مآثم . [ م َ ث ِ ] (ع اِ) گناهها. ج ِ مَأثَم که مصدر میمی است به معنی اِثْم (غیاث ) (آنندراج ). ج ِ مأثم و مَاثَمَهٔ. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : اگر از راه مطالبات برخیزند هم ایشان به درجه ٔ مثوبت عفو در رسند و هم ذمت من از قید مآثم آزاد گردد. (مرزبان نامه ص 270). رجوع به مأثم شود.

مآجر. [ م َ ج ِ ] (ع اِ) ج ِ مَأجَر. مکانهای اجاره ای . (فرهنگ فارسی معین ) : و بعضی گفته اند که آن همچنان است که ما را مباح کرده اند از مناکح و مآجر در حال غیبت امام . (ترجمه ٔ النهایه ٔ طوسی ج 1 ص 134).

مآجل . [ م َ ج ِ ] (ع اِ) ج ِ مَأجَل . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). رجوع به مأجل شود.

مئخار. [ م ِءْ ] (ع ص ) بسیار درنگ کننده . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || درخت خرما که باقی ماند ثمر آن تا آخر سرما و آخر ایام درو آن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء): نخلهٔ مئخار؛ درخت خرما که بار آن تا آخر زمستان باقی ماند و گویند تا آخر چیدن آن . ج ، مآخیر. (از اقرب الموارد).

مآخذ. [ م َ خ ِ ] (ع اِ) ج ِ مَأخَذ. (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). و رجوع به مأخذ شود. || دامها. (از اقرب الموارد).
- مآخذالطیر ؛ دامها و جز آن که بدان مرغان را صید کنند. (منتهی الارب ) (آنندراج ). جاهایی که مرغان را گیرند. (از اقرب الموارد).

مآخیر. [ م َ ] (ع اِ) ج ِ مُؤَخَّر. (ناظم الاطباء).
- مآخیرالشی ٔ ؛ پسین و آخرین جزو از چیزی . (ناظم الاطباء) (از فرهنگ جانسون ).

مآدب . [ م َ دِ ] (ع اِ) ج ِ مَأدَبَهٔ و مَأدُبَهٔ. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (اقرب الموارد). رجوع به مأدبهٔ شود.

مآدیر. [ م َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ مَأدور.(منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). رجوع به مأدور شود.

مآذن . [ م َ ذِ ] (ع اِ) ج ِ مِئذَنَهٔ. (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (اقرب الموارد). رجوع به مئذنهٔ شود.

مئذنهٔ. [ م ِءْ ذَ ن َ ] (ع اِ) جای اذان و مناره . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). جای اذان یا مناره . (از اقرب الموارد). محل اذان . گلدسته . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). ج ، مآذن . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد) : به وقت اذان بر قاعده از بهر اقامت رسم اذان بر مئذنه رفتم . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی چ شعار ص 316).
ای بلال خوش نوای خوش صهیل
مئذنه بر رو بزن طبل رحیل .

مئر. [ م َ ءِ / م ِ ءَ ] (ع ص ) (از «م ٔر») مفسد و فتنه انگیز. (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).

مئر. [ م ِءَ ] (ع اِ) (از «م ٔر») ج ِ مِئرَهٔ. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). رجوع به مئرهٔ شود.

مئر. [ م َ ءِ ] (ع ص ) (از «م ٔر») امر مئر؛ کار دشوار و سخت . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).

مئر. [م ِ ءَرر ] (ع ص ) (از «ارر») بسیار جماع کننده . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از ذیل اقرب الموارد). بسیار چالشکر با زنان . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).

مئران . [م ِءْ ] (ع اِ) (از «ارن ») جای باش وحوش . ج ، مآرین . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از ذیل اقرب الموارد).

مآرب . [ م َ رِ ] (ع اِ) ج ِ مَأرَبَهٔ. (ترجمان القرآن ) (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (اقرب الموارد). نیازها. حاجتها : قال هی عصای اتوکؤا علیها و اهش بها علی غنمی و لی فیها مآرب اخری . (قرآن 18/20). دیگری به قوت عقل بر مطالب و مآرب خویش رسیده . (کلیله و دمنه ). برادران بعد از استماع پیغام ... به تازه رویی رسول را با انجاز (۱) مآرب و عطا بازفرستادند. (سلجوقنامه ٔ ظهیری ص

مئرهٔ. [ م ِءْ رَ ] (ع اِ) (از «م ٔر») کینه و دشمنی . ج ، مِئَر. || سخن چینی . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).

مآرین . [ م َ ] (ع اِ) ج ِ مِئران . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). رجوع به مئران شود.

مئزاب . [ م ِءْ ](معرب ، اِ) ناودان . ج ، مآزیب . مشتق از ازب الماء است یا معرب از فارسی است یعنی به میزاب را (کذا). (منتهی الارب ). مأخوذ از میزاب فارسی ، ناودان . (ناظم الاطباء). فارسی معرب است ... و اهل حجاز و اهل مدینه و مکه آن را استعمال کرده اند و گویند: صلی تحت المیزاب . (از المعرب جوالیقی ص 326). و رجوع به میزاب شود.

مئزار. [ م ِءْ ] (ع اِ) مئزر. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) (اقرب الموارد). رجوع به مئزر شود.

مآزب . [ م َ زِ ] (ع اِ) ج ِ مِئزاب . (منتهی الارب ذیل ازب ). رجوع به مئزاب و مآزیب شود.

مآزر. [ م َ زِ ] (ع اِ) ج ِ مِئزَر. (منتهی الارب )(ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). رجوع به مئزر شود.

مئزر. [ م ِءْ زَ ](ع اِ) چادر. ج ، مآزر. (منتهی الارب ). چادر و ازار وزیرجامه و فوطه و لنگی که بر کمر بندند. (ناظم الاطباء). ازار. فوطه . لنگ . چادر. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). ازار. مئزرهٔ. مئزار. اِزر. (اقرب الموارد).

مئزرهٔ. [ م ِءْ زَ رَ ] (ع اِ) مئزر. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) (اقرب الموارد). رجوع به مئزر شود.

مآزف . [ م َ زِ ] (ع اِ) ج ِ مأزفهٔ. (اقرب الموارد) (محیط المحیط) (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء ذیل مأزفهٔ). رجوع به مأزفه ٔ شود.