ین سوره هشتاد و هشت آیه دارد و قبل از هجرت، در مکّه نازل شده است. به مناسبت ورود کلمه ”قَصَص“ در آیه ٢۵ ، این سوره نیز ”قَصَص“ نام گرفته است که به معنای ”بیان سرگذشت“ می‌باشد. آیات ٣ تا ٤٦ این سوره به‌طور مفصّل به ماجرای حضرت موسی و فرعون و آیات انتهایی آن نیز به داستان قارون می‌پردازد و به سرنوشت صابران نیکوکار و فاسدان گناهکار اشاره می‌فرماید. اگر چه در سی و چهار سوره از سوره‌های قرآن کریم به...
این سوره در مدینه نازل شده و دارای هجده آیه و به نام سوره حجرات یا سوره آداب و اخلاق نامیده شده است. حجرات جمع ”حُجره“ است و چون در این سوره نام حجره‌های پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله (که بسیار ساده و از گل و سقف آن از چوب و شاخه‌های خرما بود) برده شده، این سوره حجرات نامیده شده است. در این سوره مسائلی مطرح شده که در سوره‌های دیگر نیست. از جمله: ۱. پیشی نگرفتن از پیامبر صلی الله علیه و آله و آ...
این سوره، از سوره‌های مکّی است و به مناسبت نام لقمان، که در تمام قرآن تنها دو بار، آن هم در این سوره آمده، لقمان نامیده شده است. این سوره از جمله شش سوره‌ای است که با حروف مقطّعه ”الم“ آغاز می‌شوند. محتوای سوره لقمان را می‌توان در این موارد خلاصه نمود: ۱. بیان عظمت و اهمیّت قرآن در هدایت بشر. ۲. تقسیم انسان‌ها به نیکوکار و مستکبر و بیان سرنوشت آنان. ۳. بیان برخی معجزات علمی قرآن از قبیل قانون...
درباره حروف مقطّعه، اقوال مختلفی گفته شده است، از جمله: ۱. قرآن، معجزه الهی از همین حروف الفبا تألیف یافته که در اختیار همه است، اگر میتوانید شما نیز از این حروف، کلام معجزهآمیز بیاورید. ۲. این حروف، نام همان سوره‌ای است که در ابتدایش آمده است. ۳. این حروف، اشاره به اسم اعظم الهی دارد. ۴. این حروف، نوعی سوگند و قسم الهی است. ۵. این حروف، از اسرار بین خداوند و پیامبر است و مطابق بعضی روا...
سوره آلعمران دارای دویست آیه است و آیات آن از یک نظام و هماهنگی خاصّی برخوردار هستند. این سوره در مدینه نازل شد و نزول آن زمانی بود که ندای دعوت اسلام درجهان آن روز بلند و دشمنان حساس و گوش به زنگ شده بودند. چنانکه در تفسیر المیزان آمده است، عدّهای از مسیحیان منطقهی نجرانِ یمن، برای شنیدن سخنان پیامبر به مدینه آمدند که هشتاد و چند آیه اوّل این سوره برای توضیح معارف اسلام به آنان یکجا نازل گر...
این سوره یکصد و هفتاد و شش آیه دارد و در مدینه نازل شده است. محتوای آن، دعوت به ایمان و عدالت، عبرت از امتهای پیشین، قطع رابطهی دوستانه با دشمنان خدا، حمایت از یتیمان، احکام ازدواج و ارث، لزوم اطاعت از رهبر الهی، هجرت، جهاد در راه خدا و ... است و از آنجا که سی و پنج آیهی اول این سوره، پیرامون مسائل خانوادگی است، به سورهی نساء (زنان) نامگذاری شده است.
سیمای سوره مائده این سوره یکصد و بیست آیه دارد و چند ماه پیش از رحلت پیامبر اکرم (ص ) نازل شده و هیچ یک از آیات آن نسخ نگشته است. این سوره به خاطر دعای حضرت عیسی (ع) برای نزول مائده‌ی آسمانی که در آیه ی 114 آمده ، مائده نامیده شده است. البتّه به عهد و عقود، نیز نامگذاری شده و در مجموع آیات این سوره نسبت به یک پیمان‌شکنی مهم هشدار می‌دهد. بیشترین خطاب ”یا ایّها الّذین آمنوا“ در این سوره است. مثلا...
این سوره ، یکصد و شصت و پنج آیه دارد و همه‌ی آیاتش یکجا در مکّه و با تشریفات خاصّی نازل شده است. جبرئیل، این سوره را با بدرقه‌ی هفتاد هزار فرشته بر پیامبر خدا (ص) نازل کرد. پیام اصلی آیات این سوره، مبارزه با شرک و دعوت به توحید است. از آنجا که مشرکان جزیره العرب به اعتقاد خود، بعضی چهارپایان را حلال و برخی را حرام می‌دانستند، قرآن در مقام مبارزه با اینگونه خرافات و باورهای غلط، از آیه ۱۳۶ این سو...
این سوره دویست و شش آیه دارد و از سوره‌های مکّی است. در این سوره از اصحاب اعراف و داستان اعراف (آیه 46 و 48) سخن به میان آمده، لذا به اعراف نامگذاری شده است. این سوره سومین سوره‌ای است که با حروف مقطّعه آغاز می‌شود و اوّلین سوره از سوره‌های سجدهدار قرآن است و در آیه آخر آن، سجده مستحب وارد شده است. از میان یکصد و چهارده سوره قرآن، هشتاد و شش سوره در مکّه نازل شده است که معمولاً درباره اصول ع...
این سوره هفتاد و پنج آیه دارد و در مدینه نازل شده است. این سوره به دلیل کلمه ”انفال“ که در آغاز آن آمده و همچنین بیان احکام انفال و ثروتهای عمومی، به انفال نامگذاری شده است. نام دیگر این سوره بدر است، زیرا بیشتر آیاتش پیرامون جنگ بدر است که اولین نبرد مسلمانان با مشرکین می‌باشد و مسلمانان از امدادهای الهی و نصرت خدا برخوردار شدند. در این سوره، در کنار مطرح شدن جنگ بدر، به طور ظریفی ویژگیهای...
این سوره که نهمین سوره قرآن کریم است، یکصد و بیست و نه آیه دارد و در سال نهم هجری نازل شده است. قسمتهایی از آن قبل از جنگ تبوک، بخشی در حال جنگ و قسمت دیگر، بعد از آن نازل شده است. مشهورترین نامهای این سوره در روایات، توبه و برائت است. توبه، از آن جهت که در این سوره، بارها از توبهی انسان و بازگشت لطف الهی سخن به میان آمده است و برائت، بدان جهت که این سوره با اعلام برائت از مشرکان آغاز شدهاس...
دهمین سوره قرآن کریم که در اوایل بعثت در مکّه نازل شده است، یونس نام دارد. این سوره یکصد و نه آیه دارد و عمده مطالب آن، پیرامون توحید و حقانیّت قرآن، پاسخ به منکران وحی، بیم دادن مشرکان، بیان عظمت آفرینش و آفریدگار، ناپایداری دنیا و توجّه دادن به آخرت است. سورهی قبل، یعنی توبه، رفتار منافقان و کیفر آنها را بیان میکرد؛ این سوره به بیان رفتار مشرکان پرداخته است.
قرآن از همین حروف الفبا تشکیل شده که همواره در اختیار همه هست، اما خداوند از همین حروف ساده، کتابی ساخته که کسی نمیتواند مشابه آن را بیاورد. چنانکه انسان از خاک، آجر و سفال میسازد، ولی خداوند از همین خاک، هزاران نوع گل، گیاه، میوه، حیوان و انسان خلق می‌کند. آری، همان‌گونه که قدرت خداوند را در نظام تکوین میبینیم، قدرت او را در کتاب تشریع نیز مشاهده میکنیم. قرآن کتابی است هم محکم و هم مفصّل، ن...
سوره یوسف، از سوره‌های مکّی و دارای یکصد و یازده آیه است. نام حضرت یوسف ، 27 مرتبه در قرآن آمده، که 25 مرتبه آن در همین سوره است. آیات این سوره به هم پیوسته و در چند بخش جذاب و فشرده، داستان زندگی یوسف را از کودکی تا رسیدن او به مقام خزانه‌داری کشور مصر، عفت و پاکدامنی او، خنثی شدن توطئه‌های مختلف علیه او و جلوه‌هایی از قدرت الهی را مطرح می‌کند. داستان حضرت یوسف فقط در همین سوره از قرآن آمده، در...
این سوره در مکه نازل شده و در آن به نکات زیادی اشاره گردیده است، از جمله مطالبی پیرامون، عظمت قرآن، توحید، آفرینش آسمانها و زمین، تسخیر ماه و خورشید، آفرینش میوه‌ها و گیاهان، معاد و عدل الهی، مسئولیت مردم، وفای به عهد و صله رحم، صبر و ترک انتقام‌جویی، کسب آرامش واقعی در پرتو ایمان به خدا و سرنوشت شوم مخالفان انبیا.
این سوره ۵۲ آیه دارد و در مکّه نازل شده است ، البته آیه‌های ۲۸ و ۲۹ آن در مورد کشته‌شدگان بدر است و در مدینه نازل شده است. در این سوره مطالبی درباره رسالت انبیا و موعظه‌ها و بشارت‌ها و دعاهای حضرت ابراهیم (ع) مطرح شده است. به فرموده روایات تلاوت این سوره برکاتی دارد که از جمله آنها در امان بودن از بلا و فقر و جنون است. این سوره به دلیل بیان مطالبی درباره حضرت ابراهیم (ع) سوره ابراهیم نامیده شده و...
این سوره دارای ۹۹ آیه است و به گفته مشهور پنجاه و دومین سوره می‌باشد که قبل از هجرت در مکه بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده است. حجر، نام شهری است که قوم حضرت صالح در آن زندگی می‌کردند و نام این سوره از آیه هشتاد آن که درباره قوم صالح است، گرفته شده است . (کذّبت اصحاب الحجر المرسلین) و بیشتر مطالب این سوره در مورد تهمت و تمسخر کفّار نسبت به قرآن و پیامبر اکرم (ص) و دستور به صبر و گذشت نسبت به آنهاست...
شانزدهمین سوره قرآن کریم ، که ۱۲۸ آیه دارد، به‌دلیل اشاره به خلقت زنبور عسل ، ”نحل“ نام گرفته است. با آنکه قرآن، کتاب تشریع است، ولی نام بسیاری از سوره‌های آن بر اساس تکوین است، همچون نجم = ستاره، شمس = خورشید، فیل، عنکبوت و نحل. این نام‌ها، رمز آن است که همه موجودات هستی، چه در آسمان و چه در زمین، چه کوچک و چه بزرگ، همه نزد قدرت او یکسانند و کتاب شریعت، بر اساس کتاب طبیعت، بنا نهاده شده و این دو...
این سوره ، یکصد و ده آیه دارد و جز آیه۲۸، همه آن در مکّه نازل شده است. در این سوره از داستان اصحاب کهف و داستان موسی و خضر و داستان ذوالقرنین و مسائل مبداء و معاد بحث شده است. مشرکان قریش افرادی را از مکّه به مدینه فرستادند تا ماجرای بعثت حضرت محمّد (ص) و نشانه صداقت او را از علمای یهود بپرسند. علمای یهود به فرستادگان مشرکان گفتند: از او سه چیز سؤال کنید; اگر دو چیز را جواب داد و یکی را بی پاسخ گ...
سوره مریم نوزدهمین سوره قرآن، دارای نود و هشت آیه و در مکه نازل شده است. محتوای سوره را همچون سایر سوره‌های مکّی، مسائل مربوط به قیامت و سرنوشت مجرمان و پاداش نیکوکاران و قسمتی از سرگذشت زکریّا و مریم و عیسی بن مریم و یحیی و ابراهیم و اسماعیل و ادریس: تشکیل داده است. در تفسیر المیزان می‌خوانیم، خداوند در دو آیه آخر این سوره می‌فرماید: ”هدف ما از نزول این سوره، بشارت و انذار است و این هدف در قالب...
سوره طه با یکصد و سی و پنج آیه، از سوره های مکّی است و محتوای آن نیز همانند دیگر سوره‌های مکّی، بیشتر سخن از مبداء و معاد می‌باشد. این سوره، اولین سوره‌ای است که ماجرای حضرت موسی (ع) را به تفصیل بیان نموده و حدود هشتاد آیه را بدان اختصاص داده است. بخشی از آن نیز در مورد عظمت قرآن و صفات خداوند و بخشی در ارتباط با سرگذشت آدم و حوا و وسوسه شیطان است و در پایان اندرزهای بیدار کننده‌ای را بیان می‌دار...
سوره انبیا، مکّی است و یکصد و دوازده آیه دارد. در این سوره به داستان شانزده نفر از پیامبران که مورد عنایت پروردگار واقع گردیده‌اند، اشاره شده است. برای تلاوت این سوره ، برکاتی ذکر کرده‌اند که از جمله آنها، آسان شدن حساب در قیامت و مصافحه با انبیا است، به شرط آنکه این تلاوت ، عاشقانه ”حبّالها“ و مقدّمه ی ایمان و عمل باشد. همچنین در این سوره، وعید و انذار، بیش از وعده و بشارت به‌کار رفته است.
این سوره هفتاد و هشت آیه دارد و در مدینه نازل شده است. کلمه حج، در لغت به معنای قصد و آهنگ انجام کاری است، ولی در شریعت اسلامی به مراسم خاصی که هر ساله در مکّه برگزار می‌گردد، گفته می‌شود. از آنجا که حدود سیزده آیه از این سوره (از آیه 25 تا 37) درباره ی کعبه و تاریخ آن و آثار سیاسی و اجتماعی حج سخن می‌گوید، این سوره، حج نامیده شده است. البتّه در این سوره دعوت پیامبران الهی نسبت به اقوام بسیاری مط...
این سوره که یکصد و هجده آیه دارد، در مکه نازل شده است. با توجه به بیان سیمای مؤمنان و آثار و نشانه‌های ایمان در آیات ابتدایی این سوره ، نام ”مؤمنون“ برای آن انتخاب گردیده است. البته سرگذشت پیامبرانی چون حضرت نوح، هود، موسی و عیسی و پاسخ اقوام مختلف به دعوت آنان در ادامه آمده است. در فضیلت تلاوت این سوره، امام صادق (ع) می‌فرماید: ”تداوم بر تلاوت این سوره خصوصاً در روزهای جمعه، مایه سعادت دنیا و آخ...
این سوره شصت و چهار آیه دارد و در مدینه نازل شده است. علّت نام گذاری این سوره به نور، آیه سی و پنج است که در آن خداوند به عنوان نور آسمانها و زمین معرفی شده است. از آنجا که در این سوره سفارش‌های بسیار در مورد رعایت عفت و پاکدامنی توسط عموم مؤمنان و خصوصاً زنان صورت گرفته، در روایات نسبت به آموزش و قرائت این سوره توسط زنان تأکیدات بسیار آمده است. احکام مجازات مردان و زنان زناکار و کسانی که به ز...
