روش انباردارى گمرکى يک روش تسهيلاتى است که به افراد دست‌اندرکار تجارت خارجى اعطاء مى‌شود تا کالاهاى خود را به‌طور موقّت و بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکى و گاه بدون اعمال محدوديت‌ها و ممنوعيّت‌هاى اقتصادي، در انبار بگذارند تا وقتى که بالاخره ترتيب مورد استفاده قرار گرفتن کالا مشّخص شود.
اين بخش به جنبه‌هائى از روش انباردارى که به صادرات کمک مى‌کند منحصر مى‌باشد. اهميّت روش انباردارى گمرکى نسبت به کالائى که براى مصرف داخلى ترخيص مى‌شود معلوم است. از اين رو تأکيد بر نتايج روش انباردارى گمرکى در جهت پيشرفت تجارت صادراتى يک کشور و توسعه فعّاليت‌هاى اقتصادى صادرات هدايت شده قرار دارد.
مزاياى انباردارى گمرکى
از روش انباردارى گمرکى مى‌توان براى توسعه تجارت انحصارى يک کشور بهره‌بردارى نمود. کالاها را براى انبار کردن در انبارها وارد کرد و به همان حالت اوليّه بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکى وبدون آن که معمولاً مشمول شرايط جواز صادراتى و يا وارداتى قرار گيرند مجدداً صادر نمود. عمليّات مجاز در يک انبار گمرکى آنهائى هستند که براى بهبود بسته‌بندى و بالابران کيفيت بازار پسندى کالاها و آماده نمودن آنها جهت حمل لازم مى‌باشد.
چنين عملياتى شامل بسته‌بندى مجدد، جور کردن و دسته‌بندي، کوچک کردن بسته‌هاى بزرگ، طبقه‌بندى بسته‌ها و عمليّاتى است که هدف از آنها نگهدارى کالاها به همان حالت اوليه باشد. عمليّات تجارى انبار کالا نه تنها تا حدى موجب ايجاد زمينه‌هاى شغلى مى‌شود بلکه همچنين وسيله‌اى براى کسب ارز خارجي، زيرا در قبال اعمال و خدمات مشابهى که در اين انبارها ارائه مى‌شوند و براى ساير خدمات مشروط نظير حمل و نقلى که انجام مى‌گردد پول خارجى دريافت مى‌گردد.
نفع ديگر اين است که يک واردکننده يا صادرکننده مى‌تواند کالاى خود را در يک کشور تا زمانى نگهدارد که بتواند مجدداً آنها را در خارج به‌صورت مطلوب‌ترى معامله کند.
اين وضع به ويژه موقعى مصداق دارد که اشخاص به هنگام استفاده از اين تسهيلات کالاها را به‌صورت عمده با تخفيف در قيمت وارد مى‌کنند و بعداً کالاهائى را با حجم همسان کالاهاى وارد شده و با قيمت گران‌تر صادر مى‌کنند و بدين ترتيب منفعت خالص ارز خارجى خواهند داشت. چنين تجارتى از طريق انبار تنها در صورتى ممکن است که معافيّت از حقوق و عوارض و جواز صادراتى و وارداتى بدان صورت ممکن است که تحت روش انباردارى هست وجود داشته باشد.
در بعضى از موارد به صادرکنندگان اجازه داده مى‌شود از تسهيل انباردارى براى ترکيب نمودن کالاهاى داخلى با کالاهاى وارداتى يکسان استفاده نمايند. به‌طورى که بتوان يک سفارش صادراتى واحد را به انجام رسانيد.
براى نيل به اين هدف، شرکت‌ها کالا را از شرکت فرعى خود که در خارج واقع شده‌اند يا مؤسسات واقع در کشورهاى ديگر کالاهائى را به موجب قرارداد براى آنها توليد مى‌کنند يا مى‌سازند، وارد مى‌نمايند. بدين ترتيب وقتى که توليد داخلى از رسيدن به بازده موردنظر عاجز مى‌شود کالا را مى‌توان براى رعايت تعهدّات صادراتى مورد قرارداد وارد کرد. بدون آن که مشمول حقوق و عوارض و يا ساير بدهى‌ها گردند. البته اين کار در مواردى به کار نمى‌رود که مبداء کالا براى رعايت سهميه يا شرايط تعرفه‌اى لازم باشد که مورد بررسى قرار بگيرد. از روش انباردارى گمرکى همچنين مى‌توان براى پيشرفت عمليّات انتقالى استفاده کرد، اين کار بازهم کشور را قادر به کسب ارز خارجى جهت خدمات انجام شده مى‌نمايد.
در عين حال که انجام چنين عملياتى در محدودهٔ يک بندر ايده‌آل مى‌باشد، مسؤولين بندر چنين فعاليّت‌هائى را در خارج از بندر به منظور احتراز از مسئله تراکم در بندر تشويق مى‌نمايند.
بدين ترتيب غيرکانتينرى نمودن و کوچک کردن کالاهاى انبوه و عمليّات ادغام و جاده‌هاى را مى‌توان در چنين انبارهائى بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکى و يا اخذ جواز صدور و ورود اجازه داد. اين وضعيّت به ويژه در موردى مشاهده مى‌شود که بندر به عنوان مرکزى براى ادغام يا تجزيه و تفکيک کالا به قطعات انجام وظيفه مى‌نمايد. از روش انباردارى همچنين مى‌توان براى کمک به توليدکنندگان و فرآورى کالاها جهت صدور استفاده کرد.
در بعضى از کشورها تجّارى هستند که به عنوان نماينده توليدکنندگان عمل مى‌کنند. کالا را براى صادرات توليد مى‌نمايند، سفارش‌هاى وارداتى را يک کاسه مى‌کنند و لوازم آنها را به‌صورت انبوه وارد مى‌نمايند. کالاهائى که بدين صورت وارد مى‌شوند سپس براى سازندگانى که طبق روش فرآورى در داخل عمل مى‌نمايند، ترخيص مى‌گردند.
پس،اين تجّار که در تجارت عمده فروشى تخصّص دارند قادر به وارد نمودن کالا به‌صورت انبوه در مطلوب‌ترين شرايط مى‌باشند که اين شرايط براى واردکنندگان مقادير کمتر فراهم نيست.
چنين واردات انبوهى تنها از طريق استفاده از روش انباردارى ميّسر است. در نتيجه اين قبيل تجّار در وضعيتى قرار دارند که خود را به سازندگان با قيمتى کمتر از آنچه که خود مى‌توانستند به‌طور فردى وارد نمايند پيشنهاد مى‌کنند. روش انباردارى گمرکى به صادرکنندگان کمک مى‌کند که از برگردانيدن يا استرداد وجه حقوق و عوارض گمرکى پرداخت شده استفاده نمايند بدون آن که مجبور باشند به انتظار صدور کالاها بمانند و از اين طريق گردش وجوه نقدى کار خود را تسهيل مى‌نمايند.
بدين ترتيب در بعضى از کشورها بلافاصله بعد از آن که صادرکنندگان کالاهاى خود را در انبارهاى گمرکى مى‌گذراند مستحق استرداد يا بازگردانيدن حقوق و عوارض گمرکى يا تأديه تضمين‌هاى مالى داده شده مى‌شوند.