در این کتاب از مجموعه 'ایران و همسایگان 'طی شش فصل, تحولات عمدتا سیاسی جمهوری خودمختار نخجوان, از چیرگی روسها تا سقوط بلشویکها ( 1991ـ 1828م) شرح و بررسی شده است .به تصریح مولف در مقدمه, در این کتاب جمهوری خودمختار نخجوان به صورت مجزا و جدا از ترکیب جمهوری آذربایجان و براساس مبنای حقوقی و سیاسی عهدنامه تحمیلی ترکمانچای 1828م/ 1243ق بررسی میشود .در فصل اول 'جغرافیای سیاسی نخجوان 'توصیف و تشریح میگردد .فصل دوم شامل بررسی پیشینه تاریخی نخجوان و تحولات سالهای 1828تا 1907است .تحولات نخجوان در سالهای 1907تا 1917م/ 1320تا 1333ه.ق موضوع فصل سوم کتاب را تشکیل میدهند . فصل چهارم به بررسی رویدادها و تحولات نخجوان در سالهای 1918تا 1924م/ 1333تا 1339اختصاص یافته است .نویسنده در فصل پنجم اوضاع و احوال نخجوان را از دوران مربوط به حاکمیت بلشویکها طی سالهای 1924تا 1991میلادی, بررسی میکند .آخرین فصل کتاب (ضمایم) شامل متن تعدادی قرارداد, نقشه و فهرست منابع است .