی همچون عبیدالله بن احمد بن سخت رقّی، احمد بن ابراهیم بن کامل صوری، محمد بن جعفر میماسی و حسن بن اسماعیل ضراب از وی بهره بردهاند (ذهبی، همانجا). وی هم از نظر وسعت آگاهی و دقتِ علمی، و هم از نظر خصوصیات اخلاقی مورد تمجید پیشینیان قرار گرفته (ابن خلکان، همانجا، به نقل از ثعالبی؛ ذهبی، همان، 185، به نقل از ابوعمرودانی) و وزیر وقت ابوجعفر ابن فضل نیز بسیار او را احترام میداشته است (ذهبی، معرفهٔ، 1/286). ابن غلبون در خصوص مسایل مربوط به قرائت نظراتی ابراز داشته که شاگردش مکی بن ابی طالب برخی از آنها را در کتاب الکشف بازگو کرده است (از جمله نک: 1/58، 97، 117، جم). او علاوه بر قرائت و حدیث در ادب و شعر نیز دستی داشته است، به طوری که برخی چون ثعالبی ادب وی را ستودهاند (ابن خلکان، همانجا) و در منابع ابیاتی را از او نقل کردهاند (نک: همانجا؛ ابن جزری، غایهٔ، 1/471). مهمترین اثر او که تاکنون نسخهای از آن یافت نشده الارشاد در قرائات هفتگانه است که از اولین آثار مهم در این زمینه شمرده میشود و از همان زمانِ تألیف مورد عنایت مقریانی چون مهدوی و پس از آن مورد استفادهٔ کسانی چون ابن بلیمه قرار گرفته و ابن جزری آن را یکی از مأخذ خود در گردآوری النشر قرار داده است (نک: النشر، 1/79- 80). اثر دیگری از او با عنوان الاستکمال لبیان مذاهب القراء السبعهٔ فی التفخیم و الامالهٔ، به صورت خطی در کتابخانههای جامع کبیر صنعا (صنعا، 1/22)، چستربیتی ( آربری، شم و موزهٔ بریتانیا (ریو، شم نگهداری میشود. همچنین رسالهای خطی در خصوص استعاذه در گوتا موجود است ( پرچ، شم که بروکلمان آن را به ابن غلبون نسبت داده است )، GAL,S,I/330) ولی چون اطلاعات کافی دربارهٔ مؤلف در نسخهٔ مزبور ذکر نشده، سزگین انتساب این اثر را به ابن غلبون مورد تردید قرار داده است ؛ GAS,I/15) برای دیگر آثار منسوب، نک: حاجی خلیفه، 1/644 - 645، 2/1737- 1738).