'روژه مارتن دوگار '( 1881ـ 1958) نویسنده فرانسوی در این رمان, داستان برخورد عقاید و آرا را به تصویر میکشد .متن رمان مجموعهای است از گفت و گو, نامه, سخنرانی و یادداشت که جملگی بیان کننده این برخورد است' .دگرگونی فهم بشر از دین همراه با پیشرفت علوم طبیعی 'یا 'انطباق دین با معرفت هر عصر 'که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم موضوع روز اروپاییان بوده در این رمان از زبان شخصیتها ـ اعم از موافق و مخالف ـ با بیانی ساده روایت میشود .بخش پایانی رمان, توصیفی است از غلبه تربیت دینی بر قهرمان داستان و رویکرد جوانان به همان دین سنتی و کلیسا .به موازات بحثهای یاد شده, موضوعات دیگری نیز در رمان مطرح میشود ;از جمله :قضیه دریفوس, محاکمه امیل زولا, واکنش ملت پرستانه و تعصبآمیز و خشن توده مردم نسبت به دریفوس و زولا که حتی تا مرحله حمله برای کشتن زولا پیش میرود .بدین ترتیب, این اعمال جلوه دیگری است از برخورد عقاید و آرا که در صحن دادگاه به صورت دادرسی و در کوچه و خیابان با هیاهو و خشونت بروز میکند .