تصور نزديک شدنِ تاريخ زايمان، زن جوان را در ماه‌هاى آخر حاملگى به خود مشغول مى‌دارد، بلکه او را احاطه مى‌کند. اغلب خانم‌ها در برابر آن شجاع و عاقل هستند. آنان به خود تحمل و مقاومت تلقين مى‌کنند، که اين چيزى است که مادران خود آنها و زنان بى‌شمار ديگر تحمل نمود‌ه‌اند. اما زنانى نيز يافت مى‌شوند که ترس و اضطراب و خوف و بيم سلامت آنها را مختل نموده و براى آنها مزاحمت‌هاى جدى پيش خواهد آورد. البته آبستنى عوارض و ناراحتى‌هاى سبک و بى‌ضررى با خود دارد. اما در تحت‌تأثير وحشت و ترس، شدت خواهد يافت. بعضى اطباء و متخصصين زايمان بر اين نظر هستند که تهوع و استفراغ در دوران باردارى ناشى از ترس از زايمان مى‌باشد ولى امروز وحشت از زايمان به‌طور کلى بى‌جا و بى‌مورد است. چون راه‌هاى مختلفى براى تخفيف درد وجود دارد.


زنانى که زياد جوان نيستند تصور مى‌کنند که سن زياد جائى براى بيم و هراس آنها خواهد بود. اين درست است که در خانم‌هاى جوان راه‌هاى تولد حالت ارتجاعى بيشترى دارند و کمتر مقاومت مى‌کنند، اما مى‌بينيم که زنانى که در چهارمين ده سال زندگى اولين کودکان خود را به دنيا مى‌آورند، يک وضع حمل سريع و بدون نقص دارند. چگونگى اجراء وضع حمل علاوه بر اينکه تابع ساختمان راه‌هاى تولد و اندازهٔ سر نوزاد مى‌باشد، تابع نيروى ماهيچه‌هائى که کار خود راندن جنين به بيرون است نيز خواهد بود. ساده‌تر بگوئيم يعنى تابع دردها است. دردهاى ضعيف مى‌تواند براى خانمى که در سنين جوانى است، وضع حمل را طولانى و سخت کند، همچنين دردهاى شديد و قوى مى‌تواند براى زنى مسن زايمان را سرعت بخشد. هر زن بايد پيوسته به خاطر داشته باشد که در هيچ صورت دليلى براى ترس و وحشت وجود ندارد. بلکه خانم بايد با کمال آرامش و اطمينان روح و جسم خود را براى مسئله‌اى که در پيش دارد آماده نمايد. او همهٔ هيجانات را بايد به اين اميد تحمل کند که در آيندهٔ نزديک طفل خود را در بازوانش خواهد گرفت، و جسم وى از حمل باز سنگين آزاد خواهد شد.


- تأخير در زايمان:

وقتى از روز پيش‌بينى شده براى زايمان مى‌گذرد با سپرى شدن روزهاى نگرانى خانم افزايش مى‌يابد و خانم با خود مى‌گويد مبادا آبستنى به‌طور غيرطبيعى زياد به طول انجامد و طفل جا بماند.


اگر وزن زن نه افزايش مى‌يابد و نه کاسته مى‌گردد در اين صورت حتماً بايد قابله و پزشک در جريان امر قرار داد. وضع حمل بايد پس از گذشت پنج ماه من‌هاى ده روز از روزى که براى اولين بار حرکت جنين را مادر احساس نموده به وقوع پيوندد.

آغاز وضع حمل

شروع وضع حمل را درد اعلام مى‌کند، و آن در اثر انقباض رحم توليد مى‌شود، که در ابتدا ضعيف و گاه گاه است، اما به‌تدريج متوالى و پى در پى و شديد مى‌گردد. اين ارگان چيزى جز يک ماهيچهٔ تو خالى نيست که جنين را در بر دارد. به‌واسطهٔ انقباض آن در آخر حاملگى کودک به خارج رانده مى‌شود. در آخر آبستنى و قبل از شروع حقيقى زايمان دردهائى پيدا مى‌شود (پيش‌ درد) که جوان از آن چيزى درک نمى‌کند. شدت و نيروى وى مانند درد در اثناء وضع حمل است، و آن باعث مى‌شود که سر نوزاد در آخرين زمان آبستنى عميق‌تر قرار گيرد. آن طورى که اطبا و متخصصين زايمان اظهار مى‌دارند، در لگن جايگير مى‌شود. در ابتدا درد کم و گاه گاه حس مى‌شود و به‌تدريج و کم‌کم متوالى و شديد مى‌گردد. به‌طورى که شروع درد حقيقى زايمان را به زحمت مى‌توان تشخيص داد. و اين تا مدتى تداخل مى‌کند. شايد اضطراب در آخرين روزها، بى‌خوابى، ناراحتى عمومى که خانم‌هاى زيادى به آن مبتلا مى‌شوند، اثر آن همين پيش درد باشد. اما در اغلب موارد آغاز وضع حمل و شروع دردهاى حقيقى به‌طور ناگهانى و واضح در نتيجهٔ احساس يک کشيدگى در کمر قابل شناختن است. احساس درد شبيه به رگل ماهيانه است. دردها بيشتر هنگام شب عارض مى‌شوند.


در اينجا لازم است يک مورد استثنائى را به اطلاع برسانيم: قبل يا همزمان با شروع درد ممکن است از کانال تولد (واگينا) مايعى خارج شود. چنانچه هنگام خواب پيش آيد ممکن است خانم جوان چنين پندارد که شايد جريان بدون ارادهٔ مثانه بوده است (ادرار) البته اين از يک مثانهٔ ضعيف در هنگام باردارى بعيد نخواهد بود. در اين موقع خانم در کمالِ آرامش و خونسردى مى‌تواند خود شخصاً آزمايش نمايد، که آيا آن ادرار است يا ”مايع جنين“؟ (مايعى که چنين در آن شناور است). براى انجام اين آزمايش بايد خانم روى يک لگن نبشيند. در وقت خروج مايع غالباً براى خانم محسوس و قابل تشخيص است که آن از مجراى ادرار خارج مى‌شود، يا از کانال تولد. البته بايد به مايع دفع شده نيز توجه شود، چنانچه کاملاً شبيه ادرار نباشد، يا غيرطبيعى به‌نظر آيد و کمى متمايل به رنگ سبز باشد در اين صورت بدون ترديد ”حباب جنين“ يعنى محفظه‌اى که جنين را در بر دارد خيلى زود وقبل از موقع ترکيده است. اما همهٔ خانم‌ها در اولين آبستنى قادر به آزمايش، و يا تشخيص آن نخواهند بود. بايد کاملاً توجه داشت و در صورت احتمال ترکيدن حباب جنين، فورازنگ خطر را به صدا در آورده و به قابله يا بيمارستان منتخب مراجعه کرد.


- شروع وضع حمل:

وقتى وضع حمل شروع مى‌شود، زن نبايد تنها باشد، بلکه فوراً بايد به قابله خبر داده و خود تا آمدن او به تختخواب برود. تختخواب بايد براى وضع حمل از قبل آماده باشد (چنانچه قصد وضع حمل در خانه بوده است) و چنانچه تصميم براى فارغ شدن در زايشگاه گرفته شده است، بايد با همهٔ وسائل و اشياء و لوازم که مهيا شده عازم بيمارستان شود.


حادثهٔ مهمى که مشتاقانه و در عين حال مضطربانه منتظر آن بود اکنون به وقوع پيوسته است. حالا بايد اولين و بهترين اصل يعنى ”آرامش“ رعايت گردد. با همهٔ هيجان و تحرکى که شروع به هر زايمان با خود مى‌آورد نبايد از حالت آرامش خارج شد. زنانى که مکرر فارغ شده‌اند و کفيت وضع حمل را مى‌توانند حدس بزنند، غالباً به وضوع آرام‌تر هستند. آنها با شروع درد، گاهى دست از کار روزانه خود هم بر نمى‌دارند؛ اما اين خلاف قاعده و دستور طب است، و بايد اين عمل را به‌هيچ دليلى انجام نداد. ضمن توصيه به حفظ آرامش گفته نشده است که زن جوان از شروع درد زايمان کاملاً خود را بى‌حرکت نگاه دارد، بلکه برعکس وقتى قابله وارد شد، ممکن است، به خانم دستور راه رفتن در اطاق و سر پا ايستادن بدهد، به‌خصوص وقتى که هنوز دردها ضعيف و گاه به گاه است. هنگامى که ماما حضور پيدا مى‌کند، زن جوان خود را در کنار او آسوده خاطر و حمايت شده احساس مى‌نمايد. قابله در کمال آرامش اشياء و لوازم کار خود را آماده و کامل مى‌کند. غالباً لازم است که تنقيه انجام گردد: بخش خارجى اندام تناسلى بايد وسيلهٔ يک محلول ضدعفونى تميز شود. قابله از طرز کار و استعمال آنها با زن حامله صحبت مى‌نمايد. در زمان کوتاهى در اطاق زائو آرامش کامل حکم‌فرما مى‌شود. و آماده کردن وسائل کار و اشياء لازم نيز به پايان مى‌رسد.


اگر وضع و حالت غيرطبيعى وجود ندارد؛ زن بايد خود را براى زايمانى که شايد ساعت‌ها به‌طول انجامد آماده کند، و آن درد را تحمل نمايد. مدت زايمان در فرد فرد بانوان متفاوت است و تابعِ ساختمان لگن خاصره که طبيب و قابله با پرگار مخصوص اندازه‌گيرى نموده، و وضع آن را در دوران باردارى بررسى و آزمايش نموده‌اند و تابع اندام‌هاى نرم در راه‌هاى تولد، (رحم) کانال، ناحيهٔ بين کانال و مقعد که آن را دام مى‌ناميم شدت دردها و قدرت و نيروهاى ماهيچه‌هاى زير شکم و بالأخره تابع اندازهٔ نوزاد به‌خصوص سر او مى‌باشد. ساختمان و اندازهٔ اندام‌ها نيز در خانم‌ها يکسان نيست، به همين جهت مدت زايمان‌هاى طبيعى نيز در اشخاص متفاوت مى‌باشد.


مدت زايمان‌هاى طبيعى را معمولاً ۱۲ ساعت حساب مى‌نمايند، اما وضعيت مساعد و مناسب مى‌تواند اين زمان را کوتاه‌تر و وضعيت‌هاى نامناسب طولانى‌تر نمايد.