عید نوروز میراث جهانی ارزشمند

بر اساس آنچه در داستان های اساطیری ایران زمین از جمله شاهنامه فردوسی و تاریخ طبری آمده، پیشینه نوروز به زمان جمشید، نخستین پادشاه بر روی زمین، باز می گردد.

بر اساس روایات تاریخی، وی به هر مناسبتی بر روی تخت می نشست و با انجام کارهای نیک، جشنی را برپا می ساخته است. در یکی از آن مراسم که به صورت اتفاقی با روز اول فروردین متقارن شده بود، تابیدن نور خورشید در تاج این پادشاه، شور و غوغایی در میان مردم برپا کرد و همه فریاد زدند: " جمشید " یعنی " بزرگی درخشید " و این نام بر وی نهاده شد. نام او از ترکیب جم به معنای بزرگی و شید مترادف با درخشیدن تشکیل شده است.جمشید این روز را به خاطر این اتفاق و تعریف و تکریم خود جوش مردم از خودش، روزی نو و مبارک پنداشت و از آن پس، در هر سال، این روز را به عنوان نوروز گرامی داشت. برخی دیگر از متن ها، کیومرث را پایه گذار نوروز می دانند و وی را به عنوان نخستین انسان روی زمین معرفی کرده اند.
* از نگاه دینی و مذهبی
در دین و مذهب نیز روایاتی از نوروز وجود دارد که برگزاری این مراسم را در سال های بسیار دور تایید می کند. در اوستا، زرتشت پیامبر به عنوان کسی که تقویم خورشیدی را به مردم معرفی کرد، یاد شده است. گفته می شود وی اولین روز سال یعنی برابری روز و شب را به عنوان اعتدالین نوروز نامگذاری کرد و جشن گرفت. البته روایات دیگر حاکی از آن هستند که جشن نوروز پیش از زرتشت هم در ایران برگزار می شده است.
* از نگاه علمی و پدیده های نجومی
از نظر علمی و نجومی، نوروز، روزی است که آفتاب در برج حمل (نیمکره شمالی) می تابد و خورشید روی مدار استوا قرار می گیرد. در نتیجه این اتفاق روز و شب با هم برابر می شوند و طول آنها در تمام نقاط جهان برابر به ۱۲ ساعت می رسد. اینها نشانه روز اول فروردین است؛ روزی که طبیعت از خواب زمستانی بیدار و زندگی نو در زمین آغاز می شود.
* نوروز | کهن جشن ایرانی
اگر به دل تاریخ و ایران باستان سفر کنیم، خواهیم دید که ایرانیان اقوام سرزنده ای بودند و از هر مناسبتی استفاده می کردند که جشن بگیرند، در کنار هم باشند و شکر خداوند را به جای بیاورند.
از میان جشن های متعددی که در مناسبت های گوناگون برگزار می شد، ۷ جشن جزو جشن های واجب محسوب می شدند و گرامی داشت آن ها اجتناب ناپذیر بود؛ ۶ جشن، جشن های گاهانبار یا سالگرد آفرینش های شش گانه بودند با نام های:
مید یوزرم گاه – جشن میانه بهار
مید یوشم گاه – جشن نیمه تابستان
پیتی شهیم گاه – سالگرد آفرینش زمین و فصل گردآوری غله
ایا سرم گاه – سالگرد آفرینش گیاه
مید یاریم گاه – سالگرد آفرینش چارپای مفید
همسپد میدم گاه – سالگرد آفرینش انسان
و اما جشن هفتم از اعیاد واجب در ایران باستان، نوروز نام داشت. جشنی که پس از هزاران سال هنوز به قوت خود باقی است و در ایران امروز هم از اعیاد واجب به حساب می آید. در برگزاری این جشن آداب رسوم خاصی رعایت می شد که برخی از آن ها امروز هم به جا آورده می شوند. البته که دست خوش تغییراتی شده اند اما هنوز اصالت خود را حفظ کرده اند.